آلاقاپی (ایصفاهان)
آلاقاپیٛ (فارسجادا یازیلیسی: عالی‌قاپو)، ایصفاهاندا تاریخی بیر اثرین آدی‌دیر. بو تاریخی بینانین قیدمتی صفویلر دوره سینه یتیشیر.[۱]
| آلاقاپیٛ | |
|---|---|
 | |
| آد | آلاقاپیٛ |
| اؤلکه |  ایران |
| اوستان | ایصفاهان اوستانی |
| بؤلگه | ایصفاهان |
آدیٛ
دَییشدیرساراییٛن دۆزلتدیریلمه‌سی
دَییشدیر
آلاقاپیٛ ساراییٛ نقشی جاهان میدانی‌نین غربینده، شیخ لطف الله مسجیدی‌نین قارشی‌سیندا یئرلشیر. سارای صفوی شاه‌لاری‌نین رسمی دۆشرگه‌سی اولموشدور. مئیدانین دؤردونجو مونومئنتال عابده‌سی غرب فاسادی‌نین اورتاسیندا یئرلشن و دؤولتیخانا سارای کومپلئکسی‌نین گیریش حیصه‌سینده تشکیل ائدن آلی قاپی سارایی‌دیر. سارای تئیمور دؤورونه عایید بینا اولسا دا، سونرا‌لار ۱۵۹۷-جی ایلده شاه عباس طرفین‌دن یئنی اینشا ائدیلمیش ، ایکینجی شاه عباس دؤورونده ایسه یئنی مرتبه‌لر و بالکون علاوه ائدیلمیش‌دیر. سارایین هوندورلوگو ۴۸ م اولوب، ۶ مرتبه‌دن عبارت‌دیر. بینایا قارشی‌دان تاماشا ائدیلدیکده ایکی مرتبه‌سینی، ساغ و سول طرف‌لردن باخدیقدا بینا ۳ مرتبه‌سینی آرخا‌دان باخدیقدا ایسه ۵ مرتبه‌نین هامی‌سینی گؤرمک مومکوندور. موسیقی اوتاغی‌نین یئرلشدیگی ۶-جی مرتبه چؤلدن گؤرونمور. ایلک اول‌لر ۲ مرتبه کیمی اینشا ائدین سارایا سونرا‌دان شاه ایکینجی عباس، شاه سولئیمان و سلطان حسینین حاکمیتی ایللرینده یئنی علاوه‌لر ائدیلمیش‌دیر. دؤشمه‌لرین تاوان و دیوارلاریندا موختلیف بزک‌لری اولان سارایین ۵۲ اوتاغی وار. قاپی‌دان ایچری داخیل اولدوقدا بورادا بیزی اوزون دهلیز قارشیلاییر. دهلیزین اساس دقت جلب‌ائدن جهتی اونون "عکس-صدا" خصوصیتی‌دیر. دئیی‌لنه گؤره بورادا بیر کونجده ائدیلن فیسیلتی‌لار اونا پارالئل دیگر کونج‌دن ائشیدیلیرمیش. دهلیزدن کئچیب، کیرمیت پیللکن‌لر واسطه‌سیله بینانین ۱-جی و ۲-جی مرتبه‌لرینه چیخماق مومکوندور. بو مرتبه‌لر پادشاهین قوناق‌لاری‌نین شاهلا گؤروشمک اوچون ایجازه گؤزلدیک‌لری "گؤزلمه" اوتاق‌لاری رولونو اویناییرمیش. ایلک مرتبه گیریش کیمی ایستیفاده اولونور. بورادا ایکی زال یئرلشیر. بحث ائدیلن دؤورده انظباتی محکمه بیناسی کیمی ایستیفاده ائدیلیردی. اؤلچولری ۲۰خ ۱۹ مئتردیر و هوندورلوگو ایسه ۱۳ مئتردیر. ایکینجی مرتبه‌دن باخدیقدا شئیخ لطف الله مسجیدینی گؤرمک مومکوندور. اوچونجو مرتبه‌ده سارایین ان ماراق‌لی حیسه‌لرین‌دن بیری اولان، ۱۸ نازیک و ظریف سوتون اوزرینده یوکسه‌لن تئرراس یئرلشیر. سوتون‌لارین هر بیری ۱۲ مئتر هوندورلوکده اولان چینار آغاجلاریندان هازیرلانیب. بالکونون تاوانی ساده تاختا اویما‌لارلا بزدیلیب. اورتا‌داکی هوووز میس و قورغوشون‌دان‌دیر. بیر واخت‌لار کرال عائله‌سی میدان‌داکی بوتون فعالیت‌لری، شن‌لیک‌لری، پولو اویون‌لارینی بورا‌دان سئیر ائدیرمیش. ۱۸ سوتون‌لو بو بالکون ایکینجی شاه عباس دؤورونده اینشا ائدیلمیش‌دیر. بو زالین اوزرینده سارایین ۲ آرا مرتبه‌سی یئرلشیر. عابده‌نین ۶-جی مرتبه‌سینده تونق بوری آدلانان موسیقی زالی واردیر کی، اونون دیوارلاریندا آکوستیک دیری اولان درین دایره‌وی بوشلوق‌لار یئرلشیر. شاه عباس قوناق‌لاری و خاریجی سفیرلری ایلن‌دیرمک اوچون بورادا کونسئرت‌لر وئریردی. بو بؤلمه تامامیله سوواق‌دان هازیرلانمیش اونیکال دیزاین و موقرنس ایشلری ایله بزدیلیب. اگر بو موسیقی زالی‌نین مرکزینده دایانا‌راق ال چالسانیز سسین هئچ بیر عکس-صدا وئرمدیگینیه شاهید اولاجاقسینیز. بئله ایری اؤلچولو و حجملی بیر اوتاقدا بو دیزاینین مقصدی شاه و قوناق‌لاری‌نین موسیقینی آیدین و تحریف ائدیلمه‌دن ائشیتمه‌سینی تامین ائتمک‌دیر.[۳]
قایناقلار
دَییشدیر- ^ Error on call to شابلون:وب قایناقلاماسی: Parameters باغلانتی and باشلیق must be specified .
- ^ https://obastan.com/alaqap%C4%B1/946
- ^ https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eeyx_L%C3%BCtfullah_m%C9%99scidi