توفنگ
توفنگ (اینگیلیسجه: Rifle)، بیر نوع اودلو سیلاحدیر.
تاریخی حاقیندا
دَییشدیربو گون بیزه معلوم اولان تفنگ هله 1300- جو ایلده معلوم اولان آتشلی سیلاحین اساسیندا اینکیشاف ائتدیریلمیشدیر. ایلک واختلاردا بو تؤمه یولو ایله حاضیرلانمیش بورودان ایعبارت ایدی. بو بورو کیچیک دئشیکدن آلوولاندیریلیردی.
ایلک ال بورولان چوخ گئیری ایدی. XVI عصرین اورتالاریندا حاضیرلاما تکنولوژیاسینین اینکیشاف نتیجه سینده اونلارین دقیق لی یی آرتیر. بو طرفده دوزلدیلمیش تفنگ لر آرتیق بو گون معلوم اولانلار ایله اوخشارلیق لار واردیر. اونلارین چوخوندا مکانیکی دارتما سیستمی وار ایدی. آغیر چکییه مالیک اولدوغوندان اونلار چوخ واخت دایاق اوزرینده قویولوردولار کی ، بو ، آتش زامانی یارانان تکان لار سنگیدیردی.
XVI عصرده دمیرچی لیک پئشه سی اینکیشاف اتئدیکدان سونرا بورولار موشکئت لرله عوض اولونماغا باشلاییر. موشککئت لر سۆرعت له اینکیشاف اتئدیریله ره ک دؤیوش میدانلاریندا گئنیش تطبیق اولونورلار. ایپله آلیشقان گئتدیکجه چاغماق داشلاری (بو فیلینت ده آدلانیر) ایله عوض اولونماغا باشلاییر. بوتون بونلار تفنگین داها دا گئنیش تطبیق ائدیلمه سینه ایمکان یارادیر.
XİX عصرده ایستیفاده ائدیلن پاترونلاردا یئنی مدل – کاپسولالار تطبیق اولونماغا باشلاییر. تفنگین تیته یی چکیلدیکجه چاخماق باشلیغی کاپسولانین اوج حیصّهسینه ده یه ره ک اوراداکی ضربیه حساس پارتلاییجی ماده نین آلیشدیریر و بونونلا کاپسولاداکی باریت آلوولانیر. اول کی مد ل لره نیسبتا بو مکانیزم رطوبت و یا هوا دوروموناقارشی حساس دئییلدی.
XİX عصرین اورتالارینا قدر یوخاریدا تصویر اولونان تفنگ مدل لری قاباقدان دولدورولوردولار. بودان سونرا آرخادان دولدورولان سیلاح لار میدانا گلیر. اولده کاغیذ پاترونلاردان ایستیفاده ائدیلمیه باشلاییر. 1860- جی ایله صنایع اوصولو ایله ایستحصال اولونموش متال گیلزلی پارترونلارین تطبیقینده کئچیلیر. بونونلا تفنگ لرین ایچ پرینسی پینده ده تکمیل لشمه باش وئریر. چوخ دفعه یوک له نه ن تفنگ لر میدانا گلیر.