اورال باتیر

اورال خان (باشقورد تورکجه‌سی: Урал батыр، تاتار تورکجه‌سی: Урал-батыр، عثمانلیجا: اورال خان) اورال باتور و یا اورال باتیر، تورک، باشقورد و آلتای میتولوژیسینده سؤیلنجه سل خاقان. باشقورت ناغیللاریندا آدی کئچیر. آناسینین آدی یانبیکه (یئنبیکه) و آتاسینین آدی دا یانبیرده (یئنبیرزه) اولاراق کئچر. "یان" کئچمیش باشقورت دیلینده روح معناسی داشیییر. یانبیردئ روح-وئرن دئمکدیر. یانبیکه ایسه روح-قادین معناسینا گلیر. "بیرزئ/بیردئ" (شاه/پرئنس) و "بیکه/بوکه" (بیگم/پرنسئس) سؤزلری ایکینجی حیصه لرینی تشکیل ائدیر. اورال باتیر داستاندا آکبوت (اکبوز) (تاتارجا: آقبوزآت) آدلی اوچان آتا مینر. آروادی هومای خانیم قوش جیلدینه گیره. اجه‌لی ایله قالیب گلیب منگوسویو (آب حیات) تاپماق اۆچون موباریزه ائدیر. بیر معنادا شومئر بری وار اولان گیلگامیش-این اؤلومسوزلوک آختاریشینین بیر داوامیدیر بو یولچولوقلار. اورالین اوغلو ایزیل ایسه بیر داغی ایکییه بؤله‌رک ایچیندن بیر چای چیخاردیر. اوچ حیصه دن عیبارت اولان داستانین ایلک حیصه سینده دونیانین یارادیلیشی بیلدیریلیر. اطرافی سولارلا اؤرتولو بیر آدادا (وه یا قارّه‌ده) ایلک اینسانلار اولان "یانبیرده" و "یانبیکه" اورتایا چیخیرلار. داها سونرا اورالین دوغوموندان بحث ائدیلیر. ایکینجی فصیلده اؤلومسوزلوک آختاریشی و پیس وارلیقلارلا آپاریلان موباریزه‌لر یئر آلیر. مثلا، گیلگامیش داستانیندا تصویر ائدیلنلره بنزر شکیلده بیر بوغا ایله آپاردیغی دؤیوشده (عینیله بوغاج خان حئکایه‌سینده اولدوغو کیمی) حئیوانین، آلنینین اورتاسینا یومروق ووراراق، بوینوزلاریندان توتوب یئره ییخیر. شولگئن سئللر یارادیب هر یانی سولارلا توتاندا ایسه اورال خان خالقینی قاییقلارلا خیلاص ائدر. اۆچونجو حیصه ده ایسه اورالین و شولگئنین اوغوللارینین ماجرالاری بیلدیریلیر. داستان اورالین اؤلومو سونا چاتیر و اونون بدنینین اورال تاو (اورال داغ)ـا چئوریلدیگی سؤیله‌نیلیر. حئکایه، بیر چوخ متنله موقاییسه‌ده اولدوقجا کؤهنه گؤرونور. منشایی موقدس کیتابلاردا ایضاح ائدیلن حیکایتلر قدر حتّی بلکه ده داها قدیملره اوزانیر. مثلا، اورال باتیرین قارداشی ایله اولان وئرمه‌سی هابیل ایله قابیل هئکایه‌سینی عاغلا گتیریر.

ائتیمولوژی

کؤکوندن (ور/وور) تؤره‌میشدیر. ایگیدلیک و جنگاورلیک معنالاری واردیر. بوندان باشقا، اورال داغلاری دا علاقه لی گؤرونور.

آیریجا باخین

• کوراوغلو دستانی
• شو دستانی
• دده قورقود کیتابی

قایناقلار

• تورکچه ویکی پدیا.