ماتیر خان
ماتیر خان - تۆرک و آلتای میفوْلوْژیسینده جسارت تانریسی. ماتور (پاتور، پاتیر، باتور) خان اوْلاراق دا دئيیلر. قوْرخوسوز بیر دؤيوش تانریسیدیر. ائرلیک خانین اوْغلودور. داش بیلکلی اوْلاراق تصویر ائدیلیر. سؤز، (بات/مات) کؤکوندن تؤره‌میشدیر. باتور سؤزو ایگید دئمکدیر. باهادیر، قوْرخوسوز، قهرمان معنالارینا گلیر. باتیرماق و بوْغماق فعلی ایله علاقه‌‌لیدیر.
قایناقلار
دَییشدیر- آذربایجان جۆمهۇریتی تۆرکجه‌سی ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Qara oğlanlar»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۲۲ اوْکتوبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) Archived 2022-03-21 at the Wayback Machine.
بیرده باخین
دَییشدیر- دمیر خان: دمیر ایلاهه‌سی.
- قاراش خان: قارانلیق ایلاهه‌سی.
- شێنقای خان: قاریشیقلیق ایلاهه‌سی.
- کؤمور خان: شر تانریسی.
- بادیش خان: فلاکت تانریسی.
- ياباش خان: تخریبات ایلاهه‌سی.
- اۇچار خان: خبر تانریسی.
- کئری خان: آرا-پوْزما ایلاهه‌سی.
- آغ اوْغلانلار
- قارا قێزلار
- آغ قێزلار
- قارا اوْغلانلار