صبیحه گؤکچن
صبیحه گؤکچن (تورکجه. Sabiha Gökçen؛ د.22 مارت 1913، بورسا، عثمانلي ايمپراتورلوغو – اؤ.22 مارت 2001، آنکارا، تورکيه) — دونيا‌نین ايلک قادين قيريجي طياره پيلوتو و ايلک تورک قادين پيلوتو. مصطفی کمال آتاتورکون سککیز معنوی قیز اؤولارلاریندان بيري‌دير.
Sabiha Gökçen | |
|---|---|
 A photo of Sabiha Gökçen from the 1930s | |
| دوغوم | ۲۲ مارس ۱۹۱۳ |
| اؤلوم | ۲۲ مارس ۲۰۰۱ (۸۸ یاش) |
| دفن یئری | Cebeci Askerî Şehitliği, آنکارا |
| میلیت | تورکیه |
| تحصیل یئری | Üsküdar American Academy |
| پئشه | خلبان, یازیچی و دانیشیجی |
| تانینماق سببی | دونيا‌نین ايلک قادين قيريجي طياره پيلوتو و ايلک تورک قادين پيلوتو[۱] |
| حیات‌یولداشی(لاری) | Kemal Esiner (1940–1943) |
| والیدین(لری) | Mustafa İzzet Bey and Hayriye Hanım |
| جایزه‌لر | FAI Gold Air Medal |
اوشاقلیغی
دَییشدیر
صبیحه گؤکچن، 22 مارت 1913-جو ايلده دونيايا گؤز آچميش و 2001-جي ايلين عئيني گونونده - مارتين 22-ده دونياسيني دَيشميشدير. او، آتاتورکون صبیحه گؤکچن آدي ايله تا‌نینميش معنوي قيزي ايدي. اونون آتاسي بورسا ويلايتي‌‌نین باش کاتيبي مصطفی حافظ عزت بيگ، آناسي ايسه خيريه خانيم ايدي. صبیحه اؤزو ده بورسادا دونيايا گلميشدي. واليدئينلريني هله بالاجا ايکن ايتيرميش و بؤيوک قارداشي‌نین حيمايه‌سي آلتيندا بؤيويوب بويا-باشا چاتميشدير. 1925-جي ايلده 12 ياشي‌نین اولماسينا باخماياراق، بورساني زيارت ائتمگه گله‌رک هونکار آدلي کؤشکده قوناق قالان آتاتورکله علاقه ياراداراق تحصيل آلماق ايستگيني اونا چاتديرماغي باجارميشدير. آتاتورک صبیحه‌نین قارداشي‌نین ايجازه‌سي ايله اونو اؤز حيمايه‌سينه گؤتورموش و اؤزو ايله بيرليکده آنکارايا گتيرميشدي. صبیحه چانقايا ايبتيدایي مکتبيني بيتيرديکدن سونرا اوسکودار قيزلار کالئجينده تحصيليني داوام ائتديرميشدي. خسته‌ليگي اوزوندن تحصيليني ياريمچيق قوياراق هئيبه‌لي‌آدا و وین‌ده موعاليجه اولونموشدو. فرانسه ديليني داها دا ياخشي بيلمک اۆچون بير مودّت فرانسه‌ده ياشاميشدي. 1934-جو ايلده سوي‌آدلار حاقّيندا قانون چيخاندان سونرا آتاتورک اونا گؤکچن سوي‌آديني وئردي. صبیحه گؤکچن 1935-جي ايلده "تورک قوشو"-نون آچيليش مراسيمينده گؤستريلن اوچوشلارا حئيران اولور و او آندان اعتيباراً هاوا يوللاري و اوچوشلار باره‌ده ماراقلانماغا باشلايير.
