زنجان
بو مقالهنی ویکیلشدیرمک لازیمدیر. |
| زنجان | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||
| اؤلکه | ایران | |||||||
| بؤلگه | زنجان | |||||||
| ایلک آدی | زنگان، خمسه | |||||||
| اهالی | ۵۲۱٬۳۰۲ نفر (۱۳۹۵) | |||||||
| سوی و دیل | تۆرک، آذربایجان تۆرکجه‌سی | |||||||
| مذهب و دین | مۆسلمان (شیعه) | |||||||
| ایجرا نوماینده‌سی | فریدون احمدی، علی وقفچی | |||||||
| بلدیه باشچی‌سی | مسیح‌الله معصومی | |||||||
زنجان یا دا زنگان — آذربایجان و ایرانین بؤیۆک شهرلریندن‌دیر. بۇ شهر زنجان اوستانینین مركزی‌دیر. ۱۳۸۵-جی ایلین نوفوس سایی‌سی اساسیندا بوُ شهرین ۳۴۹٬۷۱۳ نفر اهالیسی واریمیش.[۱]
زنجان شهرینین اهالیسی آذربایجان تورکجه‌سیینده دانیشیرلار. زنجان هاوا دورومو باخیمیندان، یایدا مولاییم و قیشدا سوْیوق هاواسی اولار. یایدا مولاییم، قیشدا سوْیوق هاواسی اوْلان زنجان ایکی بؤیوک دره‌دن عبارت‌دیر: زنجان چای و قیزیل اؤزن؛ اوْنلارین آراسیندا قاراواس و آنقوران داغلاری(قافلان داغلاری) یئرلشیر. ۳۷۲-جی ایلده یازیلمیش «دۆنیانین سرحدلری» کیتابیندا چیچکلنن، زنگینلشن، نعمتلی شهر کیمی تصویر اوْلونوبدور.
زنجانین آدیدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
زنجان آدی زنگان لفظی‌نین معربی دیر، بۇ آنلام دا کی عرب‌لر ایرانا مسلط اوْلان زامان نیه کی عربی الیفبا دا -گ- حرفی یوخدور زنگانی زنجان سسلیب‌لر.
زنگان آنلام دا زنگین و زنگینلشمک‌دن گلیر که آنلام دا -وارلی و آغیر- معناسین‌دا دیر.
تاریخدَییشدیر
زنگان منطقه‌سیندن یونان حؤکومتی‌نین دؤنمینده مدییا آدیندا سؤز آرایا گلیب کی تعریفینده یاخشی و دونیادا تای‌سیز سلاح یاپیلان بیر شهر دونیا دا تانیلینیب کی بۇ تعریف دوز کیشیلرین (قدمت:2800 ایل مسیح میلادینان قاباغ) چهرآوا معدنینده تاپیلان خنجر (نجاق) لا تأیید اولونور.
زنگانا موغوللارین هوجوموندان سولطان محمد خودابندهنین حاکیمیتی دؤورونده چوْخلو زیان دَیمیش، سولطانیه دَییشیب ایلخانی دؤولتینین و ایسلام یوُردونون بؤیوک پایتاخت شهری اوْلموشدور. اولجایتونون امری ایله فارتیفیکاسییا (قالا دیوارلار) چکیلمیشدیر. سولطانیه‌نین سرحدلرینده و اوْنون مرکزینده هوندور قالا تیکلیمیشدیر. اوْ، اؤزو اۆچون مسچید تیکدیرمیش و همین منبر خودابنده منبری کیمی تانینیب. سولطانیه تبریزدن سوْنرا رئگیوندا ان اهمیت‌لی شهرلریندن بیرینه چئوریلیر. شهر امیرتئیمور طرفیندن داغیدیلمیشدیر. ائرامیزین ۷۸۶-جی ایلینده ایلخانلار ییخیلدیقدان سوْنرا سولطانیه تنزّوله اوْغرادی. ۱-جی شاه‌طهماسیب صفوی دؤورونده بوُ شهرده فتحعلی‌شاه قاجار یای سارایی تیکدیرمیشدیر.
