آذربایجان تورکجه‌نین الیفباسی

آذربایجان دیلی سیاسی و تاریخی باش ورن حوادیثه گوره ۳ حالت ده یازیلیر

عرب اسکریپت دَییشدیر

 

تۆرک الیفباسؽ یا دا تۆرکجه‌نین عرب الیفباسؽ و یا گۆنئی آذربایجان الیفباسؽ — ۳۸ حرف‌دن عیبارت عرب قرافیکالی بیر الیفبا دیر. آذربایجان دیلی‌نین فونِم ترکیبینده ۹ سائد و ۲۵ صامت سس واردیر. بو ۳۴ سس آذربایجان الیفباسیندا ۳۸ حرفله ایشاره ائدیلیر. آذربایجان دیلینده ۳۲ حرف و ۳۴ سس وار. بۇ الیفبا ایران تورک‌لری توسوطی ایله ایران و گونئی آذربایجان منطقه‌سینده تۆرک دیلینی یازماق اۆچون قوللانیلیر. هابئله بۇ الیفبا عراق تورکمانلاری، سوریه تورکمانلاری و افغانیستان تورکلری توسوطی ایله ده ایستیفاده اوْلۇنۇر. بۇ الیفبا تاریخی الیفباسی اوْلان عثمانلی الیفباسینا چوْخلۇ بنزرلیک‌لری واردیر.

آ ا دَییشدیر

بو سوز قالین، دودالقلانمایان و آچیق سسلی صایت لردن بیریدیر. بور سوز آشاقیداکی اولان میثال لاری سایماق اولار:

آلما، آتا، آنا، آت و ...

بـ ـبـ ـب ب دَییشدیر

جـ ـجـ ـج ج دَییشدیر

چـ ـچـ ـچ چ دَییشدیر

ـد د دَییشدیر

ائ ـئـ ـئ ئ - اِ ِ (کسره) دَییشدیر

عـ ‍ـع‍ـ ‍ـع ع - اَ َ (فتحه) - ـه ه دَییشدیر

فـ ـفـ ـف ف دَییشدیر

گـ ـگـ ـگ گ دَییشدیر

"گ" صامیت سسلریندن بیریدیر کی سؤزون اولینده گلسه [گ] کیمی دئییلر آنجاق سؤزوٚن آراسی یادا سوْنوُندا گلسه [گ] و یا [ی] کیمی دئییلر.

  1. گؤز، گؤزل، گوٚلش، گوٚلوٚش، گمی و...
  1. دگیل(دئییل)، ایگیرمی(اییرمی)، دگیرمان(دَییرمان)، ایگید(ایید) و... [۱]


غـ ـغـ ـغ غ دَییشدیر

"حـ ـحـ ـح ح" - "هـ ـهـ ـه ه" دَییشدیر

خـ ـخـ ـخ خ دَییشدیر

ایـٛ یٛـ یٛ دَییشدیر

ای ـی‍ـ ‍ـی دَییشدیر

ـژ ژ دَییشدیر

کـ ـکـ ـک ک دَییشدیر

قـ ـقـ ـق ق دَییشدیر

"ق" صامیت سسلریندن بیریدیر کی سؤزده‌کی یئریندن آسیٚلیٚ اولاراق فرقلی سَسلری وار:

  1. یازیٚلدیٚغیٚ کیمی: قان، قیرمیز، قلم، علاقه.
  2. "خ" کیمی: اوُشاق، بولاق، گوراق، باتلاق.
  3. "ک" کیمی: نؤقصان، شفق. [۲]

لـ ـلـ ـل ل دَییشدیر

مـ ـمـ ـم م دَییشدیر

نـ ـنـ ـن ن دَییشدیر

اوْ ـوْ وْ دَییشدیر

اؤ ـؤ ؤ دَییشدیر

پـ ـپـ ـپ پ دَییشدیر

ـر ر دَییشدیر

"ثـ ـثـ ـث ث" - "سـ ـسـ ـس س" - "صـ ـصـ ـص ص" دَییشدیر

شـ ـشـ ـش ش دَییشدیر

"تـ ـتـ ـت ت" - "طـ ـط ـط ط" دَییشدیر

اۇ ـۇ ۇ دَییشدیر

اۆ ـۆ ۆ دَییشدیر

ـو و دَییشدیر

یـ ـیـ ـی ی دَییشدیر

ـذ ذ - ـز ز - ضـ ـضـ ـض ض - ظـ ـظـ ـظ ظ دَییشدیر

لاتین اسکریپت دَییشدیر

 

آذربایجان تورکجه‌سی‌نین لاتین الیفباسی — ۳۲ حرف‌دن عیبارت لاتین قرافیکالی بیر الیفبا دیر. آذربایجان دیلی‌نین فونِم ترکیبینده ۹ سائد و ۲۵ صامت سس واردیر. بو ۳۴ سس آذربایجان الیفباسیندا ۳۲ حرفله ایشاره ائدیلیر. آذربایجان دیلینده ۳۲ حرف و ۳۴ سس وار. بو الیفبا آذربایجان جومهوریتی'نین رسمی الیفباسی‌دیر. آذربایجان جومهوریتینده، تۆرکجه (آذربایجان تۆرکجه‌سی)'نی بو الیفبایلا یازیرلار.


قایناقلار دَییشدیر

  1. ^ فرهنگ لغات ترکی(سوزلوک)- یازیچی: علی حسین زاده
  2. ^ فرهنگ لغات ترکی(سوزلوک)- یازیچی: علی حسین زاده