آلبانی
آلبانی (آلبانجا: Shqipëria)، رسمی آدی آلبانی جومهوریتی (آلبانجا: Republika e Shqipërisëë،اینگیلیسجه: Albania) بالکان یاریمآداسیندا یئرلَشن بیراؤلکهدیر. قونشولاری قوزئی دن مونتنقرو، قوزئی-دوغودان کوزووو، دوغودادان مقدونیه و گونئی دن یوناندیر. آیریجا اؤلکهنین باتی دا آدریاتیک دنیزینه چیخیشی واردیر. آلبانی اوروپابیرلیگی[۶][۷][۸] و ناتویا آدای، قارادنیز ایقتیصادی امکداشلیق و ایسلام کونفرانسی تشکیلاتینا اویه دیر.
آلبانی ، بالکانین ان کیچیک اؤلکه سی دیر . بۇ اؤلکه بالکان ساواشلارینین سونوندا ، عثمانلی امپراتوری سیندن ایریلیب ، باغیمسیز اولدو .[۹]
البانی یوخاری انسانی توسعه شاخص لرینی[۱۰] و نسبتا یوکسک گلیره یییه دیر .[۱۱]
آلبانی جومهوریتی Republika e Shqipërisë (Albanian)
| |
---|---|
شوعار: Ti Shqipëri, më jep nder, më jep emrin Shqipëtar You Albania, give me honour, give me the name Albanian | |
![]() | |
![]() | |
مرکزی و ان بویوک شهری |
Tirana ۴۱°۱۹′ شمالی ۱۹°۴۹′ شرقی / 41.317°شمالی 19.817°شرقی |
رسمی دیللر | Albanian |
دئمونیمی | Albanian |
حوکومت | Unitary parliamentary جومهوریت |
Ilir Meta | |
Edi Rama | |
قانون وئریجیلیکی | Kuvendi |
Formation | |
1190 | |
February 1272 | |
1368 | |
2 March 1444 | |
• Proclamation of independence from the عثمانلی ایمپیراتورلوغو | 28 November 1912 |
• Principality of Albania (Recognised) | 29 July 1913 |
• Albanian Republic (1st republic) | 31 January 1925 |
1 September 1928 | |
• People's Republic of Albania (2nd republic) | 11 January 1946 |
• People's Socialist Republic of Albania (3rd republic) | 28 December 1976 |
• Republic of Albania (4th republic) Current constitution |
29 April 1991 28 November 1998 |
اراضی | |
• جمعی | ۲۸٬۷۴۸ km2 (۱۱٬۱۰۰ sq mi) (140th) |
• سو (%) | 4.7 |
اهالی | |
• January 2017 تخمینی | 2,876,591[۱] |
• 2011 census | 2,821,977[۲] |
• سیخیلیق | ۹۸/km2 (۲۵۳٫۸/sq mi) (63rd) |
جیدیپی (پیپیپی) | 2018 تخمینی |
• جمعی | $37.923 billion[۳] |
• آدامباشی | $13,193[۳] |
جیدیپی (نومینال) | 2018 تخمینی |
• جمعی | $14.120 billion[۳] |
• آدامباشی | $4,912[۳] |
جینی (2013) |
34.5[۴] medium |
اچدیآی (2015) |
![]() high · 75th |
پولبیریمی | Lek (ALL) |
چاغبؤلگهسی | CET (UTC+1) |
• یای (DST) | CEST (UTC+2) |
تاریخ فورمتی | dd/mm/yyyy |
سوروجولر | right |
تیلفون کوْدو | 355 |
ایزو ۳۱۶۶ کوْدو | AL |
اینترنت دامینی | .al |
کؤک بیلگیسی ( اتیمولوژی )دَییشدیر
آلبانلی لار اؤلکه لرینی اِشچیپِری (Shqipëria) آدلاندیریلار .Shqipëria سوزجوگو بیر-بیریمیزه آنلاماق آنلامیندا دیر .[۱۲][۱۳] بۇ اؤلکه نین میلتلرآراسی ( بین المللی ) آدی آلبانی یا دا آلبانیا دیر . اورتا یوزایل لر ( قرون وسطی ) ده اؤلکه لرینه آربئری (Arbëri )یا دا آربئنی (Arbëni) اوزلرینه ده ایسه Arbëresh دئییلیردیر[۱۴] .[۱۵] Arbëria نین آنلامی قارتال لار یوردو ، Arbëresh ده ایسه قارتال اوغول لاری دیر .
