خاماق موغول

خاماق-موغول خانلیغی، خاماق-موغول اولوسو (موغولجا . Хамаг Монголын ханлиг, Хамаг Монгол улс; 1080-1206) — تاریخی موغول دؤولتی. خاماق-موغول دئیه تانینان موغول طایفا بیرلیگی‌نین دؤولتی ایدی. ایلک خاقانی خایدوُ خان، سون خاقانی ایسه چنگیز خان ایدی. 1206-جی ایلده بؤیویه‌رک بؤیوک موغول ایمپیراتولوغونا چئوریلمیشدیر. خاقانلیغین باشیندا بؤرچیگین سولاله‌سی دوروردو. پایتاختی‌نین کِروُلِن چایی‌نین یاخینلیغیندا اولدوغو احتیمالی واردیر. 

خاماق موغول Хамаг Монголын ханлиг
916–1206
Mongol Empire ت 1207
وضعیت	خانلیق
پایتخت	کِروُلِن چایی‌نین یاخینلیغیندا
عۆموُمی دیللر	Middle Mongol
اتنیک قروپلار	موغول‌لار
دین	تنگری‌چیلیک موغول شامانیزمی
دؤولت	Elective monarchy
خان
• 1130–1148	خابوُل خان
• 1148–1156	آمباقای خان
• 1156–1160	خوُتوُلا خان
• 1160–1171	یِسوُگئی خان
• 1189–1206	چنگیز خان (سون)
(Minister/Advisor)
• 1130 – ?	Khaduli Barlas
• 12th–Century	Erumduli Barlas
• 1150s–1171	Suqu Sechen
• 1190s–1206	Shigi Qutuqu (last)
قانون اوقانی	قورولتای
تاریخی دؤنم	High Middle Ages
• Liao dynasty records the existence of the Khamag Mongol	10th century 916
• Khabul Khan crowned	1130
• Death of Yesugei	1171
• Temujin becomes Khagan of the Khamag and given honorary name of Genghis Khan	1189
• Jamukha elected as a rival khan to Genghis	1201
• Jamukha defeated by Genghis Khan, who unifies the tribes and establishes the Mongol Empire	1206
قاباقکی سونراکی Liao dynasty Proto-Mongols Mongol Empire
بوگون بیر حیصه‌سی	چین موغولیستان روسیه

اتیمولوژی

  خاماق موغول سؤزو موغولجا  " بوتون موغول‌لار "  دئمکدیر. بونون سببی خاماق‌موغول اولوسوندا بوتون موغول قبیله‌لری‌نین و خالقلاری نین یاشاماسی ایدی. 

			سولاله:بؤرچیگین
نؤمره	آدی	حاکیمیت ایللری	حیاتی	قئیدلر	پورتره
1.	خایدوُ خان	1080-1100/1120	1025/1030/1040/1050-1100/1120
2.	خابوُل خان	1100/1120-1148	1101-1148	چنگیز خانین اولو باباسی و یِسوُگئی باهادوُرون باباسی.
3.	آمباقای خان	1148-1156	?-?
4.	خوُتوُلا خان	1156-1160	1111-1160
5.	چنگیز خان	1160-1206	1155/1162-25 avqust 1227	1206-جی ایلده بؤیوک ایمپیراتورلوق قوردو و سون خاماق موغول خانی اولدو.

  یِسوُگئی خان 

بونولا بئله، گؤرکملی آذربایجان عالیمی فضل‌اله رشیدالدینه گؤره، چنگیز خاقانین آتاسی یِسوُگئی باهاتوُر دا خاماق‌موغول اولوسونون خاقانی ایدی وفضل‌اله اونو اؤز  " جوامع التواریخ " -ینده یسوُگئی خان، یسوگئی خاقان آدلاندیریر.