مارشیمون بنیامین
مارشیمون بنیامین یا دا ییرمی بیرینجی مار شمعون بنیامین (سوریانجا: ܡܪܝ ܒܢܝܡܝܢ ܫܡܥܘܢ ܥܣܪܝܢ ܘܩܕܡܝܐ) (دوغوم حکاری اوستانی ، ۱۸۸۷ - اؤلۆم سالماس ۱۹۱۸) — باتی آذربایجاندا تورکلری قتلعام ائدن جیلولاریٛن باشچیلاریندان ایدی.[۱][۲]
مارشیمون بنیامین | |
---|---|
آد | مارشیمون بنیامین |
دوْغوم تاریخ | ۱۸۸۷ حکاری اوستانی |
اؤلوم تاریخ | ۱۹۱۸ سالماس |
میللیت | آشوری |
یاشامیٛ
دَییشدیراو، ۱۸۸۷-جی ایلده عثمانلی ایمپیراتورلوغونون حکاری اوستانینیندا آنادان اولوب. او، ۱۹۱۸-جی ایلین مارتیندا کۆرد لیدئری سیمیتقو طرفیندن اؤلدورولوب.[۳]
مارشیمونون اؤلومو
دَییشدیرایکی و یا اوچ گون اورمو سویقیریمیندان سوْنرا آشوریلر آسانلیقلا بیر بؤیوک شهری اله آلدیلار. مارشیمون اوزوده بۇ سویقیریمایله مووافیق اولمامادیغین دئییردی وایستهییردی بۇ حادیثه دن اوزاق دورا، آما دریندن فیکری سالماسی توتماق و سیمیتقو ایله گوروشمک و بیرلشمکایدی.کسروی یازدیغینا گؤره مارشیمون سیمیتقویا دئییب: "بو زامان کوردوستان آدلانان یئر، بیزیم هامیمیزین یوردو اولوبدور، آنجاق دین آیریلیغی بیزلری بیربیرمیزدن آییریبدیر. ایندی گرک بیرلهشک و بو یئرلری الیمیزه کئچیردیب و بیرلیکده یاشایاق" [۴]. سوْنرا دئییب: "بیز سیلاحلی قووه لر یاراتمیشییق، آنجاق آتلیمیز یوخدور، سیز بیزه قوشولسانیز، آتلیلارینیز چوخ اولدوغو اۆچون تبریزه توکولوب اورانیدا آلاریق." [۵] بۇ جلسه نین سونوندا هر ایکی نفر بیر بیری ایله ال وئریب و بیربیرینه بیرلشمک مقصدی ایله سؤز وئریبلر. مارشیمون اوتاقدان چیخیب فایتونا اوتوران زامان سیمیتقو اونو نیشان آلیب اوْلدوروب. سیمیتقونون طاپانچاسی سسلهنن زامان کوردلر آسوریلرین هامیسینی اوْلدورلر. بۇ حادیثهدن تکجه بیر-ایکی نفر جانین قورتارا بیلیر[۶]
مارشیمونون اؤلوموندن سونرا اورمو شهرینده باش وئرمیش سویقیریم
دَییشدیردوز گونو بایرام آیینین ۲۷-سی، - جی ۱۲۹۶ گونش ایلینده، مارشیمونون سیمیتقو طرفیندن تئرور خبری اورمیه شهرینده یاییلدی. جیلولار بۇ تئرورون کوردلر طرفیندن اولماغینا باخمایاراق، ۲۴ ساعات مودتینده اورمیه موسلمانلارینین علئیهینه عومومی قتلعام تورتدیلر. بیر خالقی کی بۇ چاغیریلمامیش قوناقلاری آچیق اورَگی ایله قبول ائدیب و قوناق سئورلیکده هئچ بیر زاددان چکیلمهمیشلر. بۇ سویقیریم صاباحی گونون گون اورتاسینا قدر داوام ائتدی.[۷] بو تاریخی فاجیعه نتیجهسینده ۷۰ مینه یاخین اینسان اورمیه شهرینده هلاک اوْلوبلار.
"رحمت اله توفیق" اوز کیتابیندا یازیر: میرزا محمود اصولی مجتهد جینابلاری آللاه خاطیرینه و آللاه ریضاسینا گؤره اؤلولرین دفن ائتمهگین ایستهدی. منده اورکدن قبول ائدرک، دوکتور شد موحافیظلری ایله برابر و ۱۰۰ نفر یاردیمایله صاحیبسیز اؤلولری ائولردن، کوچهلردن ییغیشدیریب، حاج خان مسجیدینین قاباغیندا بویوک یئر قازیب اؤلولرین هامیسین بیر-بیرینین اوستونه ییغیب، توپراغا تاپشیردیق.[۸]
قایناق
دَییشدیر- ^ قتل عام مردم اورمیه بدست مسیحیان
- ^ احمد کسروی، تاریخ هجده سالهٔ آذربایجان، امیرکبیر یایینائوی، سککیزینجی چاپ، تئهران ۲۵۳۶
- ^ کشتار جیلولوق؛ جنایت فراموشنشدنی ارامنه در آذربایجان
- ^ این سرزمین که اکنون کردستان نامیده میشود میهن همه ماها بوده ولی جدایی در کیش مارا از هم پراکنده و باین حال انداخته. اکنون میباید همدست شویم و این سرزمین را خود بدست گیریم و باهم زندگی کنیم
- ^ ما سپاه بسیج کردهایم ولی سوار نمیداریم اگر شما با ما باشید چون سوار بسیار میدارید رویم بر سر تبریز و آنجا هم گیریم
- ^ تاریخ هیجده ساله آذربایجان – انتشارات امیرکبیر - سید احمد کسروی – صفحه 727
- ^ Кто знал, что мои путешествия и воспоминания Василия Nyktyn бывший русский консул в Урмии, Иран и Париже в сентябре 1941 года Страница 199
- ^ آذربایجان در جنگ جهانی اول ،فجایع جیلولوق ،– دکتر ملک زاده دیلمقانی، انتشارات اختر ، 1386 صفحه 27 و 28