زنجان
| زنجان | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||
| اؤلکه | ایران | |||||||
| بؤلگه | زنجان | |||||||
| ایلک آدی | زنگان، خمسه | |||||||
| اهالی | ۵۲۱٬۳۰۲ نفر (۱۳۹۵) | |||||||
| سوی و دیل | تۆرک، آذربایجان تۆرکجه‌سی | |||||||
| مذهب و دین | مۆسلمان (شیعه) | |||||||
| ایجرا نوماینده‌سی | فریدون احمدی، علی وقفچی | |||||||
| بلدیه باشچی‌سی | مسیح‌الله معصومی | |||||||
زنجان یا دا زنگان — آذربایجان و ایرانین بؤیۆک شهرلریندن‌دیر. بۇ شهر زنجان اوستانینین مركزی‌دیر. ۱۳۸۵-جی ایلین نوفوس سایی‌سی اساسیندا بوُ شهرین ۳۴۹٬۷۱۳ نفر اهالیسی واریمیش.[۱]
زنجان شهرینین اهالیسی آذربایجان تورکجه‌سیینده دانیشیرلار. زنجان هاوا دورومو باخیمیندان، یایدا مولاییم و قیشدا سوْیوق هاواسی اولار. یایدا مولاییم، قیشدا سوْیوق هاواسی اوْلان زنجان ایکی بؤیوک دره‌دن عبارت‌دیر: زنجان چای و قیزیل اؤزن؛ اوْنلارین آراسیندا قاراواس و آنقوران داغلاری(قافلان داغلاری) یئرلشیر. ۳۷۲-جی ایلده یازیلمیش «دۆنیانین سرحدلری» کیتابیندا چیچکلنن، زنگینلشن، نعمتلی شهر کیمی تصویر اوْلونوبدور.
زنجانین آدیدَییشدیر
زنجان آدی زنگان لفظی‌نین معربی دیر، بۇ آنلام دا کی عرب‌لر ایرانا مسلط اوْلان زامان نیه کی عربی الیفبا دا -گ- حرفی یوخدور زنگانی زنجان سسلیب‌لر.
زنگان آنلام دا زنگین و زنگینلشمک‌دن گلیر که آنلام دا -وارلی و آغیر- معناسین‌دا دیر.
تاریخدَییشدیر
زنگان منطقه‌سیندن یونان حؤکومتی‌نین دؤنمینده مدییا آدیندا سؤز آرایا گلیب کی تعریفینده یاخشی و دونیادا تای‌سیز سلاح یاپیلان بیر شهر دونیا دا تانیلینیب کی بۇ تعریف دوز کیشی‌لرین (قدمت:2800 ایل مسیح میلادینان قاباغ) چهرآوا معدنینده تاپیلان خنجر (نجاق) لا تأیید اولونور.
زنگانا موغوللارین هوجوموندان سولطان محمد خودابندهنین حاکیمیتی دؤورونده چوْخلو زیان دَیمیش، سولطانیه دَییشیب ایلخانی دؤولتینین و ایسلام یوُردونون بؤیوک پایتاخت شهری اوْلموشدور. اولجایتونون امری ایله فارتیفیکاسییا (قالا دیوارلار) چکیلمیشدیر. سولطانیه‌نین سرحدلرینده و اوْنون مرکزینده هوندور قالا تیکلیمیشدیر. اوْ، اؤزو اۆچون مسچید تیکدیرمیش و همین منبر خودابنده منبری کیمی تانینیب. سولطانیه تبریزدن سوْنرا رئگیوندا ان اهمیت‌لی شهرلریندن بیرینه چئوریلیر. شهر امیرتئیمور طرفیندن داغیدیلمیشدیر. ائرامیزین ۷۸۶-جی ایلینده ایلخانلار ییخیلدیقدان سوْنرا سولطانیه تنزّوله اوْغرادی. ۱-جی شاه‌طهماسیب صفوی دؤورونده بوُ شهرده فتحعلی‌شاه قاجار یای سارایی تیکدیرمیشدیر.
