ویکی پدیا: روبات یاراتما
روباتلار و یا بوتلار و یا روبوتلار ویکی‌پدیا (و دیگر ویکی‌مدیا لایحه‌لری) ایله علاقه‌لی اولان آوتوماتیک پروسئس‌لری داها راحات یئرینه یئتیریر. بو صحیفه، ویکیمئدیا لایحه‌لرینده قوللانماق اوچون بیر بوت یاراتماغی آچیقلامایا چالیشیر و بونون چوخو MediaWiki اساسیندا باشقا ویکی‌لره کؤچوروله بیلر. بو آچیقلامالار اساساً ایلکین پروقراملاشدیرما تجروبه‌سینه مالیک اولانلارا یؤنلدیلمیشدیر.
نییه بوت یاراتماق گره‌کیر؟
دَییشدیربوتلار وظیفه‌لری آوتوماتلاشدیریر و اونلاری اینسان‌لاردان داها سرعت‌لی حیاتا کئچیره بیلر. اگر بیر نئچه دفعه یئرینه یئتیرمه‌لی اولدوغونوز ساده بیر تاپشیریق وارسا (اؤرنک اوچون، ۱۰۰۰ صحیفه‌دن عبارت اولان بیر کاتئقوریا‌داکی بوتون صحیفه‌لره بیر شابلون علاوه ائتمک اولارسا) بو، بیر اینسان اوچون یوخ، بوت اوچون اویغون بیر گؤرودیر.
بیر بوت یاراتما‌دان اؤنجه دقت ائدیلمه‌لی شئی‌لر
دَییشدیرمؤوجود بوتدان بیر بوت ایشی طلب ائتمک چوخ واخت تئز-تئز اولور. یالنیز دؤوری سورغولارینیز وارسا و یا پروقراملاشدیرما ایله ناراحات اولسانیز، بو، ان آدی حل‌دیر. بو ایستک‌لر ویکیپئدیا:بوتلار/یستک‌لر صحیفه‌سینده ایستنیلیر. بون‌دان علاوه، هر کس اوچون بیر سیرا واسطه‌لر مؤوجوددور. بون‌لارین اکثریتی، اینکیشاف ائتمیش وئب براوزئرلر فورماسینی MediaWiki خصوصی فونکسیونال‌لیغی ایله آپاریر. بون‌لاردان ان چوخ مشهور اولانی AutoWikiBrowser-دیر (AWB). ویکیپئدیا و دیگر ویکیمئدیا لاییحه‌لرینده رئداکته ائتمک اوچون خصوصی هازیرلانمیش بیر براوزئردیر. AWB کیمی آلت‌لری پروقراملاشدیرما آنلاییشی آز و یا هئچ بیر شکیلده اولمایان اینسان‌لار ایشله‌ده بیلر.
طلب‌لرینیزین تئزلیگی و یا یئنی‌لیک‌لری سببین‌دنسه اؤزونوزه بیر بوت احتیاج دویارسانیز، صیفیردان بیرینه یازماق لازیم دئییل. ویکیپئدیادا چالیشان بیر چوخ بوتلار وار و بو بوت‌لاردان بعضی‌لری بزن کیچیک علاوه اینکیشاف واخت‌لاری ایله ایستیفاده ائدیله بیله‌جک منبع کودونو درج ائدیر. مؤوجود ایستاندارت بوت چرچیوه‌لری مؤوجوددور. مؤوجود بیر بوتون دییشدیریلمه‌سی و یا چرچیونی ایستیفاده ائده‌رک، اینکیشاف مدتینی بؤیوک اؤلچوده سورتلندیریر. همچی‌نین، بو کود اساس‌لاری عمومی ایستیفاده‌ده‌دیر و ایجما لاییحه‌لری ایله تعمین اولوندوغو اوچون، ایستیفاده اوچون تصدیق ائدیلمیش بو چرچیوه‌لر اساسیندا بوتلار آلماق داها آسان‌دیر. بو چرچیوه‌نین ان پوپولیار و عمومی مقصدی Pywikibot (PWB)، پیتهوندا یازیلمیش بیر بوت چرچیوه‌سی‌دیر. هرترف‌لی سندلشدیریلمیش و سیناق‌دان کئچیریلمیش و بیر چوخ ایستاندارتلاشدیریلمیش Pywikibot ایسکریپت‌لری (بوت تلیمات‌لاری) آرتیق مؤوجوددور. بوت چرچیوه‌لری‌نین دیگر نومونه‌لرینی آشاغیدا تاپا بیلرسینیز.
