شیمی: نوسخهلر آراسینداکی فرق
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹:
'''کیمیا''' - طبیعت علمی. طبیعتی اؤیرنن دیگرعلملر ده وار. همین علملرین اۆمۇمی آدیٛ طبیعت شۆناسلیٛقدیٛر. فیزیک، کیمیا، بیولوژیی، فیزیکی جوغرافییا، استرونومییا.
'''کیمیا''' مادّهلرین [[یاپیسین]] (ساختار)، اؤزللیکلرینن، [[بیلَشیم]]ین (ترکیب) و [[تَپکیمه]]سین (واکنش) آراشدیران و بۇنلارا گؤره بحث ائدن [[علم|بیلیم]] آدیدیر. عۆمومیّتله بو بیلیم [[اتوم|اتوملارین]] بیربیرلریله بیلشیملرین و حاصیل اوْلان مادّه لرین اؤزللیکلرینه گؤرهدیر.
[[File:Alchemy of Happiness.png|thumb|250px|[[Kimiya-yi sa'ādat]] (''The Alchemy of Happiness'') – a text on Islamic philosophy and spiritual alchemy by [[Al-Ghazali|Al-Ghazālī]] (1058–1111).]]
== کیمیانیٛن اساس آنلاییٛشلاریٛ ==
کیمیانیٛن تدقیقات اوبیئکتی ماددلرین - اتوم ومولئکۇللاردیٛر. بۇنلار کیمیاوی هیسجیکلر آدلانیٛرلار. اونلاریٛن اؤلچۆسۆ 10<sup>-10</sup> – 10<sup>-6</sup> مئتر آراسیٛندااولۇر. بۇندان کیچیک اؤلچۆلۆ هیسجیکلری فیزیک اؤیرنیر. همین هیسجیکلر میکروهیسجیکلر آدلانیٛر. اؤلچۆسۆایری اولان هیسجیکلرده باش وئرن پروسئسلری ده فیزیک اؤیرنیر.
[[File:Zosimosapparat.jpg|thumb|left|300px| Ambix, cucurbit and retort of [[Zosimos of Panopolis|Zosimos]], from [[Marcelin Berthelot]], ''Collection des anciens alchimistes grecs'' (3 vol., Paris, 1887–1888).]]
سطر ۲۱ ⟵ ۲۲:
کیمیانیٛن تاریخی الکیمیا(کیمیاگرلیک)اولی،الکیمیا (کیمیاگرلیک) دؤورۆ،اننوی ومعاصر کیمیا دؤورلری اولماق اۆزره4 دؤوره بؤلۆنۆر.
=== الکیمیادان اولکی دؤور===
[[File:Jabir ibn Hayyan.jpg|thumb|right|[[Jābir ibn Hayyān|Jabir ibn Hayyan]] (Geber), considered the "father of [[chemistry]]", introduced a [[Scientific method|scientific]] and [[experiment]]al approach to alchemy.]]
کیمیانیٛن بیلینن تاریخی قدیم [[مصر]] دؤورۆنده باشلامیٛشدیٛر. ائ. . 2000-جی ایللرده مصیرلیلرین کیمیاوی اۆسۇللارایستیفاده ائدرک کوزمئتیک توزلار چیٛخاردیٛقلار ایدعا اائدیلمکددیر. [[کرال]] هاممۇراپی دؤورۆنده(ئ. 1792-1750) بابیللر [[قیٛزیٛل]]، [[گۆمۆش]]، [[جیوه]]، گۆلل، [[دمیر]] و [[میس]] کیمی مئتاللاریٛ تایین اولۇنمۇش و بۇ مئتاللارا سیمووللار وئریلمیشدیر. ائرکن یۇنان فلسفچیلر (سوکرات اولی مۆتفکیرلر)طبیعی حادیثلری فؤوق طبیعی اولمایان سببلرله شرح چالیٛشمیٛشلار، بۇنۇن نتیجسینده ده بۇ دؤورده الکیمیا اولی کیمیا علمینین تمللری آتیٛلمیٛشدیٛر. میلئتلی تالئس (ئ. ه624 -ائ. ه546) ماددنین پرینسیپلرینی آراشدیٛرمیٛش و [[سۇ]]یۇن کایناتیٛن تمل ماددسی اولدۇغۇنۇاؤنه سۆرمۆشدۆر. بیر باشقا میلئتلی اناکسیماندروس (ئ. ه610-ائ. ه546) [[سۇ]]یۇن الئیحداریٛ اولان اتشین نئجه مئیدانا گلدیینی سورغۇلامیٛشدیٛر.
سطر ۵۲ ⟵ ۵۴:
* بیرلشملرائلئمئنتلردن تشکیلاولۇنۇب.
بۇ نظریه ایله معاصیر کیمیانیٛن تمللری قویۇلمۇشدۇر.
[[File:John Dalton by Charles Turner.jpg|thumb|left|200px|[[John Dalton]] is remembered for his work on partial pressures in gases, color blindness, and atomic theory]]
===معاصیر کیمیا===
| |||