نووروز گولو
نووروز گولو (فارسجا: زنبق وحشی) ـ بیر تۆر بیتکی.[۱][۲]
آذربایجان‌دا، ایسفند آیین‌دا آچان بیر (خودرو) گول دیر. بو گولون عومرو آز اولار و داغ‌لارین قاری أریدیک‌دن سونرا داغ أتک‌لرینده گوزه دگر. بئله‌لیکˈله نووروز گولون آچماسی یازین گلمه‌سین خبر وئرر. آذربایجان‌دا چوخ معمول دیر کی بو گولو داغ‌دان دریب و کیتاب آراسیندا قورودوب ساخلارلار.
نووروز گولو آذربایجان فولکلوروندا
دَییشدیرنووروز گولو ایله قیزیل‌گول سئوداسی
دَییشدیرآذربایجان فولکلوروندا و آیین (أساطیری) دوشونجه‌سینده نووروز گولو ایله قیزیل‌گول ابدی سئوگیلی‌لر دیرلر. نووروز گولو بایرامدا (یاز آچیلاندا) چیخدیقدا قیزیل‌گول، آنجاق، یازدان ایکی آی کئچنده آچیلار. اونا گؤره، اونلار بیر.بیرینی گؤره بیلمزلر.
آذربایجان فولکلوروندا بئله بیر اینانج وار دیر کی، بو ایکی گولو بیر.بیرینه چاتدیران کیمسه بهیشته گئده‌جکدیر.
بو فوتوشکیل‌لر قدیم بیر قرآن‌دان دیر. بو قرآنین آراسیندا ۲۰۰-۱۵۰ ایل بوندان قاباق قویولموش نووروز گولو و بیر یئرینده ایسه، نووروز گولو ایله قیزیل‌گولون گول‌یارپاق‌لاری قویولوبدور.
-
قدیم قرآنین آراسیندا ۱۵۰-۲۰۰ ایل بوندان قاباق گول‌یارپاق‌لاری قویولوبدیر. -
نووروز گولون گول‌یارپاق‌لاری قدیم قرآنین آراسیندا. -
نووروز گولو و قیزیل گولون گول‌یارپاق‌لاری قدیم قرآنین آراسیندا.
نووروز گولو ادبیات‌دا
دَییشدیرنووروز گولودن آذربایجان أدبیاتیندا چوخ سوز گئدیبدیر. اؤرنک اولاراق شهریارین "حیدربابا" و "سهندیم" منظومه‌لری و ناصر منظورینین "سون ناغیل سون افسانه" رومانین آد آپارماق اولار.
بورادا، اؤرنک اولاراق، شهریارین حئیدرباباسیندان ایکی بند وئریلیر:
بایرام یئلی چارداخ‌لاری ییخاندا،
نووروز گولو، قارچیچگی چیخاندا،
آغ بولوت‌لار کوینکلرین سیخاندا،
بیزدن ده بیر یاد ائله‌ین ساغ اولسون
دردلریمیز قوی دیککلسین داغ اولسون.[۳]
یومورتانی گؤیچک ، گوللی بویاردیق
چاققیشدیریب ، سینانلارین سویاردیق
اویناماقدان بیرجه مگر دویاردیق ؟
علی منه یاشیل آشیق وئرردی
ایرضا منه نووروزگولی درردی [۴]
"سون ناغیل سون افسانه" رومانی نووروز گولو ایله قیزیل‌گولون سئوداسی اولان افسانه ایله باشلانیر. .[۵]
قایناق‌لار
دَییشدیر- ^ جمشیدی النجارقی، سلیمان؛ رمضانی، عادل؛ اسامی محلی گیاهان آذربایجان Archived 2020-07-06 at the Wayback Machine.، گرگان: انتشارات نوروزی، ۱۳۹۵.
- ^ میانا سسی سایتی. معرفی 150 گیاه بومی میانه (با زبان محاوره ای میانه، همراه با معادل فارسی)، یوخلاما تاریخی: ۸ مهر ۱۳۹۷.
- ^ حیدربابا'یا سلام، ۳-و بند، شهریار .
- ^ حیدربابا'یا سلام، ۳۲-جی بند، شهریار .
- ^ سون ناغیل، سون افسانه، ناصر منظوری، ۱۳۶۸ .