خالقی و دیللریدَییشدیر
زنجانین خالقین دیلی آذربایجان تورکجه‌سی [۲][۳][۴][۵][۶] و لهجه باخیمندان زنجان لهجه سی دیر.[۷][۸] دیل و کولتور باخیمیندان زنجان خالقی آذربایجانین او بیری شهرلرینه تای ساییلیر. فارس دیلی ایندیلیکده دؤولتین سیاست‌لرینه گؤره شهرده یایغینلاشیب.[۸]
اینانجدَییشدیر
زنجان خالقی‌نین چوخونلوغو موسلمان اولاراق، شیعه مذهبینه اینانجلاری وار. زنجان خالقی شیعه اولاراق هر ایل حوسینه اعظمین خیابانی قورولدوغو مراسیملرده شیرکت ائدیرلر. بۇ مراسیملر زنجان شهرینین عزادارلیق و اینانجلاری‌نین اؤنملی سیمگه‌لریندن دیر و زنجان‌دان و هابئله ایرانین اوبیری شهرلریندن و حتی خاریجی اؤلکه‌لردن ده بو مراسیملرده شیرکت ائدن وار، ائله کی عاشورا گۆنۆ بعضاً ایکی میلیون‌دان چوخ اینسان بۇ مراسیم ده شیرکت ائدیرلر.[۹]حوسینیه اعظم زنجان شیعه لیک جهانیندا اونملی مذهبی یئرلریندن دیر.[۱۰]
طبیعی دورومدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
جوغرافیادَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
قونومدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
چای‌لاردَییشدیر
- زنجان چایی
- قزل اوزن
چایدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
هاوا دورومودَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
زنگانین هاواسی قیشدا چوخ سویوق و یایدا سرین اولور.
زلزلهدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
فرهنگدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
آشیق‌لاردَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
دب‌لر و رسم‌لردَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
سینمادَییشدیر
- سینما زنجان
- سینما روشا
کیتاب‌ائولریدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
سیاستدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
بلدیهدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
کونسوللوق‌لاردَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
تفریحی یئرلردَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
مکتب‌لردَییشدیر
زنجانین بیرنجی مکتبی ۱۲۸۵ جی شمسی ایلده مهدی خان غفاری کاشانی زنجان حاکمی و علی محمد (فره وشی مترجم همایون) الیله تیکیلیب مکتبین یئری شهرین دارالحکومه سینده اولاراق شهرین اعیان و اشرافی اوندا تحصیل ائدرمیش لر.مکتبین موعلیم لری علوم دینی طلبه لریندن سئچیلیمیشدی هابئله یئنی اویرتیم یول لاری اونلارا اوریردیلمیشدی مکتب بیر ایل وزیر همایونون گئتمه سیندن سوْنرا باغلاندی.۱۳۲۷ جی قمری ایلد آقا میرزا احمد زنجانی بیر مکتب آچدی ۱۳۹۲ شمسی ایلده مترجم همایون یئنه زنجانا قاییدیب اسعدالدوله ذوالفقاری یاردیمی ایله یئنی بیر مکتب (اسعدیه) آدیلا آچدی. مترجم همایون زنجان شهرین اداره فرهنگ رئیس اوْلان وقتده (۱۲۹۵ تا ۱۳۰۱ خ) نئچه مکتب لر آچیلدی کی اونلاردان توفیقی مکتبی هله قالیر.[۱۱] زنجانین بیرنجی قیزلار مکتبی«دبستان بنات» آدلاناراق ۱۳۰۰ شمسی ایلده عالیه سنجیده الیله قورولدو و بیرنجی قیزلار دبیرستانی «دبیرستان آزرم» ۱۳۱۴ جی شمسی ایلده بانو مصداقی الیله آچیلدی[۱۱] وئریلمیش امارلار اساسیندا ایندیلیکده اوستاندا ۲۲۱۱ مکتب اولاراق ۸۳۷۵ دنه درس کیلاسی اونلاردا وار هابئله اوخوجولارین سایی ۱۷۴۰۵۳ نفر ایمیش بۇ آمارلاردان ۸۲۳۰۷ نقر قیز اوخوجوسو ۹۱۷۴۶ نفر اوغلان اوخوجوسو دیر.[۱۲]
یوخاری مکتب‌لردَییشدیر
- زنجان بیلیم یوردو
- تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان بیلیم یوردو
- علوم پزشکی زنجان بیلیم یوردو
- آزاد اسلامی واحد زنجان بیلیم یوردو
- پیام نور زنجان بیلیم یوردو
- مرکز آموزش جهاد کشاورزی زنجان
- دانشکده فنی الغدیر زنجان
- مؤسسه آموزش عالی روزبه
- مؤسسه آموزش عالی عبدالرحمن صوفی رازی
- مؤسسه آموزش عالی میراث ایرانیان
- جامع علمی کاربردی زنجان بیلیم یوردو
- آموزشکده فنی و حرفه‌ای قائم زنجان
- فرهنگیان بیلیم یوردو
دینی حوزوی مکتب‌لردَییشدیر
[۲] Archived 2015-11-14 at the Wayback Machine.
