یازیلیم
یازیلیم یا پروقرام تأمیناتی ( اینگیلیسجه: Software)، دییشیک وظیفهلری اولان الکترونیک آیقؽتلارین بیربیرینه ایلگیلندیرمک و ایرتیباطلارین مۆمکون ائتمک هدفی ایله ایشلنن ماشین دستورلاریدیر. آیری تعریفده، یازیلیم، بیر بیلگیسایار نه زاماندا و هانسی شراییطده نه ائدجگیدیر.
یازیلیم، الکترونیک آیقؽتلارین بللی بیر ایش اۆچون یازیلان پروقراملارین بوتونونه وئریلن آددیر. بیر باشقا دییشله، وار اولان بیر مسالهنی حل ائتمک اۆچون بیلگیسایار دیلی ایشلنیب، یازیلان آنلاتمالارین مجموعهسیدیر. یازیلیم اۆچون فرقلی دیللر واردیر. بولارین بعضیلری پاسکال، ++C ، جاوا دیر. بیلگیسایاردا یازیلیم نوعلاری ۳ آنا قروپدا اینجهلنیر:
۱- سیستم یازیلیملاری(System Software): بیلگیسایارین اؤز ایشلدیلمسینی ایممکان وئرن، ایشلدیمسیستمی، درلییجی(کامپایلر) کیمی یازیلیملاردیر. بۆتون سیستم پروقراملاری ایچینده ان کؤک یازیلیم، ایشلدیم سیستمیدیر کی، بیلگیسایارین بوتون دونانیم و یازیلیم قایناقلارین کونترول ائتدیگی کیمی، ایشلدنلره اویقولاما یازیلیملاری چالیشدیرماق ایمکانی وئریر.
۲- اویقولاما یازیلیملاری(Application Software):بو ایشلدنلرین ایشلرینه مربوط اولان یازیلیملاردیر. گۆندهلیک ایشلتدیگیمیز مدیا اوینادیجیلاری، حسابلاما یازیلیملاری، چت یازیلیملاری و... اویقولاما یازیلیملارین میثاللاریدیر.
۳- چئویریجی یازیلیملار: هرهانسی بیر دیلده یازیلان پروقرامی ماشین دیلینه چئویرن یازیلیمدیر.
یازیلیم نوعلاری
دَییشدیرسیستم یازیلیملاری
دَییشدیرسیستم یازیلیملاری بیلگیسایار ایشلتمهسی اۆچون گرکلی آنا وظیفهلری ائدر و بیلگیسایار دونانیمینا و سیستمین ایشلمهسینه کؤمکچی اولور. سیستم یازیلیم نوعلاری:
- آیقؽت سۆروجولری
- ایشلدیم سیستملری
- سونوجولار(سئروئرلر)
- خدمات پروقراملاری
- پنجره سیستملری(گرافیکسئل آرایوزو)