هیستولوژی
اوْرقانلار عایید اوْلدوقلاری سیستملردن وابسته اوْلمایاراق مۆختلیف نؤع توخومالاردان تشکیل اوْلونورلار. اوْنا گؤره هیستولوژینین توْخومالاردان بحث اد‌ن شعبه‌سینی عمومی هیستولوژی آدلان‌دیریرلار. آیری-آیری توْخومالارین تصویرینه کچممیش‌دن اوّل سوْن بینلخالق هیستولوژی نومنکلاتورایا (بهن) داخیل ادیلمیش، ایستر اوْرقانلارین نورمال قورولوشونون و اوْنلارین یاش خصوصیتلرینین، ایسترسه ده پاتولوژی پروسسلرین شرحی زامانی تز-تز راست گلی‌نن ترمینلرین لوغتی معنالاری حاقیندا قیسا معلوماتلارین وئریلمه‌سی مقصده- اۇیغون‌دور.
هیستولوژینین قارشی‌سین‌دا دۇران وظیفه‌لر و آماچلار
دَییشدیربۇ وظیفه‌لر آشاغی‌داکیلاردیر:
۱.سلول و توْخومالارین قورلوشونو، خۆصوصیتسینی، سیتو و هیستوگنزین قانون اویغونلوقلارینی اؤیره‌نمک.
2.توخومالارین دیففرن‌ساسییاسی و رگنراسییاسی قانون اویغونلوقلارینی اؤیره‌نمک.
۳.سلول، توْخوما و اوْرقانلارین مورفوگنزین‌ده اعصاب، اندوکرین و ایمنی سیستملرین رولونو آیدینلانلاش‌دیر.
۴. سلول، توْخوما و اوْرقانلاردا یاشلا علاقه دار دییشیک‌لیکلری اؤیره‌نمک.
۵. سلول، توْخوما و اوْرقانلارین مۆختلیف بیولوژی، فیزیکی و کیمیوی عامیللره آداپتاسییاسینی اؤیره‌نمک.
۶. آنا دؤل سیستمینده مورفوگنز پروسسلری اؤیره‌نمک.
۷. امبریوگنزین خصوصیتلرینی اؤیره‌نمک.
هیستولوژینین آماچ یوخاری‌دا قئید ائدیلن وظیفه‌لری درین‌دن اؤیرنیب، بایتارلیق‌دا و طبابت‌ده بللی پراکتیکی مقصدلرده تطبیق اتمک‌دیر.
هیستولوژینین آراشدیرما یوْل لاری و آراشدیرما اوْبیکتلری
دَییشدیر.jpg)
هیستولوژینین آراشدیرما اوْبیکتلرینه مۆختلیف نؤع حئیوانلارین سلول‌لری، توْخومالاری و اوْرقانلاری عاییددیر. بونلارین میکروسکوپیکی قورولوشونو اؤیره‌نمک اۆچون همین اوْبیکتلرین تام‌لیغینی ساخلاماقلا مۆختلیف هیستولوژی آراشدیرما یوْللارین‌دان ایستیفاده ائدیلیر. بۇ یوْللار هیستولوژی اوْبیکتلرین قورولوش و هیستوکیمیوی آنالیزینی میکروسکوپیکی و سوبمیکروسکوپیکی سوییه‌لرده آپارماغا ایمکان وریر. ان گئنیش ایستیفاده اوْلونان اۆصول میکروسکوپیکی اۆصول‌دور. بۇ اۆصوللا هیستولوژی موایی‌ننین آپاریلماسی آشاغی‌داکی مرحله‌لرله یئرینه یتیریلیر.
۱. اوْرقان و توْخومالاردان هیستولوژی نومونه‌لرین گؤتورولمه‌سی، نومونه‌لره ۱ سم۳ حجمین‌ده فوْرما وئریلمه‌سی و نؤمرلنمیش اتیکتلرین نومونه‌لره تیکیلمه‌سی‌دیر.
۲. نومونه‌لرین چورومه‌مه‌سی اۆچون اوْنلار فورمالین‌ده، ایسپیرت‌ده یاخود آستون‌دا تثبیت اوْلمالی‌دیر. تثبیت اۆچون ۱۰-۲۰% فورمالین، اتیل ایسپیرتی و مورکّب تثبیت ادیجیلر ایستیفاده اوْلونا بیلر.
