یوم کیپپور ساواشی

بو مقاله‌ده یازی قایدالاری گوزله‌نیلمه‌ییب. مقاله‌نی دَییشدیرَرک، قایدالار اویغون‌لاشدیرین.

' یوم کیپپور موحاریبه‌سی (عربجه: حرب أكتوبر​ حرب تشرین، اوریت دیلی : מלחמת יום הכיפורים) و یا رمضان موحاریبه‌سی ، دؤردؤنجو عرب-اسراییل موحاریبه‌سی اولاراق دا بیلینیر.دؤرد عرب دولتی ایله اسراییل آراسیندا ۶-۲۶ اوْکتوبر ۱۹۷۴ ایلینده یوم کیپپور ماحالینده باشلایان موحاریبه دیر.

یوم کیپپور ساواشی
شامیل دیر:عرب-اسراییل موحاریبه‌سی و سویوق ساواش
Egyptian forces crossing the Suez Canal on October 7
تاریخ اوْکتوبر ۶–۲۵، ۱۹۷۳ یئر Both banks of the سوئز کانالی, Golan Heights and surrounding regions نتیجه Israeli military victory Political gains for Egypt and Israel 1978 Camp David Accords اراضی دییشیکلیکلری The Egyptian army occupied the eastern coast of the سوئز کانالی with the exception of the Israeli crossing point near Deversoir. The Israeli army occupied ۱٬۶۰۰ km2 (۶۲۰ sq mi) of territory on the southwestern coast of the سوئز کانالی, within ۱۰۰ km (۶۰ mi) from Cairo, and encircled an Egyptian enclave in the east bank The Israeli army occupied ۵۰۰ km2 (۱۹۰ sq mi) of the Syrian Bashan, on top of the Golan Heights, which brought it within ۳۰ km (۲۰ mi) of دمشق.
دویوشچولر
ایسرائیل دئستکلئدی: آمریکا	میصر سوریه Expeditionary forces: اوردون عراق عربیستان لیبی تونس الجزاییر مراکش کوبا Supported by: شوروی
باشچیلار و لیدرلر
Golda Meir Moshe Dayan David Elazar Israel Tal Shmuel Gonen Yitzhak Hofi Binyamin Peled Haim Bar-Lev Albert Mandler ⚔ Ariel Sharon	انور سادات حافظ اسد احمد اسماعیل علی مصطفی طلاس Saad El Shazly Yusuf Shakkour Abdel Ghani el-Gammasy Ali Aslan Omar Abrash ⚔
گوج
375,000–415,000 troops 1,700 tanks 3,000 armored carriers 945 artillery units 440 combat aircraft	Egypt: 650,000–800,000 troops (200,000 crossed) 1,700 tanks (1,020 crossed) 2,400 armored carriers 1,120 artillery units 400 combat aircraft 140 helicopters 104 Navy vessels 150 surface to air missile batteries (62 in the front line) Syria: 150,000 troops 1,200 tanks 800–900 armored carriers 600 artillery units Expeditionary Forces*: 100,000 troops 500–670 tanks 700 armored carriers Cuba: 1,500–4,000 troops Morocco: 5,500 troops 30 tanks 52 combat aircraft Saudi-Arabia: 3,000 troops Total: 914,000–1,067,500 troops 3,430–3,600 tanks 3,900–4,000 armored carriers 1,720 artillery units 452 combat aircraft 140 helicopters 104 navy vessels 150 surface to air missile batteries
تلفاتلار و ایتکیلر
2,521–2,800 dead 7,250–8,800 wounded 293 captured 1,063 tanks destroyed, damaged or captured 407 armored vehicles destroyed or captured 102–387 aircraft destroyed	Egypt: 5,000–15,000 dead 8,372 captured Syria: 3,000–3,500 dead 392 captured Iraq: 278 dead 898 wounded 13 captured Jordan: 23 dead 77 wounded Morocco: 6 captured Total casualties: 8,000–18,500 dead 18,000–35,000 wounded 8,783 captured 2,250–2,300 tanks destroyed 341–514 aircraft destroyed 19 naval vessels sunk

مصر عسگرلری سوویش قانالینی کچرکن

ساواش‌دان قاباق سیاسی دوروم

۱۹۶۷ عرب-اسراییل موحاریبه سیندن سونرا بوتون اومیدلرینی بیرلشميش میللتلر مشاوره‌لرینه و آمریکا سووئت روسیاسی موزاکیره لریندن گؤزله‌یَن عربلر مساله‌نین حل ائدیله‌مه‌یه‌جگینی آنلامیشلار و اومیدسیزلیگه دوشموشلر. بو حادیثه‌لر سونوجوندا عرب اولکه‌لری مساله‌نین بوتونلوکله موجادیله ائتمک اولدوغونو گوروشونده بیرلشدیلر. اولده مصر، سوریه و اردن اولماق اوزره عرب اولکه‌لری عسگری حاضیرلیقلارینی آرتتیرمایا باشلادیلار.دیگر عرب اولکه‌لری ده مصر، سوریه و اردن‌ا دستئک اولدولار.

اوردوسال حاضیرلیقلار

۱۹۷۷ موحاریبه سیندنده یئنیلن مصر،سوریه و اردن، موحاریبه دن سونرا ساتین آلدیقلاری سیلاه و وسایتلر له اوردولارینی یئنیدن تجهیز ائتدیلر و تشکیلاتلاندیردیلار.اسراییل ایسه عرب اولکه‌لرینه قارشی آمریکا و فرانسه‌دن موْدرن سیلاح و تجهیزات ساتین آلدی و اؤز ایمکانی ایله سیلاح ایستحصالاتینا باشلادی.

