اینگیلیسجه (اینگیلیسجه: English language، ساده‌جه English) هیند اوروپا دیل عاییله سینین ژرمن دیللرینین باتی قولونا باغلیدیر. ۴۱۰ میلیون اینسانین آنا دیلیدیر و ایکینجی دیل کیمی ۱ میلیارد اینسان طرفیندن دانیشیلیر(۲۰۰۷). بیرلشمیش میلتلر تشکیلاتی-نین آلتی رسمی و ایشچی دیلیندن بیریدیر. اینگیلیس‌لرین طبیعی دیلی، اینگیلیس، بؤیوک بریتانیا، آمریکا (۳۱ ایالتی)، ایرلند، کانادا، مالت، اوتریش و یئنی زلانددا رسمی دیلدیر. بو دیل، آسیا (مثلاً هیندوستان، پاکیستان و …) و آفریقانین بعضی دؤورلرینده رسمی دیل کیمی ایستیفاده ائدیلیب. لینقویستیکادا اینگیلیس دیلینده دانیشانلار آنقلوفون آدلانیرلار، کانادادا بۇ ایصطلاح سیاسی معنادا ایشلدیلیر.

اینگیلیس دیلی
تلفوظ/ˈɪŋɡlɪʃ/[۱]
منطقهWorldwide
دوْغما دانیشانلار
360–400 million  (2006)[۲]
L2 speakers: 400 million;
as a foreign language: 600–700 million[۲]
قاباقکی فوْرملار
Manually coded English
(multiple systems)
رسمی وضعیت
رسمی دیلی
دیل کوْدلاری
ISO 639-1en
ISO 639-2eng
ISO 639-3eng
Glottologstan1293
Linguasphere52-ABA
  Countries of the world where English is a majority native language
  Countries where English is official but not a majority native language
بو یازیدا IPA فونتیک نیشانلاری وار. دۆزگون رندر دستکلری اولماسا، مۆمکوندور یونیکود یئرینه سوال علامتی و یا آیری علامتلر گؤره‌سیز.
EN (ISO 639-1)
آوروپادا اینگیلیس دانیشانلارین نیسبت لری.

حاضیردا اینگیلیس دیلی دۆنیادا ان گئنیش یاییلمیش دیللردن بیریدیر. اینگیلیس دیلی دۆنیادا دیپلوماسی، تیجارت، دنیزچی‌لیک، علم-تکنیک و بیلیشیم دیلی کیمی مشهوردور. زمانه‌میزده نشر اوْلونان ادبیاتین و مطبوعاتین اکثریتی اینگیلیس دیلینده درج اوْلونور. بۆتون بۇ دییلنلره گؤره اینگیلیس دیلی‌نین اؤیرنیلمه‌سی هر کس اۆچون حیاتی ضرورت کیمی قارشیدا دورور. اینگیلیس دیلی‌نین فونتیک قۇرولوشو بیر سیرا اینکیشاف مرحله‌لریندن کئچمکله اؤزونه مخصوص اوریژینال سس ترکیبی یارادا بیلمیشدیر.

آنا دیلی دَییشدیر

 
[۳][۴] اینگیلیسی سؤزلرین کؤکلری:
لاتین ≈۲۹٪
فرانسه دیلی ≈۲۹٪
آلمان دیلی ≈۲۶٪
یونان دیلی ≈۶٪
آیری ≈۱۰٪

آنا دیلی اولانلارین سایی دَییشدیر

اینگیلیس دیلی دونیادا تقریباً ۳۷۵ میلیون اینسانین آنا دیلی‌دیر. چین و ایسپانیادان سونرا اینگیلیس دیلی دونیادا ان چوخ دانیشیلان دیل‌دیر. اینگیلیس دیلی دونیادا ان چوخ ایستیفاده اولونان دیل‌دیر. ۲۰۰۶ رقملرینه گؤره، اینگیلیس دیلی دانیشانلارین ان چوخ یاشادیغی اؤلکه‌لر ان بؤیوک‌دن ان کیچیکینه قدردیر: آمریکا ۲۵۱ میلیون، اینگیلیس ۶۱ میلیون، کانادا ۱۸.۲ میلیون، اوسترالیا ۱۵.۵ میلیون نیجریه ۴ میلیون، ایرلند ۳،۸ میلیون، جنوبی آفریقا ۳،۷ میلیون و یئنی زلاندیا ۳،۶ میلیون دور.


اینگیلیسجه دانیشان اؤلکه‌لر دَییشدیر

دیل تاریخی دَییشدیر

اینگیلیس دیلی‌نین اینکیشافی اۆچ مرحله‌یه بؤلونور: قدیم اینگیلیس دیلی (۴۵۰۱۰۶۶)، اوْرتا دؤور اینگیلیس دیلی (۱۰۶۶—۱۵۰۰)، یئنی دؤور اینگیلیس دیلی (۱۵۰۰-جی ایلدن ایندیکی دؤوره قدر).

سایی دَییشدیر

لهجه‌لر دَییشدیر

اینگیلیس دیلی‌نین چوْخ سایدا لهجه‌لری واردیر. لهجه‌لر اینگیلیسده داها چوْخ‌دور. آمریکا-دا لهجه لر اوْلسا دا، ادبی دیل کیمی اوْرتا-آتلانتیک لهجه‌سی ایشلنیر.

