بختیار وهابزاده
بختیار وهابزاده آذربایجانین خالق شاعیریدیر.
| بختیار وهابزاده | |
|---|---|
| آد | بختیار محمود اوغلو وهابزاده |
| قیسا بیلگی | شاعیر |
| دوْغوم تاریخ | 1925 شکی |
| اؤلوم تاریخ | 2009 باکی |
حیاتی
دَییشدیربختیار محمود اوْغلو وهابزاده(1925-2009) 1925-جی ایلده شکی شهرینده آنادان اولموشدور. آذربایجان ادبیاتی نین، بوتؤولوکده آذربایجان ادبی فیکری نین گؤرکملی نوماینده سی اوْلان خالق شاعیری بختیار وهابزاده نین آدی تکجه قوزئی آذربایجان جومهوریتینده دئییل، اونون حودودلاریندان چوخ-چوخ اوزاقلاردا تانینیر. بختیار وهابزاده شاعیر، دراماتورق، ایستعدادلی عالیم و پوبلیسیست اولماقلا یاناشی، غئیرتلی و جسارتلی ایجتیماعی خادیم، ساده و صمیمی اینسان کیمی ده تانینیر و سئویلیر. تصادوفی دئییل کی، اونون اثرلری - شعر کیتابلاری، دراملاری و پوبلیسیستیک یازیلاری دونیانین چوْخ دیللرینده، او جومله دن اینگیلیس، فرانسیز، آلمان، فارس، پولیاک، ایسپان، ماجار و کئچمیش سووئت بیرلیگی نین بیر چوْخ خالقلارین دیللرینه ترجومه ائدیلمیش و بۇ اثرلر چوْخ بؤیوک ماراق و سئوگی ایله قارشیلانمیشدیر. 1934-جو ایلده عاییله سی ایله برابر باکی'یا کؤچموشدور. 1942-جی ایلده اورتا مکتبی بیتیریب، باکی دؤولت اونیوئرسیتئ سی نین فیلولوگییا فاکولته سینه داخیل اولموش، 1947-جی ایلده همین فاکولته نی بیتیریب اونیوئرسیتئ نین نزدینده آسپیرانتورایا قبول اولونموشدور. 1951-جی ایلده " صمد وورغونون لیریکاسی " موضوعوندا نامزدلیک، 1964-جو ایلده ایسه " ص.وورغونون حیات و یارادیجیلیغی " موضوعوندا مونوقرافییاسینی مودافیعه ائدیب، فیلولوژی علملر دوکتورو عالیملیک درجه سینی آلمیشدیر. بختیار وهابزاده بدیعی یارادیجیلیغا ایکینجی جهان موحاریبه سی ایللرینده باشلامیش، 1945-جی ایلده یازیچیلار ایتتیفاقی نین عوضولوگونه قبول اولونموشدور. محصولدار بدیعی یارادیجیلیقلا یاناشی، ب.وهابزاده، 1940 ایلدن آرتیق اونیوئرسیته ده درس دئمیش، 1990-جی ایلدن تقاوده چیخمیشدیر. 1980-جی ایلده آذربایجان علملر آکادئمییاسی نین مخبر عوضوو سئچیلمیشدیر. ب.وهابزاده 70-دن آرتیق شعر کیتابی نین، 2 مونوقرافییانین، 11 علمی پوبلیسیست کیتابین و یوزلرله مقاله نین مؤلیفیدیر. باکی آکادمیک دؤولت درام تئاتری نین صحنه سینده اونون " ویجدان " ، " ایکینجی سس " ، " یاغیشدان سوْنرا " ، " یوللارا ایز دوشور " ، " فریاد " ، " هارا گئدیر بو دونیا ؟ " ، " اؤزوموزو کسن قیلینج " ، " جزاسیز گوناه " ، " دار آغاجی " پیئسلری تاماشایا قویولموشدور. او، تاریخی و موعاصیر موضوع دا 20-دن آرتیق ایری حجملی پوئمانین مؤلیفیدیر. او، 1974-جو ایلده امکدار اینجه صنعت خادیمی، 1975-جی ایلده رئسپوبلیکا، 1984-جو ایلده ایسه سسری دؤولت موکافاتی لاورئاتی آدلارینا لایق گؤرولموشدور. 1985-جی ایلده اونا " خالق شاعیری " آدی وئریلمیش، 1995-جی ایلده ایسه آذربایجان خالقی نین میلّی آزادلیق اوغروندا موباریزه سینده خصوصی خیدمتلرینه گؤره " ایتقلال " اوردئنی ایله تلطیف ائدیلمیشدیر. ب.