خالقی و دیللریدَییشدیر
زنجانین خالقین دیلی آذربایجان تورکجه‌سی [۲][۳][۴][۵][۶] و لهجه باخیمندان زنجان لهجه سی دیر.[۷][۸] دیل و کولتور باخیمیندان زنجان خالقی آذربایجانین او بیری شهرلرینه تای ساییلیر. فارس دیلی ایندیلیکده دؤولتین سیاست‌لرینه گؤره شهرده یایغینلاشیب.[۸]
اینانجدَییشدیر
زنجان خالقی‌نین چوخونلوغو موسلمان اولاراق، شیعه مذهبینه اینانجلاری وار. زنجان خالقی شیعه اولاراق هر ایل حوسینه اعظمین خیابانی قورولدوغو مراسیملرده شیرکت ائدیرلر. بۇ مراسیملر زنجان شهرینین عزادارلیق و اینانجلاری‌نین اؤنملی سیمگه‌لریندن دیر و زنجان‌دان و هابئله ایرانین اوبیری شهرلریندن و حتی خاریجی اؤلکه‌لردن ده بو مراسیملرده شیرکت ائدن وار، ائله کی عاشورا گۆنۆ بعضاً ایکی میلیون‌دان چوخ اینسان بۇ مراسیم ده شیرکت ائدیرلر.[۹]حوسینیه اعظم زنجان شیعه لیک جهانیندا اونملی مذهبی یئرلریندن دیر.[۱۰]
طبیعی دورومدَییشدیر
جوغرافیادَییشدیر
قونومدَییشدیر
چای‌لاردَییشدیر
- زنجان چایی
- قزل اوزن
چایدَییشدیر
هاوا دورومودَییشدیر
زنگانین هاواسی قیشدا چوخ سویوق و یایدا سرین اولور.
زلزلهدَییشدیر
فرهنگدَییشدیر
آشیق‌لاردَییشدیر
دب‌لر و رسم‌لردَییشدیر
سینمادَییشدیر
- سینما زنجان
- سینما روشا
کیتاب‌ائولریدَییشدیر
سیاستدَییشدیر
بلدیهدَییشدیر
کونسوللوق‌لاردَییشدیر
تفریحی یئرلردَییشدیر
مکتب‌لردَییشدیر
زنجانین بیرنجی مکتبی ۱۲۸۵ جی شمسی ایلده مهدی خان غفاری کاشانی زنجان حاکمی و علی محمد (فره وشی مترجم همایون) الیله تیکیلیب مکتبین یئری شهرین دارالحکومه سینده اولاراق شهرین اعیان و اشرافی اوندا تحصیل ائدرمیش لر.مکتبین موعلیم لری علوم دینی طلبه لریندن سئچیلیمیشدی هابئله یئنی اویرتیم یول لاری اونلارا اوریردیلمیشدی مکتب بیر ایل وزیر همایونون گئتمه سیندن سوْنرا باغلاندی.۱۳۲۷ جی قمری ایلد آقا میرزا احمد زنجانی بیر مکتب آچدی ۱۳۹۲ شمسی ایلده مترجم همایون یئنه زنجانا قاییدیب اسعدالدوله ذوالفقاری یاردیمی ایله یئنی بیر مکتب (اسعدیه) آدیلا آچدی. مترجم همایون زنجان شهرین اداره فرهنگ رئیس اوْلان وقتده (۱۲۹۵ تا ۱۳۰۱ خ) نئچه مکتب لر آچیلدی کی اونلاردان توفیقی مکتبی هله قالیر.[۱۱] زنجانین بیرنجی قیزلار مکتبی«دبستان بنات» آدلاناراق ۱۳۰۰ شمسی ایلده عالیه سنجیده الیله قورولدو و بیرنجی قیزلار دبیرستانی «دبیرستان آزرم» ۱۳۱۴ جی شمسی ایلده بانو مصداقی الیله آچیلدی[۱۱] وئریلمیش امارلار اساسیندا ایندیلیکده اوستاندا ۲۲۱۱ مکتب اولاراق ۸۳۷۵ دنه درس کیلاسی اونلاردا وار هابئله اوخوجولارین سایی ۱۷۴۰۵۳ نفر ایمیش بۇ آمارلاردان ۸۲۳۰۷ نقر قیز اوخوجوسو ۹۱۷۴۶ نفر اوغلان اوخوجوسو دیر.[۱۲]