یئنی بیر بوتون یازیلماسی اهمیت‌لی پروقراملاشدیرما باجاریغی طلب ائدیر. تامامیله یئنی بیر بوت مونتزم ایستیسمار اوچون تصدیق اولونماسین‌دان اول اهمیت‌لی تئست‌لردن کئچیرمه‌لی‌دیر. اوغورلو بوت یازماق اوچون پلانلاشدیرما واجیب‌دیر. آشاغی‌داکی مسئله‌لر واجیب‌دیر:
- بوت ال‌ـله دستکلنجکمی و یا تام آوتوماتلاشدیریلاجاقمی؟
یالنیز بوت یاراداجاقسینیز و یا دیگر پروقرامچی‌لارین کمکی ایله یاراداجاقسینیز؟
- بوتون ایستک‌لری، دوزلیش‌لری و یا دیگر حرکت‌لری قئیدیاتا آلیناجاقمی؟ اگر بئله‌دیرسه، ژورنال‌لار یئرلی مئدیا و یا ویکی صحیفه‌لرینده ساخلانیلاجاقمی؟
- بوش بیر وئب براوزئر (مسئلن، ژاواسجریپت یازیلمیش) ایچری‌سینده ایشلیجکمی و یا بو موستقیل بیر پروقرام اولاجاقمی؟
- بوت بیر موستقیل پروقرام اولسا، یئرلی کومپوتئرینیزده و یا توولفورگئ کیمی اوزاق بیر سئروئرده ایشلیجکمی؟
- بوت بیر اوزاق سئروئرده چالیشیرسا، دیگر رئداکتورلار بوتو ایداره ائده و یا ایشه باشلایا بیله‌جک‌لر؟
ویکیپئدیا بوتو نئجه ایشلییر؟
دَییشدیرعملیاتا باخیش
دَییشدیربیر اینسان رئداکتورو کیمی، ویکیپئدیا صحیفه‌لرینی اوخویور و دییشیک‌لیک‌لر ائدیلجیینی دوشوندوگونده دییشیک‌لیک ائدیر. فرق‌لر بودور کی، بوتلار داها سرعت‌لی و اینسان‌لارا نیسبتن داها آز یورغون اولور، باخمایا‌راق کی، اونلار کیمی بیز هئچ بیر یئرده یاخینلاشمیریق. بوتلار آسان‌لیقلا معین ائدیلمیش نومونه‌لری اولان تکرارلانان وظیفه‌لرده یاخشی‌دیر، بورادا بیر نئچه قرار قبول ائدیلمه‌لی‌دیر.
ان تیپیک وضعیتده بیر بوت اؤز حسابینا داخیل اولور و بیر براوزئر کیمی عینی شکیلده ویکیپئدیا‌دان صحیفه‌لره مراجعت ائدیر - باخمایا‌راق کی، بو صحیفه ائکراندا گؤرونمور، آنجاق یادداشدا ایشلییر - سونرا پروقرام‌لی اولا‌راق آراشدیریر هر هانسی بیر دییشیک‌لیک ائدیلمه‌لی اولوب اولمادیغینی گؤرمک اوچون صحیفه کودونا باخیر. داها سونرا، یئنه عینی شکیلده بیر براوزئرین ائدجیینی نظرده توتان دوزلیش‌لری دوزل‌دیر و تقدیم ائدیر.