مصر، کانالی کئچمه چتینلیکلری سببیيله سۇلاردان کئچمه تحصیللرینه آغیرلیق وئریردی. اسراییل ایسه، کانالین درحال شرقینده 1967-جی ایلدن بری گۆجلندیردیگی "بار لئو خطتی" ایله بۇ سئقمئنتده ايلندیرمه مۇحاریبه‌لریله لازیم اوْلان زامانی قازاناجاغینی و بۇ مدت ایچینده سۇریه-لبنان سئقمئنتینده‌کی عرب اوْردولارینا هۆجوم ائده‌رک بۇنلاری سۆرعتله دؤيوش خاریجی بۇراخاجاغینی اۆمید ائدیردی. مصر ایله سۇریه آراسینداکی اۇزاقلیغین 300 کم. اوْلماسی و مصر-اسراییل آراسیندا کانال ایله صحرا مؤوجودلوغو ایسراییله داخیلی خط مانوراسینی تطبیق ایمکانینی وئریردی. ایسراییل؛ گوْلان تپه‌لری، ایوْردانیيا چايی قرب ياخاسی، غزه شئریدی و شرم ال شیخ اۆزرینده‌کی ایستکلریندن گۆذشته وئرمیردی. بۇنون اۆزرینه صۆلح سيلریندن اۆمیدینی کسن مصر دؤولت باشچیسی انورسادات ایله سۇریه دؤولت باشچیسی اسد، 1 آوریل 1973ده گؤروشه‌رک ایسراییله قارشی تطبیق اوْلوناجاق عسگری حرکات پلانلاری حاقیندا فیکیر بیرلیگی تامین ائتدیلر.

مصر و سۇریه دؤيوش حاضیرلیقلارینی گیزله‌يه بیلمک اۆچون، 1973 پايیز تطبیقاتلاری‌نین دیامئترینی بؤيوک تۇتدولار و مانور ماسکاسی آلتیندا بیرلیکلرین يێغیناقلارینی تاماملادیلار، سفربرلیک اعلان ائتمه‌دن احتیياطلاریم سلاح آلتینا آلدیلار.

مصر و سۇریه‌ده اوْلان سوْوئت حربی قۇللوقچولاری‌نین و اوْنلارین عائله‌لری‌نین هاوا يوْلو ایله تخلیه‌سی‌نه شۆبهه‌لنن اسراییل، 6 اوْکتيابر 1973 ساعت 03.00 'ده اسراییل سلاحلی قۆووتلریندن هيجانا کئچیردی.

ساواش

موحاریبه حقوقی اولاراق مصر،سوریه و اسراییل آراسیندا اولدو آمّا دیگر بوتون عرب اؤلکه لری سوریه و مصرا مالی،سیاسی و حربی یاردیمدا بولوندولار.موحاریبه دن اوول مصر آسکری ساییسی ۳۰۰ ۰۰۰ ، سوریه نین ۱۵۰ ۰۰۰ عومومی ۴۵۰ ۰۰۰ ایکن،ایسرایلین آسکر ساییسی ۱۰۵ ۰۰۰ ایدی.لاکین اسراییل سفربرلیک ایلان ادرک آسکر مؤوجودییه تینی ۳۰۰ ۰۰۰ ه چیخاردی.مصر و سوریه ایسرایللیلرنی ان بویوک بایرامی اولان یوم کیپپور و کوتلادیغی کؤن ۶ اکتایبر ۱۹۷۳ ساعت ۱۴:۰۰ دا هوجوم اسراییل تورپاقلاریندا هوجوم ائتدیلر.موحاریبه نین باشلاریندا مصر سوویش قانالیندان،سوریه ایسه گولان تپه لریندن هوجوما گچتیلر،سوریه آسکرلری قوزئی ایسرایله هوجوم ائتدیلر.مصر آسکرلری ایسه سوییش قانالینی و سینا چولونو گچتیلر.اما عرب دولتلرینین اؤستؤنلوغو اوزون سؤرمئدی.بوتون جپه لردن هوجوما گچن اسراییل اؤنجه سوریه و اوردون اودولارینی ماغلوپ اتدی دحا سونرادا مصرین لیمانلارینی بومباردمان اتدی.اسراییل آسکرلری سینا یاریم آداسی نی آشاراق مصر تورپاکلارینین ایچلرینه قادار ایلرلدیلر.قوزئی ده ایسه، سورییه سرحدلرینی آشان اسراییل قووه لری،گولان تپه لرینی ایشقال ائتدیلر و سوریه تورپاقلاریندا ۲۰ کم درینلیغینده،۴۰ کم گئنیشلیغینده کی آراضی یی ائله کچیردیلر.مصر قووه لری ایسه اسراییل اوردوسونو قاحیره نین ۵ کم قادار اوزاغیندا دوردورابیلدی.بو اسنادا آرایا بیرلشمیش میللتلر گیردی و آتشکس قاراری نؤماییش اتدی(یاییملادی).باشلاردا اسراییل آتشکس قارانی قابول اتمدی لکین سووئت‌لر بیرلییینین باسقیسی سونوجو اسراییل آتشکسی قابول اتدی.

عرب اسراییل ساواشی‌نین سونوج‌لاری

عرب اسراییل موحاریبه سینین سونوندا عرب دولتلری ایسرایلی دستکلین اؤلکه لره پترول(نفت) آمباکوسو اتدی.امبارکو سونوجوندا دونیا دا کی نفت فیاتلاری ارتیش گؤستردی و بنزین سیخینتیسی اولدو.