شهر سورون‌لاریدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
هاوانین باتماسیدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
تیرافیکدَییشدیر
زنجان شهرینین تیرافیکی چوْخ آغیر اولار. زنجان بلدیه‌سی خیابانلاری عریض ائتسه بو سورون برطرف اولاجاق‌دیر.
زورآبادلاردَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
بؤلمه‌لردَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
شهرین یئکلمه‌سیدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
بلدیه بؤلوم‌لریدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
یام یاشیللیق فضالاریدَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
داشیماجیلیقدَییشدیر
زنجان ایله ایرانین آیری اوستان مرکزلری‌نین آراسی:[۱۳]
| زنجان | زنجان | زنجان |
|---|---|---|
| تهران - ۳۳۹ کیلومتیر | تبریز - ۲۹۶ کیلومتیر | اردبیل - ۲۶۴ کیلومتیر |
| اصفهان - ۶۰۸ کیلومتیر | کرج - ۲۹۷ کیلومتیر | ایلام - ۵۹۸ کیلومتیر |
| بوشهر - ۱۲۲۰ کیلومتیر | شهرکرد - ۷۰۷ کیلومتیر | بیرجند - ۱۴۷۲ کیلومتیر |
| مشهد - ۱۲۳۵ کیلومتیر | بجنورد - ۱۰۷۷ کیلومتیر | اهواز - ۸۹۳ کیلومتیر |
| اورمیه - ۴۴۱ کیلومتیر | سمنان - ۵۵۷ کیلومتیر | زاهدان - ۲٬۲۳۷ کیلومتیر |
| شیراز - ۱۰۹۰ کیلومتیر | قزوین - ۱۸۰ کیلومتیر | زاهدان - ۱۷۰۷ کیلومتیر |
| سنندج - ۲۸۴ کیلومتیر | کرمان - ۱۲۰۹ کیلومتیر | کرمانشاه - ۴۱۸ کیلومتیر |
| یاسوج - ۹۳۸ کیلومتیر | گرگان - ۷۴۲ کیلومتیر | رشت - ۲۰۳ کیلومتیر |
| ساری - ۶۰۷ کیلومتیر | خرم‌آباد - ۵۵۳ کیلومتیر | اراک - ۴۵۰ کیلومتیر |
| بندرعباس - ۱۵۱۲ کیلومتیر | همدان - ۳۰۸ کیلومتیر | یزد - ۸۵۰ کیلومتیر |
هاوا لیمانیدَییشدیر
زنجان هاوا لیمانی
دمیر یولودَییشدیر
بو آلت باشلیغی گئنیشلندیرماق لازیمدیر. ائلیه بولرسیز علاوه ائتماغیزینان کومک ائدسیز. |
ترمینالدَییشدیر
یئیین اوتوبوسدَییشدیر
اتو تاکسدَییشدیر
ایدماندَییشدیر
فوتبالدَییشدیر
والیبالدَییشدیر
درمانی مرکزلردَییشدیر
مریضخانالارین دورمودَییشدیر
مریضخانالاردَییشدیر
مدیالاردَییشدیر
