مرکزی اوستانی
مرکزی اۇستانی (فارسجا: استان مرکزی)، ایران اۇستانلاریندان بیری‌دیر. بو اوستانین مرکزی، اراک شهری‌دیر.۱۳۹۰-جی ایلین آمارلارینا گؤره بۇ اۇستانین ۲۹٬۱۲۷ کم مساحت‌له ۱٬۴۱۳٬۹۵۹ نفر جمعیتی واردیر.[۴] مرکزی، شومال‌دان تهران، قزوین و البورز ایله، غرب‌دن همدان ایله، جنوب‌دان لوریستان و ایصفاهان‌لا و شرق‌دن تهران، ایصفاهان و قوم اوستانی ایله قوْنشودور.
مرکزی اوستانی
استان مرکزی | |
|---|---|
 مرکزی موقعیتی ایران نقشه‌سینده | |
| اؤلکه |  ایران |
| بؤلگه | بؤلگه ۴[۱] |
| مرکز | اراک |
| شهریستان‌لار | ۱۲ |
| ایداره | |
| • اۇستاندار | محمود زمانی قمی[۲][۳] |
| اراضی | |
| • جمع | ۲۹٬۱۲۷ km2 (۱۱٬۲۴۶ sq mi) |
| جمعیت (2011)[۴] | |
| • جمع | ۱٬۴۱۳٬۹۵۹ |
| • سیخلیق | ۴۹/km2 (۱۳۰/sq mi) |
| ساعات قورشاغی | یوتی‌سی +03:30 (IRST) |
| • یای (DST) | یوتی‌سی +04:30 (IRST) |
| دیل(لر) | فارسجا, تۆرکجه[۵] |
جوغرافیا
دَییشدیرگؤللر
دَییشدیر- میقان گؤلو
- خورهه گؤلو
- قاسم‌آباد گؤلو
طبیعت
دَییشدیرقوْرونموش منطقه‌لر
دَییشدیر- هفتادقله قوْرونموش منطقه‌سی
- چرا و وفس قوْرونموش منطقه‌سی
- سربند قوْرونموش منطقه‌سی
جامیعه
دَییشدیرجمعیت
دَییشدیر۱۳۹۰-جی ایلین آمارلارینا گؤره بۇ اۇستانین ۱٬۴۱۳٬۹۵۹ نفر جمعیتی واردیر.[۴]
قوم‌لار
دَییشدیر
۱۳۸۹-جو ایلین آمارلارینا گؤره بۇ اۇستان٬دا ۷۲٫۳ فارس (۶۸٫۷٪ کیشی، ۷۵٫۵٪ خانیم)، ۲۰٫۸ تورک (۲۲٫۷٪ کیشی، ۲۰٫۵٪ خانیم)، ۱٫۳٪ کورد (۲٪ کیشی، ۰٫۷٪ خانیم)، ۰٫۷ عرب (۰٫۷٪ کیشی، ۰٫۷٪ خانیم)، ۱٫۶ لور (۲٪ کیشی، ۰٫۷٪ خانیم)، ۰٫۷ شومال‌لی (گیلک، مازندرانلی، تالیش و تورکمن (۰٫۷٪ کیشی، ۰٫۷٪ خانیم)، ۱٫۳ سایر و ۱٫۳ جواب‌سیز یاشاییرلار.[۶]
دیل
دَییشدیربۇ اۇستانین اهالیسی‌نین اکثریتی‌نین آنا دیلی فارسجادیر، آنجاق تۆرکجه (فراهان، خنداب، کمیجان، شازند، ساوه و زرندیه شهریستان‌لاریندا)[۷]، خلجچه (خلجیستان) و لورجا دیل‌لرینده ده دانیشیلیر،همچنین اراک شهرینده ده فارس دیلیندن سونرا،تورک دیلی نین ده دانیشانلاری وار.
