عطارد

Mercury
	Mercury in enhanced color, imaged by MESSENGER (2008)
تعییناتلار
تلفوظ	/ˈmɜrkjəri/ ( دینله)
صیفتلر	Mercurian, mercurial
مدار خصوصیتلری
	Epoch J2000
Aphelion	0.466 697 آسترونومیک واحید; 69,816,900 km;
Perihelion	0.307 499 AU; 46,001,200 km;
Semi-major axis	0.387 098 AU; 57,909,050 km;
مرکزدن چئخیشی	0.205 630
مدار دؤوری	87.969 1 گون; 0.240 846 yr; 0.5 Mercury solar day;
Synodic period	115.88 d
فیرلانما سورعتینین; اورتاسی	47.362 km/s
Mean anomaly	174.796°
تمایول	7.005° to ecliptic; 3.38° to گونش's استوا خطی; 6.34° to invariable plane;
آرتان نودون; اؤزونلوقو	48.331°
پرقی‌نین آرقومنتی	29.124°
اۇیدولار	None
فیزیکی خصوصیتلر
اورتا شوعاع	2,439.7±1.0 km; 0.3829 Earths;
Flattening	0
یئرین اؤزو	7.48×107 km2; 0.147 Earths;
حجمی	6.083×1010 km3; 0.056 Earths;
جرم	3.3011×1023 kg; 0.055 Earths;
اورتا سیخیلیق	5.427 g/cm3
سطح چئکی‌سی	3.7 m/s2; 0.38 g;
آنی; اینرسی فاکتورو	0.346±0.014
Escape velocity	4.25 km/s
سیدرال; فیرلانما دؤورو	58.646 d; 1407.5 h;
اوستوایی فیرلانما; سورعتی	۱۰٫۸۹۲ km/h (۳٫۰۲۶ m/s)
Axial tilt	2.04′ ± 0.08′ (to orbit); (0.034°)
North pole right ascension	18h 44m 2s; 281.01°;
North pole declination	61.45°
آلبدو	0.068 (Bond); 0.142 (geom.);
گوروندویو گوؤج	−2.6 to 5.7
آچیسال دیامتری	4.5–13″
Atmosphere
سطح فیشاری	trace (≲ 0.5 nPa)
حجم ترکیبی	42% molecular اوکسیژن; 29.0% سودیوم; 22.0% هیدروژن; 6.0% هلیوم; 0.5% potassium; Trace amounts of argon, نیتروژن, carbon dioxide, سو, xenon, krypton, and نئون;

مرکوری (سیمگه: ) یا عطارد— گونش سیستمینده یئرلشن ان کیچیک و گۆنشه ان یاخین اوْلان گزه‌گن. داخیلی گزگنلره عایید اوْلان مرکوری گۆنش اطرافیندا ان هیز‌لا(سورعتله) حرکت ائدن گزگندیر و دؤوره‌سینی ۸۸ گۆنه تماملاییر. بۇنا باخمایاراق مرکوری اؤز اوْخو اطرافیندا چوْخ یاواش حرکت ائدیر. ۱ مرکوری گۆنو یئرده کئچن ۱۱۶ گۆنه برابردیر. مرکوری‌نین طبیعی پیکی(آیی) یوْخدور. گزگنین آدی روم میفولوژیسینده گلیر، تیجارت و خبر تانریسی حساب اوْلونان مرکوریدن قایناق‌لانیر.

مرکوری دئمک اوْلار کی، ایستی‌لییی قورویا بیلمه‌یه‌جک درجه‌ده چوْخ نازیک آتموسفر قاتینا صاحیب‌دیر. بۇ سبب‌دن ده گئجه و گۆندوز اوزلنمه‌سی زامانی گزگنین سطحینده کسکین ایستی‌لیک فرقلری یارانیر. مرکوری‌نین اکوادورونا(ایستیوا مدارینا) یاخین یئرلرده گۆندوز واختی ایستی‌لیک ۴۲۷ °سی-یه چات‌سا دا، گئجه واختی ایستی‌لیک -۱۷۳ °سی-یه قدر دۆشه بیلیر. مرکوری‌نین قۆطب بؤلگه‌لرینده ایستی‌لیک همیشه -۹۳ °سی-دن آشاغی اوْلور. مرکوری گۆنش سیستمی گزگنلری آراسیندا ان آز مییل‌لییه صاحیب اوْلان‌دیر. بۇنا باخمایاراق یؤرونگه‌سی(مدار) اللیپس فورماسیندادیر و گۆنش سیستمینه داخیل اوْلان گزگنلر ایچین‌ده ان کنارمرکزلی یؤرونگه(مدار)ه صاحیب‌دیر. گزگنین یؤرونگه‌سی(مداری)‌نین زامانلا داها دا کنارمرکزلی اوْلاجاغی و کنارمرکزلی‌لیک درجه‌سینین حال حاضیرکی گؤستریجی اوْلان ۰،۲۱-دن ۰،۵-ا یوکسله‌جه‌یی دوشونولور. مرکوری‌نین گۆنشه ان اۇزاق مسافه‌سی ان یاخین مسافه‌سیندن تخمیناً ۱،۵ دفعه چوْخ‌دور. مرکوری‌نین سطحی آغیر ضربه کراترلری ایله اؤرتولموش‌دور و بۇ باخیم‌دان بیزیم آیلا اوْخشارلیغی واردیر. سطحینده میلیارد ایللردیر کی، ژئولوژی فعالیّت دایانمیش‌دیر.

