كورشاد

کورشاد ـ بؤيوك تورك قهرماني، گؤك تورك تيگيني.

حياتي حاقيندا

کورشادين حياتي حاقيندا بيلينَنلر چوخ محدودور. کورشاد(Kürşad)، دوغو گؤک تورک ايمپئراتورو چولوق(Çuluq) خاقانين اوغلودور. چولوق خاقان، چينلي حيات يولداشي ای چینگ طرفيندن زهر وئريله رک اؤلدورولور. اونون يئرينه قارداشي قارا خاقان کئچير. آنجاق قارا خاقان ديانتلي و قطعيتلي اولماديغي اۆچون ميلادي 630-جو ايلده چينليلرله گئدن دؤيوشلرده مغلوب اولور، قيريلانلار قيريلير، ساغ قالانلار ايسه اسير آليناراق چينه آپاريلير. کورشاد دا اونلارين ايچينده دير. داها سونرا قارا خاقان دونياسيني دَييشير. چينليلر اونون يئرينه شيرباني خاقان ائعلان ائديرلر. چونکو او چينليلرين ايسته ديکلريني حرفي حرفينه يئرينه يئتيره جک خاراکترده دير. يعني بير نؤوع اونلارين اويونجاغيدير.

کورشاد و دوستلاري هم اسارته سون وئرمک هم ده چينليلره درس وئره رک موستقيل دؤولتلريني تکرار قورماق اۆچون البير-ديلبير اولورلار و بير قورتولوش تشکيلاتي ياراديرلار، تشکيلاتين اؤندري ده کورشاد سئچيلير.

چين منبعلرينده، کورشادين خاريجي گؤرونوشو چوخ گوجلو و جلب ائديجي اولدوغو قئيد اولونور. عئيني زاماندا اونون ماهير اووچو اولدوغو دا منبعلرده اؤز عکسيني تاپيب. بئله کي کورشادين ماهير اووچو اولماسي، حتّی چين ايمپئراتورو تاي سونقون گؤزونو قورخوتموشدور.

کورشادين تاريخده يازيلان قهرمانليغي ميلادي 639-جو ايلين آوقوستوندا يارانميشدير. بئله کي ، کورشاد 40 نفردن عيبارت بير قروپلا، ايمپئراتورو شهرده گيروو گؤتورمک پلانيني حاضيرلايير. منبعلره گؤره حاديثه بئله جريان ائديب. ايمپئراتور تاي سونقون بعضي گئجه لر پايتاخت کوچه لرينده عادي وطنداش ليباسيني گئيينيب، يانيندا دا ساده جه اولاراق کؤمک چيسي ايله بيرليکده قوروماسيز نه سيز گزيرميش کي، خالقين گوزراني باره ده معلومات يييه سي اولسون. کورشاد و دوستلاري پلانلاشديرديقلاري گون ايمپئراتورو گيروو گؤتوره جکدي. اونلار، ايمپئراتورون عوضينده ايسه چينليلرين اسيرليگينده اوْلان تورکلرين آزادليغا بوراخيلماسيني و ايشغال آلتينداکي تورپاقلاري نين گئري قايتاريلماسيني ايستيه جکدي. آما باسقين پلاني حاضيرلانديغي گون دهشتلي بير فيرتينا و ياغيش باشلاديغيندان چين ايمپئراتورو سارايدان چيخمير. بونا قارشيليق پلانين پوزولماسيني ايستمه ين کورشاد و اونون دوستلاري سارايا باسقين ائديرلر.

اوزون سورن چارپيشما نتيجه سينه يوزلرله چينلي کئشيکچي محو ائديلسه ده، کورشاد دوستلاري نين بؤيوک بير حيصه سيني ايتيرير و سارايدان چکيلمک مجبوريتينده قالير. شهردن چيخيب وئي چايينا کيمي گئديرلر، آرخالاريندا دا چين اوردوسو. چاي، ياغيشلا داشديغيندان اونو کئچه بيلميرلر و کورشادلا يانينداکي قهرمانلاري قانلاري نين آخيرينجي دامجيسينا کيمي دؤيوشور و بيرر-بيرر شهيد اولورلار.

چين حؤکمداري حاديثه نين ياراتديغي قورخودان هفته لرله سارايدان باييرا چيخا بيلمير. منبعلره اساساً او، اطرافينداکيلارا بئله دئييرميش: ‘بوگون بۇ قيرخ تورک مني توتماق ايسته دي آنجاق باجارمادي، صاباح آيري بير قيرخ تورک ايگيدي يئنه چيخاجاق و مني توتاجاق، اؤز آرزولارينا چاتاجاقلار. ياخشيسي بودور کي، اونلاري بوراخاق گئتسينلر يوردلارينا’. او دئديگينه عمل ائدير. بئله ليکله اسيرليک سونا چاتير.

بعضي منبعلرده، کونکرئت اولاراق آتاتورک دؤورونده يازيلميش تورک تاريخ کيتابلاريندا باسقين اۆچون ‘تاريخين ان حئيرت اويانديران چئوريليشي’دئيه بحث اولونور.

کورشاد، او واخت بير پلان حاضيرلاياراق تاريخين آخيشيني دَييشديردي. طبيعي اولاراق اؤز جاني حسابينا. بۇ حاديثه ، تاريخين بير دؤورونده يارانسا دا، توركستان تورکلرين آراسيندا ديلدن-ديله گزه رک، بير کورشاد افسانه سي شکلينده گونوموزه قدر گليب چيخيب. کورشادين قهرمانليغينا دايير شئعيرلرده يازيليب. تورک دونياسي نين بؤيوک شاعيري حوسئيين نيهال آتسيزين شئعيرييله يازيني يئکونلاشديريريق.

قيليجي ايلديريم چَلَر

آتديغي اوخ دمير دَلر

اؤلوم گلسه کورشاد گولر

ايگيدليكده ان ايلري

قالاجاق اون مين ايل ديري

گؤك تورکلرين كؤنوللري

ایندی کورشادين يئريدي

قايناق

ويكي پئديا كؤچورن: عباس ائلچين