۳. فورمالین‌ده تثبیت اوْلونموش نومونه‌لر عادی سن ایله یویولاراق، آرتیق تثبیت ادیجی محلول‌دان آزاد ادیلمه‌سی.
۴. نومونه‌لرده‌کی بوشلوقلارین پارافینله و یا سللویدینله هوپدورولماسی، سوْنرا نؤمرلنمیش تاختا کوبیکلره یاپیش‌دیریماسی، ایسپیرت افیر قاریشیغین‌دا آغزی شوشه بانکادا ساخلانیلماسی.
۵. میکروتوملا ۱-۱۰ مکم قالینلیغین‌دا کسیکلرین حاضیرلانماسی، کسیکلرین بویانماسی، هیستولوژی داروین حاضیرلانماسی و میکروسکوپیکی مۆعاینه.
کسیکلری بویاماق اۆچون ایستیفاده ائدیلن بویالار تورش، اساسی و خصوصی اوْلور. تورش بویالارا اوزین، آزوکارمین، فلوک‌سین، پیرکین تورشوسو و س. عاییددیر. تورش بویالارلا بویانان یاپیسال(ساختار)لار آسیدوفیل آدلانیر. اساسی بویالارا سافرونین، پیرونین و تیونین عاییددیر. بۇ بویالارلا بویانان یاپیسال(ساختار)لار بازوفیل آدلانیر. خصوصی بویالارا سودان ۳-جو و اوْسمیوم تورشوسو عاییددیر. بۇ بویالارلا یاغلار و یاغابنزر ماده‌لر تعیین ائدیلیر. حاضیر هیستولوژی دارولار آشاغی‌داکی میکروسکوپییا اۆصوللاری ایله مۆعاینه ائدیلیر.
۱. ایشیق میکروسکوپلاری. مۆعاصیر ایشیق میکروسکوپلاری ایشیق شوالارینین گؤرونن ایسپکتیرین‌دن ایستیفاده‌سینه اساس‌لانیر ۰،۲ مکم مسافه ۲۰۰۰-۲۵۰۰ دفعه بؤیودور. ایشیق میکروسکوپلارینا فازاکونتراس‌لی، فلوروسنت‌لی و اۇلترابنؤوشیی میکروسکوپلار عاییددیر. فازاکونتراس‌لی میکروسکوپییا ایشیق دالغالاری فازالارینین دییشیریلمه‌سینه و باشقا آمپلیتودالی دالغالارا چوئریلمه‌سینه اساس‌لانیر. بۇ اۆصول‌دان جانلی سلول و توْخومالارین میکروسکوپییاسی اۆچون ایستیفاده اوْلونور. فلوروسنت میکروسکوپییا مۆعاینه ائدیلن اوْبیکتین شوا انرژی‌سی ایله قیچیقلانماسینا اساس‌لانیر. بونون اۆچون اۇولترابنؤوشیی، بنؤشیی و ماوی شوالاردان ایستیفاده اوْلونور. خصوصی و مۆختلیف بویالارا (فلوروخروم) نفوذ ائدیلمیش فلورسن‌سییا مؤوجوددور. بۇ اۆصول‌دان جانلی توْخوما و سلول‌لرین میکروسکوپییاسی زامانی ایستیفاده ائدیلیر. اۇلترابنؤوشیی میکروسکوپییا ۰،۲ مکم اۇزونلوق‌دا دالغاسی اوْلان قیسا اۇلترابنؤشیی شوالاردان ایستیفاده اوْلماسینا اساس‌لانیر.