واهابزادنین شعرلری اوبرازلارین کامیلّیگی و اوریژیناللیغی ایله سئچیلیر. اونون بوتون اثرلرینده دونیایا فلسفی باخیش اساس یئر تۇتور. سون 30-40 ایلده آذربایجان ادبیاتیندا ب.وهابزاده قدر عوموم خالق محبتی قازانمیش ایکینجی بیر شاعیرین آدینی چکمک چتیندیر. بدیعی، علمی، پوبلیسیستیک یارادیجیلیغینی ایجتیمای-سیاسی فعالیتله عوضوی صورتده علاقه لندیرن ب.وهابزاده 4 دفعه آذربایجان عالی سووئتی'ن(1980-1995)، 1 دفعه ایسه آذربایجان جومهوریتی میلّی مجلیسی'نه میلت وکیلی سئچیلمیشدیر (1995-2000). او، هله 60-جی ایللردن باشلایان میلّی آزادلیق حرکاتی نین اؤنجوللریندن بیری اولموشدور. 1959-جو ایلده یازدیغی " گولوستان " پوئماسی ایله ایکی یئره پارچالانمیش آذربایجانین تاریخی فاجیعه سینی دیله گتیرمیش، روس و فارس ایمپئرییاسی نین پنجه سی آلتیندا اینله ین آذربایجان خالقی نین آزادلیق و ایستیقلال اوغرونداکی عدالتلی موباریزه سینه قوشولموشدور. بو پوئمایا گؤره 1962-جی ایلده شاعیر " میللتچی " دامغاسی ایله آذربایجان دؤولت اونیوئرسیته سیندن چیخاریلمیش، یالنیز 2 ایلدن سوْنرا یئرینه قایتاریلمیشدیر. سووئت رئژیمینده میلّی وارلیغی تاپدانان، هر جور محرومیتلره معروض قالان میلتین دردلرینی رمزلر و موختلیف ادبی اوسوللارلا ایفاده ایتمیش، ایری حجملی پوئمالاری و پیئسلرینده حادیثه لری یا تاریخه، یا دا باشقا اؤلکه لره کئچیره رک اؤز میلتی نین دردلرینی دیله گتیرمیشدیر. بیرباشا سووئت دیکتاتوراسینی ایفشا ائدن اثرلرینی ایسه شاعیر، سوویئتلر ایتتیفاقی داغیلاندان سوْنرا " صاندیقدان سسلر " باشلیغی آلتیندا نشر ائتدیرمیشدیر. بو واختا قدر قودرتلی سؤز اوستاسی، کسکین پوبلیسیست، ادبی-بدیعی پروسسین تشکیلاچیسی کیمی تانینان ب.وهابزاده سون واختلار خالقی دوشوندورن بیر چوْخ مثله لرده، او جومله دن اویدورما قاراباغ پروبلئمی ایله علاقه دار مساله لرده آغساققال کیمی جیددی فعالیت گؤستریر. هابئله او، آنا دیلیمیزین صافلیغی، تمیزلیگی اوغروندا دایم، یورولمادان موباریزه آپاریر. ب.وهابزاده نین ائوی بیر نوع، میلتین اومید قاپیسینا دؤنموشدور. بئله کی، رئسپوبلیکانین موختلیف کند و رایونلاریندان هر گون اونلارلا مکتوب آلیر، نئچه-نئچه شیکایتچینی ائوینده قبول ائدیر، اونلاری دینله ییر و ایمکان داخیلینده هر بیری نین دردینه علاج ائتمه یه چالیشیر. جومهوریت عالی سووئتی نین سئسسییالاریندا، ایجتیماعی-سیاسی مجلیسلرده، کوتلوی اینفورماسییا واسیطه لرینده کی چیخیشلاریندا او، خالق منافعیی نین اصل مودافیعه چیسی، حاقیقی وطنپرور و ایجتیمای خادیم کیمی هامی نین درین حؤرمت و محبتینی قازانمیشدیر. یارادیجیلیغی بویو خالقین ایستک و آرزولارینی ترنم ائدن، بۇ آرزولارین حیاتا کئچمه سینه چالیشان وطنداش شاعیر اۆچون خالقین منافعی اونون شخصی منافعیینه چئوریلمیشدیر.
