قارا خان
قارا خان - تۆرک و آلتای میفوْلوْژیسینده افسانوی خاقان. قارا خالقین یعنی عادی(سوْيلو اوْلمايان) اینسانلارین اؤندریدیر. اوْن اوْغلو و دوْققوز قێزی واردیر. سوْيلو اوْلمايیب، خالقدان عادی بیر آدام ایکن سوْنرادان خانلیک الده ائدنلری و يا دوْلت قۇرانلاری تمثیل ائدیر. قارا دنیزده ياشايیر (آغ دنیزین يانیندا ایکینجی درجه اهمیته مالیکدیر). بۇرياتجادا هارا سؤزو آی دئمکدیر (مغول سارا)، بعضی قئيدلرده اوْغوز خانین آتاسی‌نین آدینین قارا خان ایکن بعضی قايناقلاردا نسلی‌نین (و يا آتاسی‌نین) آی اوْلاراق گؤستریلمه‌سی بۇ سؤز بنزنملری سببی ايله اوْلا بیلر. چۆنکی مغولجا خار، مانچورجا خارا سؤزلری قارا رنگ بیلدیریر. قارا تۆرکلرده شیمال ایستیقامتی‌نین سیمووْلودور. گۆجو و نفوذو وۇرغولايیر. تاریخده ایشتیراک ائدن قاراخان دؤولتی‌نین آدی تصادوفی دئيیلدیر. کايرا خان ایله قاریشدیریلمامالیدیر. مقابلینده آغجا خاندیر.
قارا خان و کايرا خان عئینی شخصیت می؟
دَییشدیرکايرا خان و قارا خان فرقلی شخصیتلردیر. "کايرا خان ایله قارا خان عئینی آدام اوْلاراق نیت ائدیلسه ده بۇ وضعیت سس بنزه‌مه‌سی قايناقلی آمّا مشهور بیر يانلیشلیقدیر. چۆنکی قارا سؤزو ایچریسینده داها چوْخ منفی معنالار ساخلايار. قارا خان فرقلی بیر میفوْلوْژی شخصیتدیر (اوْغوز خانین آتاسیدیر)." يئنه ده بیر چوْخ متنده قارا خان، کايرا خان ایله عئینی قبول ائدیلیر. بۇ سس بنزنملری و بیر-بیرلری‌نین يئرینه چوْخ چوْخ ایستیفاده ائدیلمیش اوْلمالاری سببی ايله ده بۇ وضعیتین قارشیسینی آلماق مۆمکون گؤرونمه‌مکده‌دیر.
بیرده باخین
دَییشدیرقایناقلار
دَییشدیر- آذربایجان جۆمهۇریتی تۆرکجه‌سی ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Qara xan (xaqan)»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۲۷ اوْکتوبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) Archived 2022-03-21 at the Wayback Machine.