بۇ زامان آلینان عکس اکران‌دا یاخود فوتوپلیونکادا گؤرونور. الکترون میکروسکوپییا زامانی سوبمیکروسکوپیکی ذرات مۆعاینه ائدیلیر، بونون اۆچون گؤرونن ایشیغین دالغالارینین اۇزونلوغون‌دان ۱۰۰ مین دفعه قیسا الکترومغناطیس دالغالاری ایشلدیلیر. ۵-۱۰ا۰ قالینلیغین‌دا اوْؤیکتلری مۆعاینه ادیر. آفتورادیاقرافییا اۆصولو سلول و توْخومالاردا توپلانمیش، نیشانلانمیش رادیواکتیو ایزوتوپلاری تعیین اتمه‌یه ایمکان وریر. بۇ اۆصول سلول پروتئینلرین ترکیبینی، بللی ماددلرین سینتزینی و اوْنلارین نق‌لی یوللاری اؤیرنیر. هیستوکیمیوی مۆعاینه یوْل لاری سلول و توْخومالارین قورولوش المنتلرینین طبیعتینی تعیین ادیر. بۇ اۆصوللا توْخومالاردا پروتئین، آمین تورشولاری، مۆختلیف کاربوهیدراتلار، لیپیدلر و آنزیملرین فعال‌لیغی تعیین ائدیلیر. هیستولوژی آراشدیرما یوْللارین‌دان بیری ده جانلی کولتورانین یتیشدیریلمه‌سی‌دیر. اوْرقانیزمی خاریجین‌ده خصوصی یئیجک موحیطلرین‌ده و شرایط‌ده جانلی سلول و توْخومالار یتیشدیریلیر. بۇ یوللا سلول‌لرین حرکتینی، بوی اینکیشافینی، چوخالماسینی و مۆختلیف عامیللرین سلول‌یه تأثیرینی اؤیره‌نمک اوْلور. جانلی کولتورادا سلول‌نین قورولوشو و حیات فعالیّتی میکروکینو چکمه و یا فوتوقرافییا اۆصوللاری ایله اؤیرنیلیر. توْخومالارین چوخالدیلماسی اوْرقانیزمه سونگرواری دیواری اوْلان بللی کامرالار یرلش‌دیرمکله حیاتا کچیرمک اوْلار. جانلی توْخومالارین بویانماسی اۆصولو زامانی بللی دوزالاردا غیری توکسیکی اوْلان بویالاردان (متیلنابی‌سی، تریپانبلاو و ...) جانلی حئیوانین قانینا یریتمکله توْخومالارین قورولوشونو اؤیره‌نمک اوْلار.
هیستولوژینین دیگر بیولوژی علملرله علاقه‌سی.
دَییشدیرهیستولوژی بیر سیرا بیولوژی علملرله و کلینیکی فن لرله سیخ علاقه دار. آناتومییا اوْرقانیزمین ماکروسکوپیکی قورولوشونو، هیستولوژی ایسه میکروسکوپیکی قورولوشونو اؤیرنیر. آناتومییانی بیلمه‌دن هیستولوژینی بیلمک اوْلماز. فیزیولوژی اوْرقانلارین نورمال خۆصوصیتسینی اؤیرنیر. هیستولوژی ایسه سلول یاپیسال(ساختار)لارینین، توْخومالار و اوْرقانلارین قورولوشون‌دان وابسته اوْلاراق خۆصوصیتسینی تعیین ادیر. هیستولوژی سلول و توْخومالاردا گئدن بیوکیمیوی پروسسلری و اوْنلارین بیوکیمیوی ترکیبینی اؤیرندیی اۆچون بیوکیمیا ایله علاقه دار. پاتولوژی آناتومییا مۆختلیف نوخوشلوقلر زامانی اوْرقان، توْخوما و سلول‌لرده گئدن پاتالوژی دییشیریکلری اؤیرنیر. همین دییشیکلری تعیین ائتمک اۆچون موطلق سلول توْخوما و اوْرقانین نورمال میکروسکوپیکی قورولوشونو بیلمک لازیم‌دیر. پاتولوژی فیزیولوژی نوخوشلوقلر زامانی سلول، توْخوما و اوْرقانلارین خصوصیتلرینین دییشیریرمه‌سینی اؤیره‌نین. مامالیق، صونعی مئیالانما، دؤلون اینکیشافی و مامالیق نوخوشلوقلرینی اؤیرنیر. هیستولوژی دا جینسیت سلول‌لرینین قورولوشونو، اینکیشافینی و دؤلون اینکیشاف مرحله‌لرینی اؤیرنیر. هیستولوژی قانین فوْرمالی المنتلرینی، بؤیریین قیوریم کانالجیقلارینین، بؤیرک لیه‌نینین دیوارین‌دا یئرلشن اپیت‌لی سلول‌لرینین نورمال قورولوشونو اؤیرنیر. کلینیک دیاقنوستیکا و تراپییا همین اوْرقانلاردا و سلول‌لرده گئدن دییشیریکلری تعیین ادیر.
.png)