اینگیلیسجه‌نین باشقا دیل‌لرده ایزی دَییشدیر

اینگیلیسجه‌ده باشقا دیل‌لرین ایزی دَییشدیر

الیفبا دَییشدیر

اینگیلیس الیفباسیندا ۲۶ حرف وار.

حرف حرفین آدینین تلففوظو(اولوس‌لارآراسی سسچیل الیفبا) حرفین آدینین تلففوظو (آذربایجانجا)
Aa [eɪ] ائی
Bb [biː] بی
Cc [siː] سی
Dd [diː] دی
Ee [iː] ای
Ff [ɛf] ائف
Gg [dʒiː] جی
Hh [eɪtʃ] ائیچ
Ii [aɪ] آی
Jj [dʒeɪ] جئی
Kk [keɪ] کئی
Ll [ɛl] ائل
Mm [ɛm] ائم
Nn [ɛn] ائن
Oo [əʊ] او
Pp [piː] پی
Qq [kjuː] کیو
Rr [ɑː] و یا[ɑɹ] آر
Ss [ɛs] ائس
Tt [tiː] تی
Uu [juː] یو
Vv [viː] وی
Ww [ˈdʌb(ə)l juː] دابل-یو
Xx [ɛks] ائکس
Yy [waɪ] وای
Zz [zɛd] و یا [ziː] زئد و یا زی

سوزلر موقایسه‌سی دَییشدیر

آذربایجان تورکجه‌سی اینگیلیس دیلی آذربایجان تورکجه‌سی اینگیلیس دیلی
سو water(واتیر) گونش sun (سان)
سیچان mouse (ماوس) اووچو hunter (هانتیر)
آتا father (فادیر) آنا mother (مادیر)
دووشان rabbit (ره بیت) قیز girl(قیرل)-daughter (دوتیر)
اوز face (فئیس) اوغلان boy(بوی)-son(سان)
بایراق-پرچم flag(فله ق) اؤلکه country (کانتیری)
قاتیق-یوغورت (یواورت) yogurt (یوقورت) آت horse (هورس)
اویماق tribe (ترایب) عاییله family (فه میلی)
آنا دیلی mother tongue (مادیر تانق) دیل language (له نقویج), tongue (تانق)
بابا-دده daddy- (ده دی), dad (ده د) نه‌نه-مامان momy (مامی) , mom (مام)
اوردک duck (داک) قاز goose (قوز)

دۆنیادا یاییلماسی دَییشدیر

اؤلکه اینگیلیس دیلی آنا دیلی اوْلانلارین سایی
  بیرلشمیش ایالتلر ۲۱۴٫۸۰۹٫۰۰۰[۵]
  بیرلشمیش شاهلیق ۵۸٫۲۰۰٫۰۰۰[۶]
  کانادا ۱۷٫۶۹۴٫۸۳۰[۷]
  اوسترالیا ۱۵٫۵۸۱٫۳۳۴[۸]
  ایرلند ۴٫۲۰۰٫۰۰۰+[۶]
  جنوبی آفریقا ۳٫۶۷۳٫۲۰۳[۹]
  یئنی زلاند‌ ۳٫۵۰۰٫۰۰۰+[۱۰]
  سنقاپور ۶۶۵٫۰۸۷[۱۱]

آذربایجان دیلینده کی اینگیلیس کلمه لری دَییشدیر

  • تیلیف(Tea leaf:چای یارپاقی)
  • نوختا(Neck tie:کراوات)

ائشیک باغلانتیلار دَییشدیر

قایناقلار دَییشدیر

  1. ^ Oxford Learner's Dictionary 2015, Entry: English – Pronunciation.
  2. ^ ۲٫۰ ۲٫۱ Crystal 2006, pp. 424–426.
  3. ^ Finkenstaedt, Thomas; Dieter Wolff (۱۹۷۳). Ordered profusion; studies in dictionaries and the English lexicon. C. Winter. ISBN ۳-۵۳۳-۰۲۲۵۳-۶. {{cite book}}: Check |isbn= value: invalid character (کؤمک)
  4. ^ Joseph M. Williams (۱۹۸۶) [۱۹۷۵]. Origins of the English Language. A social and linguistic history. Free Press. ISBN ۰۰۲۹۳۴۴۷۰۰. {{cite book}}: Check |isbn= value: invalid character (کؤمک)[صفحه‌سیز]
  5. ^ U.S. Census Bureau, Statistical Abstract of the United States: 2003, Section 1 Population, U.S. Census Bureau, Tablo 47.
  6. ^ ۶٫۰ ۶٫۱ The Cambridge Encyclopedia of the English Language, Second Edition, Crystal, David; Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1995.
  7. ^ Mother Tongue, 2001 Counts for Both Sexes, for Canada, Provinces and Territories - ۲۰% Sample Data[دائمی اولو باغلانتیلی], 2001 Sayımı, Statistics Canada.
  8. ^ [۱] Main Language Spoken at Home.
  9. ^ Census in Brief Archived 2007-08-09 at the Wayback Machine., 15. sayfa (Tablo ۲٫۵), ۲۰۰۱ Sayımı, Statistics South Africa.
  10. ^ Languages spoken Archived 2007-03-29 at the Wayback Machine., 2006 Sayımı, Statistics New Zealand.
  11. ^ Native speakers aged 5 or more[دائمی اولو باغلانتیلی], 2000 Sayımı