یوکوک شاد
يۆکوک ایربیس تۇلو خاقان — تۇلولار طرفیندن دستکلنن غربی گؤی تورک خاقانلیغی خاقانی ایدی.
یۆکۆک خاقان | |
---|---|
غربی گؤی تورک خاقانلیغینین شیمال خاقانی کوندوز خاقانی | |
ایللر | ۶۳۴-۶۴۲ میلادی 642-653 میلادی |
اؤلوم | ۶۵۳ میلادی |
اؤلوم یئری | کوندوز |
سونراکی شاه | خاللیق ایشبارا یابقو خاقان |
اؤنجهکی شاه | ایشبارا تئریش خاقان |
سولاله | آشینا |
آتاسی | ایللیگ خاقان |
اوشاقلار | اینان جئنچو خاقان |
دین | تنگریچیلیک |
ایلک ایللری
دَییشدیرآتاسی شرقی گؤی تورک خاقانی ایللیگ خاقان ایدی. شاد عۇنوانی آلمیشدی. آتاسینین امرینه اۇيغون اوْلاراق 627-جی ایلده عصیانلاری ياتیزدیرماق ایستسهده بۇنا نایل اوْلمامیشدی. اۆچ ایل سوْنرا آتاسینین دؤولتی داغیلانمیشدی.
خاقانلیغا گلیشی
دَییشدیرتوْنق يابقو خاقانین اؤلوموندن سوْنرا غربی گؤی تورک خاقانلیغی ضعیفلهمهيه باشلامیشدی. نۇشیبیلر و تۇلولارین مۆناقیشهسی بیتمک بیلمیردی. تۇلولار خاقانلیق اۆچون يۆکوک شادی دعوت ائتدیلر. نۇشیبیلر ایسه خاللیق ایشبارا يابقو خاقانی تاختا چاغیردیلار. ایکی خاقان آراسینداکی مۇحاریبهدن سوْنرا 638-جی ایلده ایلی چايی صولح-و ایمضالاندی. يۆکوک شاد چايین شیمال ساحلینی ایداره ائدیردی. 4 ایل سوْنرا تۇلولار خاقانی دستکلهمکدن ال چکدیلر. فۆرصتدن ایستیفاده ائدن نۇشیبیلر خاقانی مۆحاصیرهيه آلسالاردا خاقان اوْنلاری مغلوب ائتدی. 642-جی ایلده خاقان هئچ کیمین دستهيینی آلمادیغینی گؤروب کۇندوز شهرینه قاچدی.
سوْنراکی ایللری
دَییشدیرخاقانلیغی ایندی تکجه کۇندوز شهری ایله سرحدلنن يۆکوک شاد 653-جۆ ایلده بۇرادا اؤلدو. يئرینه اوْغلو اینان جئنچو کئچدی.
قایناقلار
دَییشدیر- آذربایجان جۆمهۇریتی تۆرکجهسی ویکیپدیاسینین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Yükük şad»، مقالهسیندن گؤتورولوبدور. (۱۹ اوْکتوبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).