مرکوری‌نین گۆنش اطرافیندا حرکتی ایله اؤز اوْخو اطرافیندا حرکتی ۳:۲-یه رزونانس‌دادیر، یعنی گۆنش اطرافیندا هر اۆچ دفعه دؤنمه‌سی، اؤز اوْخو اطرافیندا ایکی دفعه دؤنمه‌سینه برابردیر. مرکوری ده ونوس کیمی یئر سماسیندا صوبح واختی و آخشام‌چاغی گؤرونور، آنجاق گئجه گؤرونمور. مرکوری ده آی و ونوس کیمی فازالارا صاحیب‌دیر. گۆنشه ونوسدان داها یاخین اوْلماسینا باخمایاراق، اۆزرینه دوشن گۆنش ایشیغینین جمعی ۱۰%-نی عکس اتدیردیین‌دن ونوسدان داها آز پارلاق گؤرونور. گۆنشه یاخین‌لیغی سببین‌دن مرکورینی یئردن مۆشاهیده ائتمک چتین‌دیر. مرکورینی مۆشاهیده ائتمک اۆچون ایکی کوسمیک ماموریت تشکیل اوْلونموش‌دور. بۇنلاردان ایلکی اوْلان مارینر ۱۰ کوسمیک گمیسی مرکوری‌نین قۇرولوشو، آتموسفری و مۆحیطی حاقیندا معلوماتلار توپلامیش‌دیر. ۲۰۰۸-نجی ایلین آقوست آیین‌دا اوزایا بوراخیلان مسنجر کوسمیک گمیسینین وظیفه‌سی گزگنین ماقنیت ساحه‌سی، کیمیوی ترکیبی و ژئولوژی‌سی حاقیندا معلومات توْپلاماق‌دیر.

بیرده باخ

^ Mercurian. Oxford University Press. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2016-12-20. یوْخلانیلیب2016-12-15.
^ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام webster وارد نشده است
^ ^۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ ^۳٫۳ ^۳٫۴ ^۳٫۵ ^۳٫۶ ^۳٫۷ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام fact وارد نشده است
^ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام meanplane وارد نشده است
^ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام horizons وارد نشده است
^ ^۶٫۰ ^۶٫۱ ^۶٫۲ ^۶٫۳ ^۶٫۴ ^۶٫۵ ^۶٫۶ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام nasa وارد نشده است
^ ^۷٫۰ ^۷٫۱ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Seidelmann2007 وارد نشده است
^ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Mazarico2014 وارد نشده است
^ ^۹٫۰ ^۹٫۱ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Margot2012 وارد نشده است
^ ^۱۰٫۰ ^۱۰٫۱ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام MallamaMercury وارد نشده است
^ ^۱۱٫۰ ^۱۱٫۱ Vasavada, Ashwin R.; Paige, David A.; Wood, Stephen E. (19 February 1999). "Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits" (PDF). Icarus. 141 (2): 179–193. Bibcode:1999Icar..141..179V. doi:10.1006/icar.1999.6175. Figure 3 with the "TWO model"; Figure 5 for pole. 2012-11-13-ده اوریجنال (PDF)-دن آرشیولشدیریلمیشدیر. 2017-08-10-ده یوخلانیب. {{cite journal}}: |archive-date= / |archive-url= وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک)
^ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام MallamaSky وارد نشده است
^ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام ephemeris وارد نشده است
^ Mercury Fact Sheet. NASA (22 December 2015). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 6 November 2015. یوْخلانیلیب27 January 2016.

[1] Mercurian. Oxford University Press. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2016-12-20. یوْخلانیلیب2016-12-15.

[webster-2] قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام webster وارد نشده است

[fact-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ ^۳٫۳ ^۳٫۴ ^۳٫۵ ^۳٫۶ ^۳٫۷ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام fact وارد نشده است

[meanplane-4] قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام meanplane وارد نشده است

[horizons-5] قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام horizons وارد نشده است

[nasa-6] ۶٫۰ ^۶٫۱ ^۶٫۲ ^۶٫۳ ^۶٫۴ ^۶٫۵ ^۶٫۶ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام nasa وارد نشده است

[Seidelmann2007-7] ۷٫۰ ^۷٫۱ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Seidelmann2007 وارد نشده است

[Mazarico2014-8] قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Mazarico2014 وارد نشده است

[Margot2012-9] ۹٫۰ ^۹٫۱ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام Margot2012 وارد نشده است

[MallamaMercury-10] ۱۰٫۰ ^۱۰٫۱ قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام MallamaMercury وارد نشده است

[vasa-11] ۱۱٫۰ ^۱۱٫۱ Vasavada, Ashwin R.; Paige, David A.; Wood, Stephen E. (19 February 1999). "Near-Surface Temperatures on Mercury and the Moon and the Stability of Polar Ice Deposits" (PDF). Icarus. 141 (2): 179–193. Bibcode:1999Icar..141..179V. doi:10.1006/icar.1999.6175. Figure 3 with the "TWO model"; Figure 5 for pole. 2012-11-13-ده اوریجنال (PDF)-دن آرشیولشدیریلمیشدیر. 2017-08-10-ده یوخلانیب. {{cite journal}}: |archive-date= / |archive-url= وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک)

[MallamaSky-12] قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام MallamaSky وارد نشده است

[ephemeris-13] قایناق خطاسی برچسب <ref> نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نام ephemeris وارد نشده است

[fact2015-14] Mercury Fact Sheet. NASA (22 December 2015). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 6 November 2015. یوْخلانیلیب27 January 2016.

[۱]

[۲]

[۵]

[۳]

[۴]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]