یوخاری مکتب‌لردَییشدیر
- زنجان بیلیم یوردو
- تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان بیلیم یوردو
- علوم پزشکی زنجان بیلیم یوردو
- آزاد اسلامی واحد زنجان بیلیم یوردو
- پیام نور زنجان بیلیم یوردو
- مرکز آموزش جهاد کشاورزی زنجان
- دانشکده فنی الغدیر زنجان
- مؤسسه آموزش عالی روزبه
- مؤسسه آموزش عالی عبدالرحمن صوفی رازی
- مؤسسه آموزش عالی میراث ایرانیان
- جامع علمی کاربردی زنجان بیلیم یوردو
- آموزشکده فنی و حرفه‌ای قائم زنجان
- فرهنگیان بیلیم یوردو
دینی حوزوی مکتب‌لردَییشدیر
شهر سورون‌لاریدَییشدیر
هاوانین باتماسیدَییشدیر
تیرافیکدَییشدیر
زنجان شهرینین تیرافیکی چوْخ آغیر اولار. زنجان بلدیه‌سی خیابانلاری عریض ائتسه بو سورون برطرف اولاجاق‌دیر.
زورآبادلاردَییشدیر
بؤلمه‌لردَییشدیر
شهرین یئکلمه‌سیدَییشدیر
بلدیه بؤلوم‌لریدَییشدیر
یام یاشیللیق فضالاریدَییشدیر
حمل و نقلدَییشدیر
زنجان ایله ایرانین آیری اوستان مرکزلری‌نین آراسی:[۱۳]
| زنجان | زنجان | زنجان |
|---|---|---|
| تهران - ۳۳۹ کیلومتیر | تبریز - ۲۹۶ کیلومتیر | اردبیل - ۲۶۴ کیلومتیر |
| اصفهان - ۶۰۸ کیلومتیر | کرج - ۲۹۷ کیلومتیر | ایلام - ۵۹۸ کیلومتیر |
| بوشهر - ۱۲۲۰ کیلومتیر | شهرکرد - ۷۰۷ کیلومتیر | بیرجند - ۱۴۷۲ کیلومتیر |
| مشهد - ۱۲۳۵ کیلومتیر | بجنورد - ۱۰۷۷ کیلومتیر | اهواز - ۸۹۳ کیلومتیر |
| اورمیه - ۴۴۱ کیلومتیر | سمنان - ۵۵۷ کیلومتیر | زاهدان - ۲٬۲۳۷ کیلومتیر |
| شیراز - ۱۰۹۰ کیلومتیر | قزوین - ۱۸۰ کیلومتیر | زاهدان - ۱۷۰۷ کیلومتیر |
| سنندج - ۲۸۴ کیلومتیر | کرمان - ۱۲۰۹ کیلومتیر | کرمانشاه - ۴۱۸ کیلومتیر |
| یاسوج - ۹۳۸ کیلومتیر | گرگان - ۷۴۲ کیلومتیر | رشت - ۲۰۳ کیلومتیر |
| ساری - ۶۰۷ کیلومتیر | خرم‌آباد - ۵۵۳ کیلومتیر | اراک - ۴۵۰ کیلومتیر |
| بندرعباس - ۱۵۱۲ کیلومتیر | همدان - ۳۰۸ کیلومتیر | یزد - ۸۵۰ کیلومتیر |
هاوا لیمانیدَییشدیر
زنجان هاوا لیمانی
دمیر یولودَییشدیر
ترمینالدَییشدیر
