عزالدین آیبک
عزالدین آیبک (بۆتون آد: الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى) میصر مملوک سۇلطانلیغینین بیرینجی سۇلطانی. آیبک صالح ایّوبون خاتینی شجر الدُرلا بیرلیکده، گۆجون ایّوبی‌لردن مملوکلارا یئتیشمه‌سینده بؤیوک تاثیر قوْیموشلار.
| الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى | |
|---|---|
| میصر مملۆک سۇلطانی | |
| ایللر | میلادی ۱۲۵۰ و ۱۲۵۴-۱۲۵۷ ایللری |
| کامیل آد | الملك المعز عز الدين أيبك التركماني الجاشنكير الصالحى |
| اؤلوم | میلادی ۱۲۵۷-جی ایل |
| باسدیریلان یئر | قاهره |
| سونراکی شاه | منصور علی |
| اؤنجه‌کی شاه | اشرف موسی |
| آرواد | شجر الدُر |
| سولاله | بحری طایفاسی |
| دین | ایسلام |
گۆجلنمه‌سی
آیبک سۇلطانلیقدان اؤنجه ایّوبی‌لر دؤولتینین خیدمتینده اوْلان تۆرک ساواشچیلاردانیدی. باشاراجیقلی‌لیغی اۆچون امیرلیک، سوْنرا جوشن‌گیرلیک و محاسبلیق مقامینا یئتیشدی. میلادی ۱۲۴۹-جۇ ایلده صلیبیلر یۆروشونده ایّوبی سۇلطانی صالح ایّوبون شهید اوْلماسیندان سوْنرا خاتینی شجر الدر صلیبی تهدیدین دۆشونرک مملوکلار حمایتییله میصرده سۇلطان اوْلدو لکن عباسی خلیفه‌سییله ایّوبی‌لر شجر الدرّو سۇلطانلیغا قبول ائتمه‌دیلر. شجر الدر آیبکی آتابگ سئچیب سوْنرا اوْنونلا ائولندی. عباسی‌لار و ایّوبی‌لرین رضایتی اۆچون سوریه ایّوبی‌لریندن اوْلان آلتی یاشلی ملک شرف مظفرالدین، شجر الدُر یئرینه سولطان سئچیلدی لکن گۆج مملوکلار و باشدا آیبکین الینده‌یدی. آیبک ایّوبی‌لره و صالح ایّوبا باغلیلیغین گؤرستمک اۆچون صالح ایّوب اۆچون یاس عزا تۇتوب، اوْنو صالح ایّوب اؤزو اؤلوموندن اؤنجه حاضیرلایان، قاهره‌نین بین القصرَینینده یئرلشن مقبره ده قۇیلادی. آیبک گؤرن ایشلرین ترسینه ایّوبی‌لر مملوکلارلا ساواشا حاضیرلاندیلار. الناصر یوسفین اوْردوسو غزّه یاخینلیغیندا اوْلان ساواشدا فارس‌الدین آقتایا مغلوب اوْلدو. بۇندان سوْنرا الناصر یوسف قاهره‌یه یاخین اوْلان الصالحیه‌ده بیر دفعه ده آیبک اوْردوسویلا اۆزلشدی. بو ساواشین نتیجه‌سینده الناصر یوسفین اوْغلو تورانشاه، قارداشی نصرة‌الدین و حلب حاکیمی ملک الأشرف تۇتساق اوْلدولار. بۇ حادیثه‌لردن سوْنرا ایّوبی‌لرله مملوکلار آراسیندا اوْلان آنلاشمادا ایّوبی‌لر و اوْنلارلا بیر عباسی‌لر مملوک حاکمیّتین رسمیته تانیدیلار و آیبک میلادی ۱۲۵۲-جی ایلده سیف‌الدین قوتازی اؤزوندن سوْنرا سۇلطان سئچدی. مملوکلارین میصر ایله شام بؤلگه‌سینده گۆجلنمه‌سینده شجر الدُرّون نقشی آیدین دیر. تاریخچی‌لرین چوْخو شجر الدُرّو تۆرک کؤکلو بیلدیرمیشلر.
آیبک و مملوکلارین بؤلگه‌ده اثری
آیبک گۆجلنمه‌سیندن سوْنرا دؤرد گۆج مملوکلاری تهدید ائدیردی؛ امیر فارس‌الدین آقتای و اوْنون کیمی ایچری مخالیفلر، ایّوبی‌لر دؤولتیندن قالانلار، هولاکو باشچی‌لیغییلا موْغوللار و صلیبیلر. مملوکلار بۇ تهدیدلرین هاممیسینین قارشیسیندا دایانیب، عوْثمانلیلارین گۆجلنمه‌سینه‌جه بؤلگه‌ده اقتدارلا حؤکم سۆردولر. مملوکلار حاکمیتی میصر تاریخینده بیر پارلاق صفحه بیلینیر.
گؤرونتولر
-
مملوکلار گۆجله‌نیرکن ایّوبی سلطنتینین توپراقلاری
.PNG)
قایناقلار
اینگیلیسجه ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Aybak»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۱۷ دسامبر ۲۰۱۶ تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).
 | بو تورک تاریخی ایله باغلی مقاله، بیر قارالاما مقاله دیر. بونو گئنیشلندیرمکله ویکی‌پدیایا کؤمک ائده بیلرسینیز. |