هاواچیلیق دؤورو
دَییشدیر
آتاتورکون دستگي ايله 1935-جي ايلده تورک هاوا بيرلشمه‌لري‌نین توک هاوا يوللاري مکتبينه داخيل اولور و آنکارادا بير سيرا تجروبه‌لردن کئچير. ايلک قادين دؤيوشچو-پيلوت اولان صبیحه 7 کيشي طلبه ايله بيرليکده کريمداکي کوْکتئبئل عالي پلانئر مکتبينه گؤندريلير و 6 آيليق تحصيل مودّتينده اوراني اوغورلا باشا وورور. او، موسکودا موتورلو طياره درسلري آلماق ايسته‌يير، آنجاق معنوي باجيسي زهرا‌نین اؤلوم خبريني ائشيدن کيمي تورکيه‌يه گئري قاييدير. باجيسي‌نین اؤلومو اونا پيس تاثير ائدير و او، بير مودّت هئچ نه ايله مشغول اولا بيلمير. آنجاق آتاتورکون ايصراريندان سونرا او، اسکي شهير هاوايولو مکتبينده سامي اوچان و محیتدین بيگین سايه‌سينده اوچوش درسلرينده اولور، اونلاردان چوخ شئي اؤيره‌نير. 1936-جي ايلين فئورال آيي‌نین 25-ده ايلک دفعه اولاراق طياره سورمگه باشلايير. آتاتورکون راضيليغي و اؤزونون ايستگي ايله او، دونيا‌نین ايلک قادين دؤيوشچو-پيلوتو اولماق ايسته‌يير و بو يولدا عزمله آدديملاييردي. او زامانلاردا قيزلاري عسگري حاضيرليق مکتبلرينه گؤتورموردولر. اونا گؤره ده اونا بير اونيفورما حاضيرلاناراق اسکي شهير اوچوش مکتبينه گؤندريلميشدي. او، همين مکتبده 11 آي (1936-1937) خوصوصي درس آلير. تعليميني بيتيرديکدن سونرا ايسه اسکي شهيرده‌کي بيرينجي اوچوش آلاييندا 6 آي ايشله‌يير. بو 6 آي عرضينده صبیحه ائژه و تراکيا اراضيسينده‌کي اوچوشلاردا ايشتيراک ائدير. 1937-جي ايلده تونجئلي حرکاتينا قاتيلير و بو حرکات سايه‌سينده دونيا‌نین ايلک قادين دؤيوشچو-پيلوتو اولدو. بو حرکاتدان سونرا اونا تورک هاوا يوللاري‌نین مئدالي وئريلير. 1937-جي ايل آوقوستون 30-دا عسگري اوچوش ديپلومونو آلير. 1938-جي ايلده بالکانلاردا 5 گونلوک اوچوشو سايه‌سينده اونو بوتون دونيا تانييير. آنکارادا اولان بالکان پاکتي‌نین عوضولري صبیحه ايله گؤروشموش و اونا بالکانلارا گئتمک تکليفي ائتميشديلر. بو تکليفدن سونرا او، بالکانلارا گئتميش و اؤز باجاريغيني بير داها ثوبوت ائتميشدي. گؤکچن بو اوچوشو عرضينده طياره‌يه هئچ بير علاوه پيلوت قبول ائتمه‌ميش و تک اوچموشدو. چونکي بونو اوندان آتاتورک ايسته‌ميشدي. " Vultee " تيپلي طياره ايله ايستانبولدان هاوايا قالخيب، آفينايا، سونرا ايسه سوفيا و بئلگرادا اوچوشلاري حياتا کئچيرميشدي. يوگوسلاويا‌نین باش ناظيري اونو "آغ قارتال" مئدالي ايله تلطيف ائتميشدي. اينسانلارين ايستگيني نظره آلاراق بوخارئست اوزرينده ده اوچوش حياتا کئچيرير و 6 گوندن سونرا ايستانبولا قاييدير. بو اوچوشدان سونرا هامي اونا "گؤيلرين قيزي" دئيه موراجيعت ائتمگه باشلاميشدي.
آتاتورکون اؤلوموندن سونرا قادينلارين اوردودا خيدمت ائتمه‌سي حاقدا قرار قبول اولونماديغي اۆچون اوردودان آيريلير و 1955-جي ايله قدر "تورک قوشو" اوچوش مکتبينده باش موعلّيم ايشله‌مه‌يير. تورک هاوا يوللاري‌نین ايداره هئيتي‌نین عوضوو اولور و حياتي بويو جمعي 22 موختليف يونگول بومباردمان طياره ايله اوچوش حياتا کئچيرير. گؤکچن 1940-جي ايلده درس دئديگي مکتبده جوغرافييا و توپوقرافييا درسي دئين کمال ائشينئر ايله عاييله حياتي قورور و يولداشينا اؤز سوي آديني وئرير. آنجاق 3 ايلدن سونرا - 1943-جو ايل يانوار آيي‌نین 12-ده حيات يولداشي دونياسيني دَييشير. 1953 و 1959-جو ايلده تورک جمعيتي و تورک قادينلاريني تمثيل ائتمک اۆچون آمریکایا دعوت ائديلير و اورادا بير سيرا اوچوشلار حياتا کئچيرير. گؤکچن سونونجو دفعه1996-جي ايلده 83 ياشيندا فرانسيز پيلوت دانيئل آکتون ايله بيرليکده "فالکون 2000" طياره‌سي ايله سمايا قالخير. 1996-جي ايلده پيلوتلوق کارييئراسي‌نین ان دَيرلي موکافاتيني آلير. آمئريکا هاوا يوللاري کالئجينده مأذونلار اۆچون حاضيرلانميش مراسيمده خوش‌مراملي قوناق کيمي ايشتيراک ائدير و "ماگسئلل هاوا اوسسو"-دکي تدبيرده "دونيا تاريخينه آديني حک ائدن 20 پيلوتدان بيري" سئچيلير. او بو موکافاتا لاييق گؤرولن ايلک و يئگانه قادين پيلوت ايدي. صبیحه گؤکچن 22 مارت 2001-جي ايلده دوغوم گونوندن بير گون سونرا 88 ياشيندا "گولهانه" خسته‌خاناسيندا دونياسيني دَييشير.
قایناق
دَییشدیر- ^ First Female Combat Pilot. یوْخلانیلیب15 May 2016.
