قیزیل پالتارلی تورک شاهزاده
قێزیل پالتارلی آدام، 1969دا دؤورون قازاخیستاننین آلمااتا شهری‌نین 50 کم. و سالاگار آلوویوْنلو توْرپاغی‌نین 20 کیلوْمئتر دوْغوسوندا، گاراژ ائتمک و یوْلو دۆزلتمک اۆچون ائدیلن ایشلر اثناسیندا تصادوفا تاپیلدی. کمال آکیشئو باشچیسیلیغینداکی قازاخیستان تاریخ، ائتنوْگرافی و آرخئوْلوْژی اینستیتوتونون آرکئوْلوْگ قروپو طرفیندن آراشدیریلان ائسیک کۇرگانی آدلی ایسکیتلر و یا ساکالارا عاید، کۇرگاندان چێخاریلان مینلرله قێزیل پارچادان یارادیلان زره. میلاددان اؤنجه 5-جی عصره عاید اوْلدوغو، کۇرگانین تاپیلدیغی بؤلگه‌ده‌دیرسه میلاددان اؤنجه 5.ایللرده ساکالارین حؤکم سۆرموش اوْلدوغو گَرَکچسی ایله، قێزیل پالتارلی آدامین، ساکا شاهزاده‌سی اوْلدوغو دۆشونولور. اێسیک گؤله ياخین ائسیک چايی ساحلینده قازاخ آرکئوْلوْگلاری طرفیندن ائدیلن بیر کۇرگان قازینتیسیندا، م. اؤ. دؤرد. عصردن قالدیغی تخمین ائدیلن مزاردا؛ چوْخ قیمتلی اثرلرله، 15-16 ياشلاریندا چوْخ دبدبه‌لی پالتارلا باسدیریلمیش بیر گنج (آلپ) اوْرتايا چێخاریلمیشدیر. "آلپین اۆزرینده‌کی پالتار، ساغدان سوْلا دوْغرو باغلانان ‘۷' ياخالی قێسا خلغت، دار سۆواری شالواری، دۆز آلتیندا قالان قێسا يۇمشاق چکمه‌دن مئيدانا گلمکده‌دیر. خلعت و چکمه اۆچ‌بۇجاق فوْرماسیندا ایشلنمیش، کیچیک قێزیل لؤوحه‌‌لر يان-يانا و اۆست اۆسته تیکیله‌رک سانکی قێزیل بیر زره‌له اؤرتولموشدور. پالتاردا ایستیفاده ائدیلن ایپلیگین قێزیل اوْلدوغو و قێزیلین ايریله‌رک ایپلیک حالینا گتیریلدیگی آيدین اوْلماقدادیر. بئلینده 16 بؤيوک قێزیل لؤوحه ایله بزکلی کمری، قێنی و قۇلپو قێزیل بزه‌مه‌لی بیر خنجری واردیر. پالتارین اۆزرینده‌کی عددلری 4000ی بۇلان بۆتون دیگر قێزیل لؤوحه‌‌لر؛ آت، اؤرتول، مارال، ببیر، قۇرد، داغ کئچیسی، آسلان و جێریجی قۇش فیقورلاری ایله ایشلنمیش اوْلوب، شیمال و اوْرتا آسیا معدن صنعتی‌نین اینکیشاف ائتمیش بیر اۆسلوبونو گؤسترمکده‌دیر. کۇرگاندان چێخاریلان بیر ده معين بیر قیسیمی قێریلمیش گۆموش بیر قدح واردی کی، بۇ قدح دیگر هر شئيدن داها چوْخ اهمیت ایفاده ائدیردی. قدحین اۆزرینده گؤی تورک حرفلرینه بنزه‌ين 24 حرفدن عبارت اوْلان بیر متن يازیلمیشدی. بعضی آراشدیرماچیلار بۇ يازینی "کهان اۇيغون گله اۆچ اوْتوزو (دا) يوْخ بوْل ایدی. اۇتوگسی توْزیلتی." یعنی
|
"تیگین 23-ده اؤلدو. خالقی‌نین باشی ساغ اوْلسون." | 
|
شکلینده اوْخودولار. بۇ سببدن، يازی‌نین تۆرکجه اوْلدوغونو و کۇرگانین دا تۆرکلره عاید اوْلدوغونو مۆدافعه اوْلوندو. دیگر طرفدن بۇ يازی، گؤی تورک الیفباسی‌نین م. اؤ. دؤرد. عصرده ده ایستیفاده ائدیلدیگی‌نین ان اهمیتلی دلیلیدیر.
قایناقلار دَییشدیر
- آنادولو تۆرکجه‌سی ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Altın elbiseli adam»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۲۴ اوْکتوبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).
- Hall, Mark E. Towards an absolute chronology for the Iron Age of Inner Asia. Antiquity 71 (1997): 863-874.
- Harmatta, Janos. History of Civilization of Central Asia. Volume 2, Motilal Banarsidass (1999), ISBN 81-208-1408-8, p. 421 [۱][۲]