پرسپولیس
پرسپولیس (اسکی فارس دیلی: پارسه / 𐎱𐎠𐎼𐎿 ، فارس دیلی: تخت جمشید) _ ایرانین فارس اوستانینداکی شیراز شهری‌نین شیمال-شرقین‌ده تاریخی بیر سارای‌دیر.
قورولوشو دَییشدیر
هخامنشلرنین مرکزی اولان پرسپولیس، ۳۳۰–۵۵۰ میلاددان اؤنجه، عصرین سونلارینا دوغرو ایران شاهی بیرینجی داریوش طرفین‌دن قورولموش‌دور. داریوش دان سونرا تاختا چیخان خشایارشا شهری بؤیوده‌رک مؤهتشم تیکی‌لیلرله دولدورموشلاردیر.
حاقیندا دَییشدیر
سارای دَییشدیر
پرسپولیس‌ده شاه سارایلاری داشینما تورپاقلا دوزل‌دیله‌ن، تپه‌سی ۴۷۳ متر اوزونلوغون‌دا، ۸۶ متر گئنیشلیین‌ده و ۱۳ متر هوندورلویو اولان دوزلمه بیر تپه اۆزرینده اینشا ائدیلمیش‌دیلر. سارایلارین اولدوغو بو تئرراسا ایکی گئنیش پیللکه‌نله چیخیلیردی. پیللکه‌نلرین یان دیوارلاری قابارتما هیکللرله دولودور.
خشایارشاین تاخت سالونون‌دا، هر بیری ۲۰ متر هوندورلوک‌ده اولان و اۆزرینده ۲ متر هوندورلویون‌ده باش‌لیقلاری اولان ۱۰۰ سوتون وار ایدی. باش‌لیقلار بوغا و اینسان شکلین‌ده ایدیلر. سارایین ایکی بؤیوک سوتونلا مؤحکمله‌ن‌دیریله‌ن قاپی‌سینین هوندورلویو ۱۱ متردیر. قاپی‌داکی سوتونلارین قارشی‌سین‌دا، اوزلری اینسان شکلین‌ده اولان ایکی بوغا هیکلی واردیر.
قارشیلاما سالونو دَییشدیر
داریوشمیصرده‌کی داش کارخانالارین‌دان گتیریله‌ن بلوک داشلارلا دوزلدیلمیش "آپاداما" آدلی قاشیلاما سالونو ۱۰.۰۰۰ نفر اینسان یئرلشیردی. بو قدر بؤیوک بیر قاپالی سالون باشقا هئچ بیر سارای‌دا گؤرولممیش‌دیر. خزینه سارایینین گئنیش دهلیزینه آچیلان ۴ بؤیوک آهشاپ کاپی‌سی واردی و بونلار رئنک‌لی و سوس‌لو آلچیلارلا کاپلیی‌دی.
پرسپولیس‌ده بؤیوک سوتونلار اۆزرینده، فارسلارین اینانچلارینی عکس ائتدیره‌ن هیکل لر واردیر. بونلار خئییر سمبوولو اولان یاری اینسان بیر دؤیوش‌چو ایله شر سمبوولو اولان بیر جاناوارین موباریزه‌سینی و خئییر سمبوولونون ظفرینی گؤستریر.
شاه مزارلاری دَییشدیر
پرسپولی‌سین یاخینلیغین‌داکی داشلیق داغین یاماجلارین‌دا بیر-بیرین‌دن ۸-۱۰ km اوزاق‌لیق‌دا، داشلار اویولاراق دوزل‌دیله‌ن و سارای گؤرکه‌م‌لی ایکی سردابه مزار واردیر. فریقییا کرال مزارلارینا بنزه‌یه‌ن بو مزارلار "تخت جمشید" و "نقش روستم" آدلاندیریلیرلار. بونلاردان بیری بیرنجی داریوش نین مزاری‌دیر.
۳۳۰ میلاددان اؤنجه جی ایلده ماکدونیالی ایسگندر فارسلاری مغلوب ائدرک شهری یاندیردی. بون‌دان سونرا شهر تورپاق قالیقلاری آلتین‌دا قالدی و تاریخ صحنه‌سین‌دن چکیل‌دی.
قالری دَییشدیر
بیرده باخ دَییشدیر
خاریجی کئچیدلر دَییشدیر
http://bucatarih.sitemynet.com/harikalar/parsa.html Archived 2007-10-10 at the Wayback Machine.
