علیقولو غمگسار
علیقولو غمگسار (دوغوم آدی: علیقولو مشدی علی اکبر اوغلو نجفوف؛ 24 مئی 1880 – 4 مارس 1919) — آذربایجان شاعیری، پوبلیسیستی. یازی‌لاری ایله " ملا نصرالدین" ، " یئنی فویوضات " ، " حیات " ، " ایرشاد " ، " صدایی-حق " ، " آل بایراق " ، " گله‌جک " و س. قزئت و درگی‌لرده ایشتیراک ائتمیشدیر. اثرلری " اوتایلی " ، " جووللاغی " ، " جووللاغی بیگ " ، " سارساق قولو بیگ " ، " غمگسار " و باشقا ایمضالارلا نشر ائدیلمیشدیر. ضیالی معاریفچی نسیل اولان نجفوف‌لارین نوماینده‌سی‌دیر.
| علیقولو غمگسار | |
|---|---|
 | |
| اصل آدی | علیقولو مشدی علی اکبر اوغلو نجفوف |
| دوْغوم تاریخی | 24 مئی 1880 ناخچیوان |
| اؤلوم تاریخی | 4 مارس 1919 (38 یاشیندا) تیفلیس گورجوستان دموکراتیک جومهوریتی |
| میلیت | آذربایجان تورکو |
| اؤلوم سببی | ترور |
| پئشه | یازیچی |
| تاثیر قویموش | {{{تاثیر قویموش}}} |
یاشاییشی
دَییشدیرعلیقولو نجفوف غمگسار 1880-جی ایلده ناخچیواندا دوغولموشدور. آتاسی مشدی علی اکبر حاجی نجف اوغلو اوّل‌لر پاپاقچی‌لیق، سونرالار ایسه جولفا کؤمروک‌خاناسیندا کومیسسیونچولوق ائتمیشدیر. آنا باباسی مشدی اسد " مداح " تخلوصو ایله شعیر یازمیشدیر. عمیسی " فانی " تخلوصلو محمد حسین نجفوف ناخچیوانین قووّتلی شاعیرلریندن ساییلمیشدیر.
غمگسار سککیز یاشیندان موللا مکتبینده عربجه و فارسجانی اؤیرنمیشدیر. هله مکتبده ایکن شعیر یازماغا باشلامیش، 1892-جی ایلده اوچ صینیفلی شهر روس مکتبینه داخیل اولموش، ایل یاریم اورادا اوخوموشدور. 1896-جی ایلین اوّلینده، خسته آتاسی موعالیجه اوچون تبریزه گئدیر و غمگساری دا تحصیلدن آییریب اؤزو ایله آپاریر. دؤرد آی تبریزده قالدیقدان سونرا آتاسی وفات ائدیر. آغیر کولفتین قایغیسی اوزرینه دوشدوگوندن غمگسار درسه داوام ائده بیلمیر. تبریز موحیطی شاعیرین خوشونا گلمیر، تأثوراتینی بئله ایفاده ائدیر:
قورتارمادیمی آغلاماغین مؤوسیمی، یارب؟
هر گونده موناجات اولونور مسجیدیمیزده.
آغلار گونه قالدیق، یئنه ال چکمه‌یه‌جکلر،
بو مرثیه خوان‌لار نه گؤروبلر بیله‌میزده.
1897-جی ایلده آناسی و داییسی ایله خوراسان زیارتینه گئتمه‌سی و اورادا گؤردوکلری غمگساردا مؤوهوماتا اولان نیفرتی داها دا آرتیریر.
1912-جی ایلین آخیرینا قدر جولفادا و بعضاً ناخچیواندا یاشاییر. " ملا نصرالدین" و باشقا باکی قزئت و درگی‌لرینده شعیر و مقاله‌لر یازیر. 1907-1909-جو ایل‌لرده ایران اینقیلابی ایله یاخیندان ماراقلانیر، بو مؤوضودا شعیرلر چاپ ائتدیریر. 1912-جی ایلین اوکتوبر آییندا غمگسار تیفلیسه کؤچور و میرزه جلیل ایله بیرلیکده " ملا نصرالدین" درگیسینده یاخیندان ایشتیراک ائتمگه باشلاییر. 1916-جی ایلین مئی آییندا درگی مووقّتی اولاراق دایاندیریلیر. غمگسار میرزه جلیل ایله بیرلیکده سیاحته چیخیر. "اؤلولر" کومدی‌سینی سیاحتدن اول باکیدا، سونرا داغیستاندا، سمرقندده، داشکندده و وولقابویو شهرلرینده اویناییرلار. غمگسارین " اؤلولر " ده شئیخ نصرالله رولونو بؤیوک بیر مهارتله اویناماسی مشهوردور. 1917-جی ایلین آخیریندا تیفلیسده چیخان " آل بایراق " ، سونرا " گله‌جک " قزئت‌لرینده شعیر و فلیئتون‌لار چاپ ائتدیریر.
ع.غمگسار 1919-جو ایلده، مارسین 4-ده آخشام ائوینه قاییدارکن منشویک‌لر طرفیندن اؤلدورولموش و تیفلیسین بوتانیکا باغی‌نین اراضیسینده یئرلشن موسلمان قبیریستان‌لیغیندا دفن ائدیلمیشدیر.
قایناق
دَییشدیر- Əliqulu Qəmküsarın bioqrafiyası - www.adam.az Archived 2016-03-05 at the Wayback Machine. Arxivləşdirilib 2016-03-05 at theWayback Machine
- Qəzənfər Kazımov. "Qəmküsar yadigarı" Archived 2007-03-04 at the Wayback Machine. Arxivləşdirilib 2007-03-04 at the Wayback Machine
- Kamal Camalov. "Əliqulu Qəmküsarın Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixinin inkişaf etməsində xidmətləri çoxdur"
- Kamal Camalov. Mollanəsrəddinçilərin maarifçilik ideyaları. Bakı: Elm və təhsil, 2015.