یئیین اوتوبوسدَییشدیر
اتو تاکسدَییشدیر
ایدماندَییشدیر
فوتبالدَییشدیر
والیبالدَییشدیر
درمانی مرکزلردَییشدیر
مریضخانالارین دورمودَییشدیر
مریضخانالاردَییشدیر
مدیالاردَییشدیر
TV و رادیودَییشدیر
درگی‌لردَییشدیر
بیلیم‌یوردولاردَییشدیر
گؤرمه‌لی و تاریخی یئرلردَییشدیر
|
|
- تفرجگاه سد گاوازنگ
- تفرجگاه سد تهم
- تفرجگاه سد حسن ابدال
- مجموعه تفریحی پارک ملت زنجان
- مجموعه تفریحی گاوازنگ
- مجتمع تجاری تفریحی نورزنجان
- سدتهمزنجان
- پارک جنگلی
- روستای تاریخی شیلاندر
- غارتاریخی گلجیک۳۵کیلومتری زنجان
- نمایشگاه و فروشگاه صنایع دستی زنجان
- نمایشگاه بین‌المللی کاسپین زنجان از مکان‌های دیدنی این شهر است. سالانه بیش از ۲۰ مورد نمایشگاه در محل نمایشگاه بین‌المللی کاسپین زنجان برگزار می‌شود.[۱۷]
- همچنین بزرگترین ساعت آفتابی ایران در این شهر و در میدان مرکزی دانشگاه زنجان واقع است.[۱۸]
تیکینتی‌لردَییشدیر
- بازار زنجان
- پالتاریوماق ائوی (رختشوی خانه)
- کاروانسرای سنگی زنجان
- گنبد سلطانیه واقع در سلطانیه
- معبد داش کسن واقع در سلطانیه
- غار کتله خور واقع در قیدار-گرماب
- حمام حاج‌داداش -بازار
- قلعه بهستان واقع در ماهنشان
- پل میربهاالدین
مسجیدلردَییشدیر
ائولردَییشدیر
- عمارت ذوالفقاری محل نگه‌داری مردان نمکی
- مجموعه عمارت دارائی
هوْتِل‌لردَییشدیر
- بویوک هوْتِل (4 سیتاره)
- هوْتِل پارک (3 سیتاره)
- هوْتِل سپهر (3 سیتاره)
- هوْتِل سپید (2 ستاره)
- هوْتِل جهانگردی
سنّتی یئمک‌لردَییشدیر
یادیگار و سوغات لاریدَییشدیر
ال ایشلریدَییشدیر
اکینچیلیکدَییشدیر
حمل و نقلدَییشدیر
قارداشلیقدَییشدیر
| تاریخ | اؤلکه | قارداشلیق شهرلری |
|---|---|---|
|
ملاکا | |
|
ترابزون | |
|
قره قروم |
آدلیم‌لاردَییشدیر
چاغداش شاعیر لریدَییشدیر
گؤرونتولردَییشدیر
بوُ گۆن شهرده بؤیوک اهالی یاشاییر. زنگان شهرینین طبیعت، تاریخ و دینی باخیمدان ان اهمیت‌لی یئرلری آشاغیداکیلار دیر:
- بیر نئچه مینئرال سوُ بوُلاقلاری؛ - آندوران قوروغو؛ - مؤحتشم زولفاقاری بیناسی؛ - زنگان قالا دیوارلاری؛ - شامیران، سانسیز و ساتی قصرلری؛ - گۆلشن و مایسک کاراوانسارایلاری، قدیم حاماملار؛ - بیر نئچه کؤرپو؛ - قالیجاک و خارمانچ‌سار تاریخی ماغارالار؛ - سید، میرزیی و قولایر جالی مسجیدلری؛ - ایمامزاده سید ایبراهیم.
