دیفاعی پارتیاسی
دیفاعی پارتیاسی و یا ساده‌جه دیفاعی— 1906-جی ایلده گنجهده، ارمنی داشناکسوتون پارتیاسی نین ترروریزمینه قارشی موباریزه آپارماق اوچون یارادیلان تشکیلات.
| دیفاعی پارتیاسی | |
.jpg) | |
| یارادیلمیش | 1906 |
| اینحیلال | 15 اوکتوبر 1917 |
| هدف | ارمنی داشناکسوتون پارتیاسی نین ترروریزمینه قارشی موباریزه آپارماق اوچون یارادیلان تشکیلات |
| چالیشما یئرلری | باکی |
| رئیس | احمد آغااوغلو |
| شوعار | هئچ بیر واخت بیز اؤز میلّتیمیزین بدبخت‌لیگی اوزه‌رینده ارمنی میلّتی‌نین سعادت و خوشبخت‌لیک قورماسینا یول وئرمه‌ریک! |
حاقیندا
دَییشدیر_victim_in_Baku.jpg)
1905-جی ایلده باش وئرن بیرینجی روس اینقیلابی نتیجه‌سینده، روسیه‌نین اراضی‌سینده میلّیتچی حرکات‌لار فعال‌لاشمیشدی. اینقیلاب قافقازا دا تاثیر گؤسترمیشدی. دومادا قورولموش موسلمان فراکسیونو اساساً آذربایجان تورک منشالی سیاسی خادیم‌لر تمثیل ائدیر، روسیه موسلمان‌لاری نین پروبلم‌لرینی گوندمه قالدیریردی.
روسیه، ارمنی داشناک‌لارینی سیلاح‌لاندیریر و اونلاری آذربایجان تورک اهالی‌یه قارشی یؤنلدیردی. داشناک‌لار ایروان، ناخچیوان، اوردوباد، قاراباغ، گنجه، باکی و شیروان‌دا یاشایان سیلاح‌سیز دینج آذربایجان تورکلرینه هوجوم ائدیر، وحشی‌لیک‌لر تؤره‌دیر و اونلارین مال-مولکونو غارت ائدیردیلر.
آذربایجان ضیالی‌لاری داشناک‌لارلا موباریزه آپارماق اوچون جمعیت‌لر قوروردولار. بئله جمعیت‌لردن بیرینی 1905-جی ایلده باکی شهرینده احمد بیگ آغااوغلو یاراتمیشدی. "فدایی" آدلانان بو تشکیلات گیزلی فعالیت گؤستریردی.
حسین بایکارا " فدایی " جمعیتی نین فعالیتی نتیجه‌سینده ارمنی‌لرین تورکلره قارشی تؤرتدیکلری قیرغی‌نین قارشیسی موعین درجه ده و موختلیف واسیطه‌لرله آلیندیغینی یازیردی.
1912-جی ایل 16 مارس تاریخینده قافقاز جانیشین‌لیگی نین آرشیویندن تاپیلمیش و حال-حاضیردا باکی‌دا یئرلشن آرشیوده موحافیظه ائدیلمکده اولان دیفاعی پارتیاسینا مخصوص بیاننامه ده دئییلیر:
" " موتشکّیل حربی قووّه‌یه مالیک، عئینی زاماندا، یئنی سیلاح‌لارلا، حتّی توپلارلا تجهیز ائدیلمیش داشناکسوتون پارتیاسی، بیر طرفدن سیلاح گوجونه بوتون ارمنی‌لری، دیگر طرفدن ده قافقاز حؤکومتینی اؤزونه تابع ائدیب ان عومده مقصدلرینه نایل اولماغا چالیشیر. اونلارین اساس مقصدلری قافقازدا یاشایان بوتون موسلمان‌لاری قیردیقدان سونرا اونلارین تورپاق‌لارینی ایشغال ائتمک‌دیر. ارمنی‌لر مقصدلرینه نایل اولدوقدان سونرا فیکیرلری قافقازدا ارمنی خالقی اوچون میلّی، موستقیل بیر دؤولت یاراتماق‌دیر. بیزیم پارتیامیزین اساس مقصدی قافقازدا یاشایان بوتون خالق‌لار آراسیندا صمیمی قارداشلیق و بیرلیک یاراتماق‌دیر. هرگاه داشناک پارتیاسی ناموس و صمیمیتله اؤز حرکت و فعالیت‌لری‌نین حقیقی پروقرامینی آشکار سؤیلرسه، اگر بو پروقرام قافقازدا یاشایان بوتون میلّت‌لرین آزادلیق و موستقیل‌لیگینه خلل گتیرمیرسه، او زامان بیز اؤز بیرلیک الیمیزی همیشه اونا اوزاتماغا حاضیریق. عکسینه، اوّل‌لر اولدوغو کیمی، موسلمان‌لارین اوزرینه خاین و غدارجاسینا هوجوم‌لار ائدرسه، بیزدن لاییقلی جاواب آلار و قافقاز باشدان-باشا، بیتمز-توکنمز بیر قانلی صحنه حالینه دوشر. داشناک پارتیاسی امین اولسون کی، هئچ بیر واخت بیز اؤز میلتیمیزین بدبخت‌لیگی اوزرینده ارمنی میلتی نین سعادت و خوشبخت‌لیک قورماسینا یول وئرمریک. " "
بئله لیکله، دیفاعی پارتیاسی بو بیاننامه‌سی ایله، حسین بایکارانین قئید ائتدیگی کیمی، آذربایجان تورکلری‌نین، ائلجه ده، قافقاز موسلمان‌لاری نین " اؤلوم-قالیم " موباریزه‌سینی آچیقجا اورتایا قویاراق اؤز سیاسی پلاتفورماسینی اعلان ائتمیش اولدو.
احمد بیگ آذربایجانین ویلایت‌لرینی دولاشماغا باشلادی. ایلک اولاراق او آذربایجانین ایکینجی پایتاختی ساییلان گنجه‌یه یولا دوشدو. گنجه ده تانینمیش میلتچی‌لرله گؤروشه‌رک اورادا دیفاعی تشکیلاتینی یاراتدی.
بو مینواللا آذربایجانین ارمنی‌لر هوجوم ائدن ویلایت‌لرینده ده یارادیلان دیفاعی تشکیلاتی‌نین یئرلی شؤعبه‌لری ارمنی سیلاحلی دسته‌لرینه قارشی موباریزه‌یه باشلادی. پارتیانین فعالیتی و رهبرلیگی باره ده تیفلیسده کی قوبرنیا ژاندارم ایداره‌سینه واخت‌آشیری دونوس‌لار گئدیردی.