TV و رادیودَییشدیر
درگی‌لردَییشدیر
بیلیم‌یوردولاردَییشدیر
گؤرمه‌لی و تاریخی یئرلردَییشدیر
|
|
- گاوازنگ سوآنباری سئیرانگاهی
- تهم سوآنباری سئیرانگاهی
- حسن آبدال سوآنباری سئیرانگاهی
- میلّت پارکی
- گاوازنگ اَیلَنجه (تفریح) مرکزی
- نور آلیش-وئریش و اَیلَنجه مرکزی
- تهم سو آنباری
- زنگان اورمان (مئشه) پارکی
- اسکی شیلاندر (چیلاندره) کندی
- گلجیک ماغاراسی زنجان ۳۵کیلومترلیگینده
- زنگان ال ایشلری سرگیسی
- بین‌المللی کاسپین سرگیسی ایللیک اولاراق، ۲۰دن چوخ سرگی بو یئرده کئچیریلیر.[۱۷]
- ایران و آذربایجانین اَن بؤیوک گونش ساعاتی زنگان بیلیم یوردونون مرکزی مئیدانین‌دا یئرلشیر.[۱۸]
تیکینتی‌لردَییشدیر
- زنگان بازاری
- پالتاریوماق ائوی (رختشوی خانه)
- زنگان داش کاروانسارایی
- سولطانیه گونبزی سولطانیه‌ده
- داش کسن معبدی سلطانیه‌ده
- کتله خور ماغاراسی قیدار-گرماب‌دا
- حاج‌داداش حامامی -بازار
- بهیستان قالاسی ماهنیشان‌دا
- میربهاالدین کؤرپۆسۆ
مسجیدلردَییشدیر
ائولردَییشدیر
- ذوالفقاری سارایی دوزلو کیشیلرین ساخلاندیغی یئر
- دارائی سارایی
هوْتِل‌لردَییشدیر
- بویوک هوْتِل (4 اولدوزلو)
- هوْتِل پارک (3 اولدوزلو)
- هوْتِل سپهر (3 اولدوزلو)
- سپید هوْتِلی (2 اولدوزلو)
- جهانگردی هوْتِلی
سنّتی یئمک‌لردَییشدیر
آرماغان و سوغات لاریدَییشدیر
ال ایشلریدَییشدیر
اکینچیلیکدَییشدیر
حمل و نقلدَییشدیر
قارداشلیقدَییشدیر
| تاریخ | اؤلکه | قارداشلیق شهرلری |
|---|---|---|
|
ملاکا | |
|
ترابزون | |
|
قره قروم |
آدلیم‌لاردَییشدیر
چاغداش شاعیر لریدَییشدیر
گؤرونتولردَییشدیر
بوُ گۆن شهرده بؤیوک اهالی یاشاییر. زنگان شهرینین طبیعت، تاریخ و دینی باخیمدان ان اهمیت‌لی یئرلری آشاغیداکیلار دیر:
- بیر نئچه مینئرال سوُ بوُلاقلاری؛ - آندوران قوروغو؛ - مؤحتشم زولفاقاری بیناسی؛ - زنگان قالا دیوارلاری؛ - شامیران، سانسیز و ساتی قصرلری؛ - گۆلشن و مایسک کاراوانسارایلاری، قدیم حاماملار؛ - بیر نئچه کؤرپو؛ - قالیجاک و خارمانچ‌سار تاریخی ماغارالار؛ - سید، میرزیی و قولایر جالی مسجیدلری؛ - ایمامزاده سید ایبراهیم.