رسیم‌خانادَییشدیر
سولطانییه نین ایچریسی
قایناقلاردَییشدیر
- ↑ ایرانین آمار مرکزی
- ↑ http://countrystudies.us/iran/41.htm
- ↑ &hl=en&sa=X&ei=NOFNT-jKI8ibOsChwLYC&ved=۰CC8Q6AEwAA#v=onepage&q=majority%۲۰of%۲۰the%۲۰population%۲۰of%۲۰East%۲۰Azarbaijan%۲۰and%۲۰a%۲۰majority%۲۰of%۲۰West%۲۰Azarbaijan. &f=false Iran Country Study Guide Volume 78 of World Country Study Guide Series, Authors IBP USA, USA International Business Publications, Editor IBP USA, Publisher Int'l Business Publications, 2005, ISBN 0-7397-1476-7, ISBN 978-0-7397-1476-8, Length 348 pages
- ↑ &hl=en&sa=X&ei=NOFNT-jKI8ibOsChwLYC&ved=۰CDoQ6AEwAg#v=onepage&q=majority%۲۰of%۲۰the%۲۰population%۲۰of%۲۰East%۲۰Azarbaijan%۲۰and%۲۰a%۲۰majority%۲۰of%۲۰West%۲۰Azarbaijan. &f=false Iran A Country Study, Author Federal Research Division, Edition reprint, Publisher Kessinger Publishing, 2004, ISBN 1-4191-2670-9, ISBN 978-1-4191-2670-3, Length 340 pages
- ↑ &hl=en&sa=X&ei=NOFNT-jKI8ibOsChwLYC&ved=۰CFkQ6AEwCA#v=onepage&q=majority%۲۰of%۲۰the%۲۰population%۲۰of%۲۰East%۲۰Azarbaijan%۲۰and%۲۰a%۲۰majority%۲۰of%۲۰West%۲۰Azarbaijan. &f=false Encyclopedia of the Stateless Nations: S-Z Volume 4 of Encyclopedia of the Stateless Nations: Ethnic and National Groups Around the World, James Minahan, ISBN 0-313-31617-1, ISBN 978-۰–۳۱۳–۳۱۶۱۷–۳, Author James Minahan, Publisher Greenwood Publishing Group, 2002, ISBN 0-313-32384-4, ISBN 978-0-313-32384-3, Length 2241 pages
- ↑ http://www.ciaonet.org/pbei/winep/policy_2006/2006_1146/index.html
- ↑ http://books.google.com/books?id=w7_e4qjR854C&pg=PA123&dq=majority+of+the+population+of+East+Azarbaijan+and+a+majority+of+West+Azarbaijan. #v=onepage&q=majority%20of%20the%20population%20of%20East%20Azarbaijan%20and%20a%20majority%20of%20West%20Azarbaijan. &f=false
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ آفتاب
- ↑ اجتماع میلیونی در حسینیه اعظم زنجان (فارسجا). یوخلانیلیب دی ۱۳۸۶.
- ↑ همشهری آنلاین / آشنایی با مسجد حسینیه اعظم - زنجان. یوْخلانیلیب13 Sep 2013.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ نگاهی به تاریخچه آموزش و پرورش جدید در زنجان. هفته نامه پیام زنجان. سال بیستم، شماره ۶۲۶
- ↑ سایت رشد http://roshd.ir/Default.aspx?tabid=388&SSOReturnPage=Check&Rand=0
- ↑ [۱], بهراه
- ↑ میراث فرهنگی زنجان. آثار ثبت شده زنجان در فهرست آثار ملی (فارسی). یوخلانیلیب ۱۲ اسفند ۱۳۸۹.
- ↑ مسجد میرزایی زنجان،قکانون توجه مرمتگران.
- ↑ پورتال استان زنجان. خانه‌های تاریخی زنجان (فارسی). یوخلانیلیب ۱۸ شهریور ۱۳۹۰.
- ↑ خبرگزاری ایسنا، سرویس: شهرستان‌ها، کد خبر: ۸۷۰۶–۰۳۵۳۰: بازدید: اوت ۲۰۰۸.
- ↑ از بزرگترین ساعت آفتابی ایران رونمایی شد
خاریجی لینکلردَییشدیر
| ویکی‌آمباردا زنجان ایله مربوط فایل وار. |