اسکی یونانجا دا آروانیط[۱۶] ، عربجه ده ارناووط و تورکیه تورکجه سینده ده ایسه آرناؤود ( Arnavut ) ایشله نیر .[۱۷]
اؤتک ( تاریخ )دَییشدیر
ایلک چاغ (۴۰۰ ایل دوغومدان اؤنجه)دَییشدیر
آلبانلی لارین کؤکو ایلیری اولوسونا قاییدیر . ایلیری لر بیر هیند - اوروپایی ائل اولاراق ، ۲۵۰۰ ایل اونجه بالکان یاریم آداسیندان بۇ بولگه یه کوچدولر .
اورتا چاغ (۷۰۰ ایل دوغومدان سونرا)دَییشدیر
آلبانی ۷۰۰ د .سو یاجا بیزانسین یونتیم آلتیندا ایدی . بۇ اؤلکه ۹۰۰ ایل د.سو بولغارتورکلرین طرفیندن اشغال اولوندو .
عثمانلی دؤنمی (۱۹۱۲- ۱۴۰۰)دَییشدیر
عثمانلی امپراتوریسی ۱۴۱۵ ده آلبانی نین گونئی ین ، ۱۴۳۱ ده ایسه بۇ اؤلکه نین بوتون قالان بولوم لرینی اله گئچیردیب ، اوزونه باغلی بیر حؤکومت قوردو .[۱۸]
باغیمسیزلیقدَییشدیر
آلبانی نین باغیمسیزلیغی ۲۹ July ۱۹۱۳ ده لندن کنفرانسیندا بیلیندیریلدی.[۱۹]
کومونیستی دؤنم (۱۹۹۲- ۱۹۴۴)دَییشدیر
سیاستدَییشدیر
آلبانی بیر پارلمانی جمهوریت دیر . جمهورباشقانی ۴ ایل اۆچون سئچیلیر .
قوْشوندَییشدیر
آلبانی نین قوْشونو ایلک دفعه ۱۹۱۲ ده قورولدو . آلبانی نین قوْشونونون سایی ۱۹۸۸ ده 65000[۲۱] ، 2009 دا ایسه 14500 اعلام اولدو .[۲۲]
اداری بیریم لردَییشدیر
آلبانی ۱۲ بولگه ، ۳۶ سانجاق و ۳۷۳ ساجاقچایا ( شهرستان ) (آلبانجا: bashki or komunë) ،بولونور .
آلبانی نین سانجاقلاری نین آدی :
جغرافیادَییشدیر
آلبانی نین ۷۰٪ داغلیق دیر و ان اوجا یئری کوراب داغی دیر .
بو اؤلکه نین ۴۷۶ کم دنیزسل سینیری واردیر.[۲۳]
ایقتیصاددَییشدیر
آلبانی چوخ اوغورلا ( موفقیت ) سوسیالیست ایقتیصادی دوزگه ( سیستم ) دن بیر آچیق ایقتیصاد دوزگه سینه کوچوبدور.[۲۴] بۇ اؤلکه نین ایقتیصادی رشدی ۲۰۱۰ دا ۲.۶% و ۲۰۱۱ ده ۳.۲% ایدی .[۲۵] بو اؤلکه نین بویوک نفت و دوغال گاز قایناقلاری اولاراق ، گونده ۲۶000 بشکه نفت[۲۶][۲۷] ایله m³ ۳0 گاز تولید ائدیر .[۹]
توْپلوم بیلگیسیدَییشدیر
۲۰۱۴ - اینجی ایلین تخمین لرینه گوره بۇ اؤلکه نین جمعیتی ۳٬۰۲۰٬۲۰۹ دور .[۹]
دیلدَییشدیر
آلبانی نین رسمی دیلی آلبانجا دیر . اما صربجه ، مقدونیه جه ، بوسنی جا و بولغارجا دا دانیشان واردیر .
