آنلاییش
آنلاییش (اینگلیس: Concept) — پردمت (اشیأ) و حادیثه‌لرین عومومی، موهوم علامت‌لرینی عکس ائتدیرن فیکیردیر، تفکّور فورماسی‌دیر. او، رئال گئرچک‌لیگین درکینده اساس رول اویناییر.
اوبیئکتیو گئرچک‌لیگین اؤزونده آنلاییش یوخدور، بونلار اینسان شوعوروندا مئیدانا گلیر و گئرچک‌لیک‌لیگین پردمت‌لرینی، حادیثه ، پروسه‌لرینی عوض ائدیر، اینسان طبیعی اونسیت دیلی‌نین و فورمال‌لاشمیش دیل‌لرین کؤمک‌لیگی ایله الده اولونموش بیلیک‌لری سیستم‌لشدیریر، نسیلدن-نسله کئچیریر، اینکیشاف ائتدیریر.
منطیق تاریخینده آنلاییش‌لارا موناسیبتده ایکی جور ایفراطچی‌لیغا یول وئریلمیشدیر. بیر چوخ منطیقچی‌لر آنلاییش‌لاری گئرچک‌لیکدن تجرید ائده‌رک اونا قارشی قویوردولار، گئرچک‌لیکله آنلاییش‌لارین عوضوی علاقه‌سینی ایضاح ائده بیلمیردیلر. دیگر قروپ عالیم‌لر ایسه آنلاییش‌لارلا گئرچک‌لیگی عئینی‌لشدیریردیلر، آنلاییش‌لارلارین درین کئیفیت فرقینی، اونون اسپسیفیک‌لیگینی آنلامیردیلار.
آنلاییش‌لارین مئیدانا گلمه‌سی
دَییشدیربو پروسه اینسان تفکّورونون تشکّول تاپماسی‌نین و اینکیشافی‌نین اوبیئکتیو قانونااویغون‌لوغودور. تفکّوروموزده آنلاییش‌لارین مئیدانا گلمه‌سی و مؤوجودلوغونون اوبیئکتیو اساسینی بیزی احاطه ائدن گئرچک‌لیگین پردمتلی کاراکتر کسب ائتمه‌سی‌دیر، باشقا جور دئسک، گئرچک‌لیکده کئیفیت موعین‌لیگینه مالیک اولان آیری-آیری پردمت و حادیثه لرین اولماسی‌دیر. مثلا، بیتکی، جانلی، یئر، گونش، پلانت‌لر، کوزمیک سما، چایلار، داغلار و ای. آ. اگر بئله پردمت‌لر اولماسایدی، اونا اویغون آنلاییش‌لار دا یارانمازدی. بیزی احاطه ائدن گئرچک‌لیکده کی پردمت و حادیثه‌لر رنگارنگ‌دیر،بیر-بیری ایله اوخشار و فرقلی جهت‌لری واردیر.
آنلاییش‌لارین گنزیسی حاقینداکی بیلیک بیزه اونلارین حقیقی طبیعتینی آشکارلاماغا ایمکان وئریر. آنلاییش - ائله تفکّور فورماسی‌دیر کی،اونون واسیطه‌سی ایله پردمت و حادیثه‌لرین عومومی، موهیم علامت‌لری بئینیمیزده عکس اولونور.
آنلاییشین سجیه‌سی علامت‌لردن باشلامالی‌دیر. جیسمین علامتی اونون دیگر جیسیم‌لرله اوخشاق و فرقلی جهت‌لری‌دیر. علامت‌لر اؤزو ده عومومی، فرق‌لندیریجی، موهوم، غئیری-موهوم، ضروری، تصادوفی و س. یئرلره بؤلونور. بوندان باشقا آنلاییش‌لارین یارانماسی پروسه‌سی ده بعضی عملیات‌لارین اساسیندا گئدیر: موقایسه، آنالیز، سنتز، موجرّدلشدیرمه، عومومی‌لشدیرمه.
قایناق
دَییشدیر- M.M.İsrafilov Məntiq kursu (dərslik). Bakı-2001