قاتای
قاتای خان - تۆرک و آلتای میفوْلوْژیسینده زلزله ایلاههسی. قادای و یا کێتای (کێدای) اوْلاراق دا دئییلیر. دمیرچی ایلاهی اوْلاراق دا گؤرونور. 40 بۇینوزلو بوْغاسییلا زلزله مئیدانا گتیریر. بۇ اؤکوز غضبلهنیب عصبیلشدیگینی آیاقلارینی یئره سۆرتمهیه باشلاییر بئلهجه یۆنگول سارسینتیلار اوْلار. بۇرنوندان سوْلوماسی ایسه یۆنگول سسلره چئوریلیر. داها چوْخ قێزدیغیندا ایسه آیاقلارینی یئره وۇرور. داها دا قێزینجا بۇینوزلارینی توْرپاغا کئچیریب یئر اۆزونو یئللهیر. هوْمورتولاری ایسه زلزلهنین گۇرولتوسونو مئیدانا گتیریر. قاتای خان، دوْققوز داووللودور. تانریلارین نسلیندن گلیر. اؤزونه قێرمیزی اینک قۇربان ائدیلیر. دمیرچیلر بۇ اینهیین قانینی چکیج، اؤرس، کؤروک کیمی آلتلرینه سۆررلر و حئیوانین اۆرگینی ده دمیرچی اوْجاغینا آتاردیلار. دمیرچی اوْجاغیندا یاندیریلان ماس (پالید) آغاجی دا مقدس ساییلیر. دمیرچیلرین واسطهلری ده مقدسدیر. بۇ واسطهلرین هر بیرینین قوْرویوجو رۇحو (اییئسی) تاپیلار. هئچ بیر اۆستون گۆجون سۇوئرنلیگی آلتینا گیرمهیی قبول ائتمز. یئرآلتینداکی دمیر ائوینده یاشاییر. یئرآلتیندا یاشادیغی اۆچون پیس بیر وارلیق اوْلاراق تانیندیغی حالدا اصلینده خئیریهچیدیر. ارگنهقوْندان دمیر قایانی اریدن دمیرچیلری اوْ کؤمکچی اوْلموشدور. دمیرچیلیگه قبول مراسیمینده ایشتیراک ائدن اۇستا کؤمکچیلرینین گۆجونو سێناماق اۆچون اوْنلارا ضرر وئرر لاکین سوْنرا بۇ وئردیگی ضررلری آرادان قالدیریر.
ائتیموْلوْژی
دَییشدیر(قات/کات) کؤکوندن تؤرهمیشدیر. مجاز اوْلاراق يئری گؤيو بیر-بیرینه قاتان معناسینی وئرر. قاتیلیق و سرتلیک مظمونونا ده مالیکدیر. مغولجادا هاتاه، چتینلیک معناسی وئرر. کاتای کۇمان دیلینده يوْلداش، يوْلداش دئمکدیر. کؤهنه تۆرکجه کات/کاد سؤزو کۆلک، فێرتینا، تايفون دئمکدیر.
بیرده باخین
دَییشدیرقایناقلار
دَییشدیر- آذربایجان جۆمهۇریتی تۆرکجهسی ویکیپدیاسینین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Qatay»، مقالهسیندن گؤتورولوبدور. (۳۰ اوْکتوبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) Archived 2022-03-21 at the Wayback Machine.