نوْم ( دین )دَییشدیر
ایکینجی دونیا ساواشینا جا آلبانی دا ۷۰٪ مسلمان، ۲۰٪ دوغو اورتدوکس و ۱۰٪ ده ایسه روم کاتولیکیواریدی .[۹]
ایندیکی دوروم :
گؤرۆنتۆلردَییشدیر
بیرده باخدَییشدیر
ائشیک باغلانتی لاردَییشدیر
- آلبانی نین رسمی سایتی
- آلبانی نین رسمی توریسم سایتی
- آلبانی تانیتیم سایتی Archived 2014-12-17 at the Wayback Machine.
جغرافیایی دوروم و قونشو اؤلکه لر | ||
---|---|---|
قوزئی دوغو: | قوزئی: | قوزئی باتی: |
دوغو: مقدونیه | باتی: آدریاتیک دنیزی | |
گونئی دوغو: | گونئی: | گونئی باتی: یونان دنیزی |
قایناقلاردَییشدیر
- ↑ 404. آرشیولنیب اصلی نۆسخهدن on 2017-10-14. یوْخلانیلیب2018-02-01.
- ↑ Population and Housing Census 2011. INSTAT (Albanian Institute of Statistics). آرشیولنیب اصلی نۆسخهدن on 3 August 2017.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ Report for Selected Countries and Subjects. IMF.
- ↑ Income Gini coefficient. World Bank. UNDP. آرشیولنیب اصلی نۆسخهدن on 23 July 2010. یوْخلانیلیب3 July 2015.
- ↑ Human Development Report 2015. United Nations (2015). یوْخلانیلیب14 December 2015.
- ↑ http://news.bbc.co.uk/۲/hi/europe/۸0۲۳۱۲۷.stm
- ↑ "Arnavutluk AB üyeliği için resmen başvurdu[اولو باغلانتی]" (تورکچه). Referansgazetesi.com. Erişim tarihi: ۲۹-0۴-۲00۹.
- ↑ "Arnavutluk AB'ye başvurdu" (تورکچه). BBC News. Erişim tarihi: ۲۹-0۴-۲00۹.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/al.html
- ↑ http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table۱.pdf
- ↑ http://data.worldbank.org/country/albania/
- ↑ Lloshi, Xhevat. "The Albanian Language" Archived 2011-07-09 at the Wayback Machine.. United Nations Development Programme. Retrieved ۹ November ۲0۱0.
- ↑ Kristo Frasheri. History of Albania (A Brief Overview). Tirana, ۱۹۶۴.
- ↑ archive copy. آرشیولنیب اصلی نۆسخهدن on 2010-04-02. یوْخلانیلیب2014-08-04.
- ↑ http://www.pinocacozza.it/
- ↑ Akademia e Shkencave e RPSH. Instituti Gjuhëseisë dhe i Letersisë (۱۹۸۲). "Studime filologjike". Studime filologjike (آلبانجا) (Tirana) (۳۶): ۴۴.
- ↑ http://www.thefreedictionary.com/Arnaut
- ↑ http://www.scribd.com/doc/۷۲۱۲۲۱۶۹/۷/Pashko-Vasa
- ↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/۱۲۴۷۲/Albania/۱۲۹۴۵۳/History%۷Cpublisher=Encyclop%C۳%A۶dia%۲0Britannica%۷Caccessdate=۶%۲0January%۲۰۲۰۱۲
- ↑ http://news.bbc.co.uk/۲/hi/europe/۷۹۷۷۳۳۲.stm
- ↑ http://news.bbc.co.uk/۲/hi/europe/۱۹۳۵۶۳۰.stm
- ↑ http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/en_GB/features/setimes/features/2008/08/21/feature-03
- ↑ http://aguas.igme.es/igme/publica/tiac-0۲/ALBANIA-I.pdf
- ↑ archive copy. آرشیولنیب اصلی نۆسخهدن on 2014-08-08. یوْخلانیلیب2014-08-22.
- ↑ http://www.imf.org/external/country/alb/index.htm
- ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/۲۲۴۱rank.html?countryName=Albania&countryCode=al®ionCode=eur&rank=۷۷#al
- ↑ http://www.newswire.ca/en/story/۱۳۸۳۳0۱/bankers-petroleum-operational-update-for-the-second-quarter-۲۰۱۴
- ↑ http://www.instat.gov.al/media/۱۷۷۳۵۸/njoftim_per_media_-_fjala_e_drejtorit_te_instat_ines_nurja_per_rezultatet_finale_te_census_۲۰۱۱.pdf[اولو باغلانتی]