چونکی بوت‌لارا گیریش صحیفه‌لرینده اینسان‌لار عینی شکیلده، بوتلار اینسان ایستیفادچی‌لری‌نین عینی جور چتین‌لیک‌لرینی یاشاییرلار. چونکی بیر بوت طرفین‌دن ائدیلن ایشلرین هجمی جان‌لی بیر شخص طرفین‌دن ائدیلن‌دن داها بؤیوک‌دور، چونکی بوت بو مسئله‌لرله داها چوخ قارشی‌لاشا‌جاق. بئله‌لیکله، بیر بوت یازارکن بو وضعیت‌لری نظره آلماق واجیب‌دیر.
بوتلار اوچون API
دَییشدیرویکیپئدیا صحیفه‌لرینده دییشیک‌لیک ائتمک اوچون بیر بوت موطلق ویکیپئدیا صحیفه‌لرین‌دن گئری آلینما‌لی و دوزلیش‌لری گؤندرمه‌لی‌دیر. همین مقصد اوچون مؤوجود بیر نئچه اریزچی تطبیقی پروقراملاشدیرما اینتئرفئیسی مؤوجوددور.
- (
'مؤوجود) MediaWiki API (api.php). بو کیتاب‌خانا خصوصیله بوتلار کیمی آوتوماتلاشدیریلمیش پروسئس‌لره ایجازه وئرمک اوچون و سورغولار و دییشیک‌لیک‌لر گؤندرمک اوچون یازیلمیش‌دیر. داتا چوخ موختلیف ماشین اوخوناق‌لی فورمات‌لاردا مؤوجوددور (JSON, XML, YAML, ...). خصوصیت‌لری کؤهنه قوئری آپی اینتئرفئیسین‌دن تامامیله کؤچورولموش‌دور؛ API تعلیماتی صحیفه‌سینه باخین.
بوتون ویکیمئدیا لاییحه‌لرینده، چوخ سلیقه‌لی بیر سورغو ایله مؤوجوددور. آپی.پهپ واسطه‌سیله صحیفه‌لری رئداکته ائتمک ایمکانی دا بوتون ویکیمئدیا لاییحه‌لرینده ائففئکتیو اولوب، بوت‌لارا ائکران‌دان چکیلمه‌دن تامامیله ایشلمه‌یه ایمکان وئریر. آپی.پهپ خصوصیت‌لرینی تئست ائتمک ایسته‌ین‌لر اوچون اپی قارالاما دفتری وار.
- ( • 'یستیفاده‌دن سیلینیب) سجرئئن سجراپینگ (index.php). سجرئئن سجراپینگ، خاممال هتمل کودونو
(بیر چوخ براوزئرده View → سوورجئ-آ کلیکلدیگینیز تق‌دیرده نه گؤرورسونوز) و سونرا نومونه‌لری اوچون هتمل آنالیز ائدن بیر ویکیپئدیا صحیفه‌سینه مراجعت طلب ائدیر. بو یاناشما ایله علاقه‌دار معین پروبلئم‌لر وار:
ویکیپئدیا اینتئرفئیسینی خبردارلیق ائتمه‌دن دییشه بیلر، بو دا بوت کودونو پوزا بیلر و هتمل چاغیریشی wikitextin اؤزون‌دن داها بؤیوک بیر سئروئر یوکو یارا‌دیر. آرتیق بو تئکنیکانی ایستیفاده ائتمک اوچون اصل سبب یوخدور.
- ( 'مؤوجود) خصوصی:ایکسپورت XML ترکیبینده صحیفه مزمونونو کوتلوی شکیلده ایخراجی ائتمک اوچون ایستیفاده ائدیله بیلر. آرقومئنت‌لر اوچون
Manual:Parameters to Special:Export صحیفه‌سینه باخین.