سیاست
دَییشدیر
مرکزی اوستانداری، محمود زمانی قمی‌دیر.[۲][۳]
ایداری بؤلونوش
دَییشدیرایندیکی مرکزی اۇستانی ۱۳۷۵-جی شمسی ایلینده قۇرولدو،[۸] اوْندان قاباق بۇ اۇستان بیرینجی اوستان آدلانیردی.[۹] مرکزی اۇستانی ۱۲ شهریستانا بؤلونور.
ایقتیصاد
دَییشدیراکینچیلیک
دَییشدیربۇ اۇستانین محصول‌لاریندان، لوبیه،[۱۰] نار[۱۱] و پوسته‌دن[۱۲] آد آپارماق اوْلار.
آدلیم‌لار
دَییشدیر- روح‌الله خمینی، ایران ایسلامی جومهوریتی‌نین قۇروجوسو[۱۳]
- محمود حسابی، ایران‌لی فیزیک‌چی[۱۳]
قالری
دَییشدیر-
کمیجان شهرداری میدانی -
خورهه معبدی، محلات -
چال نخجیر کؤهولو -
ساوه جامع مسجیدی
قایناقلار
دَییشدیر- ^ استان‌های کشور به ۵ منطقه تقسیم شدند (فارسجا). همشهری آنلاین (۲۲ ژوئن ۲۰۱۴). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن ۲۰ فوریه ۲۰۱۳ ده. یوخلانیلیب ۲۳ ژوئن ۲۰۱۴.
- ^ ۲٫۰ ۲٫۱ «محمود زمانی‌قمی» استاندار مرکزی شد (فارسجا). فارس (۱۳۹۴/۰۲/۱۶). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵ ده. یوخلانیلیب ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵.
- ^ ۳٫۰ ۳٫۱ زمانی قمی، به طور رسمی استاندار مرکزی شد (فارسجا). ایلنا (۱۳۹۴/۰۲/۱۷). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵ ده. یوخلانیلیب ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵.
- ^ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ایران جمعیت آمارلاری ۱۳۹۰ (فارسجا). ایران آمار مرکزی (۱۳۹۰). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۵ ده. یوخلانیلیب ۹ شهریور ۱۳۹۴.
- ^ معرفی استان مرکزی (فارسجا). اداره ارشاد مرکزی. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵ ده. یوخلانیلیب ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵.
- ^ ۶٫۰ ۶٫۱ شماره کتابشناسی ملی:۲۸۸۷۰۰۰/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان مرکزی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۲–۶۳–۶۶۲۷–۶۰۰–۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۷۶ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)
- ^ شهرستان کمیجان (فارسجا). اداره فرهنگ وارشاد اسلامی شهرستان کمیجان. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن ۲۱ دسامبر ۲۰۱۵ ده. یوخلانیلیب ۲۱ دسامبر ۲۰۱۵.
- ^
{{cite book}}: Empty citation (کؤمک) - ^ تاریخچه وموقعیت جغرافیائی استان همدان (فارسجا). اداره پست همدان. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن ۱۵ آذر ۹۴ ده. یوخلانیلیب ۱۵ آذر ۹۴.
- ^ استان مرکزی قطب تولید لوبیا در کشور (فارسجا) (۰۹ خرداد ۱۳۹۱). یوخلانیلیب ۱۹ دسامبر ۲۰۱۵.
- ^ پیش‌بینی برداشت بیش از 200 هزار تن انار در ساوه (فارسجا). ایرنا (۴ مهر ۱۳۹۱). یوخلانیلیب ۱۹ دسامبر ۲۰۱۵.
- ^ زرنديه رتبه نخست توليد پسته ارگانيك در جهان را دارد (فارسجا). فارس (89/08/04). یوخلانیلیب ۱۹ دسامبر ۲۰۱۵.
- ^ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ مشاهير استان مركزي (فارسجا). اداره دامپزشکی مرکزی. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن ۲۱ دسامبر ۲۰۱۵ ده. یوخلانیلیب ۲۱ دسامبر ۲۰۱۵.
