شینقای خان

شینقای خان - تۆرک و آلتای میفوْلوْژیسینده قاریشیقلیق ایلاهه‌سی. چێنگای خان و يا "سێنزای خان" اوْلاراق دا بیلینیر. يئر اۆزونده قاریشیقلیق چێخارار. ائرلیک خانین اوْغلودور. هر يئری آلت-اۆست ائدن اوْلاراق تعیین اوْلونار. سؤز، (شێن/چێن) کؤکوندن تؤره‌میشدیر. "چێنگار" (سس-کۆی) سؤزويله عئینی کؤکدن گلیر. "چێن" سؤزو حقیقت معناسی‌دا داشیيیر.

قایناقلار

• آذربایجان جۆمهۇریتی تۆرکجه‌سی ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Qara oğlanlar»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۲۲ اوْکتوبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).
• Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) Archived 2022-03-21 at the Wayback Machine.

بیرده باخین

• دمیر خان: دمیر ایلاهه‌سی.
• قاراش خان: قارانلیق ایلاهه‌سی.
• ماتیر خان: جسارت تانریسی.
• کؤمور خان: شر تانریسی.
• بادیش خان: فلاکت تانریسی.
• ياباش خان: تخریبات ایلاهه‌سی.
• اۇچار خان: خبر تانریسی.
• کئری خان: آرا-پوْزما ایلاهه‌سی.
• آغ اوْغلانلار
• قارا قێزلار
• آغ قێزلار
• قارا اوْغلانلار