بختیار وهابزاده 2009جو ایلینین فئوریه آیینین 13ونده 84 یاشیندا دونیاسینی دییشدی و فخری خیابانیندا دفن اولدو.
مشهور شعرلری
دَییشدیر- حیات سن نه شیرینسن
- چؤرک - وطن
- تکلیک
- آغ ساچلار - قارا ساچلار
- یاشیدلاریم
- کیمدیر منیم دوشمنیم؟
- بیر اورکده دؤرد فصیل.
- باش
- قلم یولداشلاریما
- گولوستان
بیر شعر بختیار وهابزاده دن
دَییشدیرآللاه ایدراکدا یول آچمیش گئجه دن گوندوزه آللاه،
گولدورمه سه ن اؤز کؤنلونو، گولمز اوزه آللاه
دونیایا شفقلر کیمی تانریم سپلنمیش،
قلبین گؤزو یانماسا، گؤرونمز گؤزه آللاه.
آللاه! بیلیریک جیسم دئییل، بس ندیر آللاه؟
ان یوکسک اوْلان حاقدا، حقیقت ده یر آللاه.
دوندونسا تکامل و گؤزللیک قاباغیندا،
درک ائت بو، تعجوبده، بۇ حئیرتده دیر آللاه.
بیلدیک، بیلیریک، گیزلیدیر اینسان داکی قدرت،
هر کس اونو فهم ائتمه سه ، عاجیزدیر او، البت.
اینسانین ازل بورجودور اینسانلیغا حؤرمت،
اینسانلیغا حؤرمتده، لیاقتده دیر آللاه.
گئرچک ده بودور: گیزلیدیر هر ذره ده وحدت.
بیر ذره ایکن کله قوووشماق اولو نیت.
گؤردوکلریمیز ظاهیردیر، بطنه نفوذ ائت!
باطنده کی ، جؤوهرده کی فیطرتده دیر آللاه.
فیطرت ده یاتیر سؤزده، سؤزون اؤز یوکو فیکریم.
سئچمیش، سئچه جک دایما توکدن توکو فیکریم.
من بیر آغاجام، یارپاغی سؤزلر، کؤکو فیکریم،
سؤزلرده دئییل، سؤزده کی حیکمتده دیر آللاه.
اینسان! تپه دن دیرناغا سن آرزو، دیلکسن،
نفسینده دویومسوز، فقط عشقینده ملکسن.
ظولمون اوزونه حاق دئییلن شیلله نی چکسن،
شیللنده مؤهورلنمیش او غئیرتده دیر آللاه.
جاهیل ائنر آلچاقلیغا، اؤز قلبینه یئنمز،
ویجداندان اگر دؤنسه ده، خیریندن او دؤنمز.
ظولمتده، جهالتده، عداوتده گؤرونمز،
ایلقاردا، صداقتده، محبتده دیر آللاه.
1984
بیرده باخ
دَییشدیرقایناقلار
دَییشدیربختیار وهابزاده نین سایتی Archived 2006-12-05 at the Wayback Machine. بختیار وهابزاده نین شئعرلری Archived 2021-05-14 at the Wayback Machine.