زورخانا ایدمانلاری
زورخانا قدیم ماوراءالنهر و آذربایجان شهرلرینده پهلوانلارین گولشدیکلری مئیدان. آذربایجاندا پهلوانلیغین میلّی کؤکنلی، قدیم، بنزرسیز تمل عنعنه‌لری وار. بو، ازهلی، ابدی دؤیوشکنلیگیمیزین ایفاده‌سی اولماقلا یاناشی، خالق روحونون آیری-آیری فردلرده یاشاماسی‌نین باریز نومونه‌سیدیر. هر خالق پهلوان یئتیره بیلمیر. پهلوانلیق تورک روحونون یئنیلمزلیگی‌نین ایفاده‌سیدیر. بورادا هر بیر حرکت مضمونلودور. پهلوانلار مئیدانا میل اوینادا-اوینادا چیخار، رجز اوخویاردیلار. اؤزلرینه طرف-موقابیل، قنیم آختاراردیلار.
کندلرده ایسه زورخانا مئیدانلارینی چؤل-چمن عوض ائدیردی. بایرام و ائل شنلیکلرینده کند جاوانلاری قورشاق توتاردیلار. زورخانادا زورناچی دسته‌سی "جنگی" چالاردیلار. خالق مراسیملری‌نین، مئیدان تاماشالاری‌نین ترکیب حیصه‌سی کیمی بو گون ده اؤز فورماسینی قورویوب ساخلایان گوج سیناماق، گوشت توتماق، داش اویناتماق، کرن سیندیرماق، بوغا بوینو اَیمک، کندیربازلیق ائتمک یالنیز اوغوز-تورک خالقلاری‌نین دئییل، هم ده بوتون دونیا خالقلاری‌نین دینامیک-دراماتیک اویونلاری اولوب، تاماشاچیلارین ذؤوقونو اوخشاییب. زورخانا، پهلوانلیق خالق تاماشالاری باهار-نوروز مراسیملریندن سونراکی اینکیشاف مرحله‌لرینده آیریجا تاماشا نؤوعون، پئشه‌یه چئوریلیب. آذربایجان روحونون ایفاده‌سی کیمی زنگین فولکلور نومونه‌لریمیزده بئله پهلوان اوبرازی سون درجه بنزرسیز، بیتیب-توکنمه‌ین گوج رمزی کیمی تقدیم ائدیلیر. پهلوان اوبرازی‌نین خالق روحوندا یئنیلمز، مغلوب ائدیلمز شکیلده تقدیم ائدیلمه‌سی عادی سجیّه داشیماییب. پهلوان خالق روحوندان دوغان رئال بیر اوبراز ایدی. او، زورخانایا چیخانادک برکدن-بوشدان کئچیر، سؤزون اصل معناسیندا یئتکینلیگه چاتیردی. پهلوانلارین اؤز قووّه‌سینی سیناماسی زورخانا تاماشالاریندا داها بؤیوک ماراق دوغورور. زورخانا خالق میلّی اویونلارینی تکجه باهار مراسیمی ایله مهدودلاشدیرماق اولماز. زورخانا خالقین عادت-عنعنه‌سینه داخیل اولموش سینکرِتیک تاماشا مراسیمیدیر. "پهلوانی ائل ساخلار"- دئمیشلر. زورخانا ان چوخ باهار بایرامی مراسیملریند، مئیدان تاماشالاریندا کئچیریلیر.