گؤرونتولردَییشدیر
زنگان داش کاروانسارایی
زنگان جومعه مسجیدی
اوست اؤرتولو بازار
زنگان جومعه مسجیدینین گیریش قاپی‌لاریندان بیری
ایمامزاده ایبراهیم توربه‌سی
مجتهدی زنجانی‌نین توربه‌سی
زنگان‌دا بیر مئیدان
ذوالفقاری ائوی
میربهاالدین کؤرپۆسۆ
.jpg)
قایناقلاردَییشدیر
- ^ ایرانین آمار مرکزی
- ^ http://countrystudies.us/iran/41.htm
- ^ &hl=en&sa=X&ei=NOFNT-jKI8ibOsChwLYC&ved=۰CC8Q6AEwAA#v=onepage&q=majority%۲۰of%۲۰the%۲۰population%۲۰of%۲۰East%۲۰Azarbaijan%۲۰and%۲۰a%۲۰majority%۲۰of%۲۰West%۲۰Azarbaijan. &f=false Iran Country Study Guide Volume 78 of World Country Study Guide Series Archived 2018-12-25 at the Wayback Machine., Authors IBP USA, USA International Business Publications, Editor IBP USA, Publisher Int'l Business Publications, 2005, ISBN 0-7397-1476-7, ISBN 978-0-7397-1476-8, Length 348 pages
- ^ &hl=en&sa=X&ei=NOFNT-jKI8ibOsChwLYC&ved=۰CDoQ6AEwAg#v=onepage&q=majority%۲۰of%۲۰the%۲۰population%۲۰of%۲۰East%۲۰Azarbaijan%۲۰and%۲۰a%۲۰majority%۲۰of%۲۰West%۲۰Azarbaijan. &f=false Iran A Country Study, Author Federal Research Division, Edition reprint, Publisher Kessinger Publishing, 2004, ISBN 1-4191-2670-9, ISBN 978-1-4191-2670-3, Length 340 pages
- ^ &hl=en&sa=X&ei=NOFNT-jKI8ibOsChwLYC&ved=۰CFkQ6AEwCA#v=onepage&q=majority%۲۰of%۲۰the%۲۰population%۲۰of%۲۰East%۲۰Azarbaijan%۲۰and%۲۰a%۲۰majority%۲۰of%۲۰West%۲۰Azarbaijan. &f=false Encyclopedia of the Stateless Nations: S-Z Volume 4 of Encyclopedia of the Stateless Nations: Ethnic and National Groups Around the World, James Minahan, ISBN 0-313-31617-1, ISBN 978-۰–۳۱۳–۳۱۶۱۷–۳, Author James Minahan, Publisher Greenwood Publishing Group, 2002, ISBN 0-313-32384-4, ISBN 978-0-313-32384-3, Length 2241 pages
- ^ "archive copy". 2007-12-01-ده اوریجنال-دن آرشیولشدیریلمیشدیر. 2015-10-24-ده یوخلانیب.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ^ http://books.google.com/books?id=w7_e4qjR854C&pg=PA123&dq=majority+of+the+population+of+East+Azarbaijan+and+a+majority+of+West+Azarbaijan. #v=onepage&q=majority%20of%20the%20population%20of%20East%20Azarbaijan%20and%20a%20majority%20of%20West%20Azarbaijan. &f=false
- ^ ۸٫۰ ۸٫۱ آفتاب
- ^ اجتماع میلیونی در حسینیه اعظم زنجان (فارسجا). یوخلانیلیب دی ۱۳۸۶.
- ^ "همشهری آنلاین / آشنایی با مسجد حسینیه اعظم - زنجان". 13 Sep 2013-ده یوخلانیب.
- ^ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ نگاهی به تاریخچه آموزش و پرورش جدید در زنجان. هفته نامه پیام زنجان. سال بیستم، شماره ۶۲۶
- ^ سایت رشد http://roshd.ir/Default.aspx?tabid=388&SSOReturnPage=Check&Rand=0 Archived 2015-10-08 at the Wayback Machine.
- ^ [۱], بهراه
- ^ میراث فرهنگی زنجان. آثار ثبت شده زنجان در فهرست آثار ملی (فارسی). یوخلانیلیب ۱۲ اسفند ۱۳۸۹.
- ^ مسجد میرزایی زنجان،قکانون توجه مرمتگران.
- ^ پورتال استان زنجان. خانه‌های تاریخی زنجان (فارسی). یوخلانیلیب ۱۸ شهریور ۱۳۹۰.
- ^ خبرگزاری ایسنا Archived 2011-11-15 at the Wayback Machine.، سرویس: شهرستان‌ها، کد خبر: ۸۷۰۶–۰۳۵۳۰: بازدید: اوت ۲۰۰۸.
- ^ "از بزرگترین ساعت آفتابی ایران رونمایی شد". 2012-01-15-ده اوریجنال-دن آرشیولشدیریلمیشدیر. 2015-10-24-ده یوخلانیب.
خاریجی لینکلردَییشدیر
| ویکی‌آمباردا زنجان ایله مربوط فایل وار. |
- Official website of Zanjan Governorship
- zanjansite Archived 2019-01-09 at the Wayback Machine.
- Official website of Zanjan chamber of commerce Archived 2022-01-19 at the Wayback Machine.
- Sultaniyeh Dome Official website