بابا شمل (درگی)
باباشمل 1320-جی ایللرده، چوخ تانینمیش تنقیدی و یوموریستیک درگی اولوب هر جومعه آخشامی رضا گنجه‌ای طرفیندن تهراندا فارس دیلینده سککیز صحیفه‌ده یایینلانیردی.
بابا شمل | ||
|---|---|---|
| ||
| سوروملو مودور | رضا گنجه‌ای | |
| باش یازار | رضا گنجه‌ای | |
| یاییلان ایللر | 1320 نجی ایللر | |
| صحیفه‌لرین سایی | 8 | |
| دیل | فارسجا | |
| یاییلان یئر | تهران - ایران | |
| موضوع | ساتیریک | |
تاریخچه دَییشدیر
باباشمل لوطی دئمکدیر و یقین کی، سونرالار بیر تیپ حالینا دوشموش بیر پهلوان آدی ایمیش . درگی‌نین باش یازاری و قوروجوسو اولان رضا گنجه‌ای آلماندا موهندیس‌لیک تحصیلی آلمیش و باباشمل تخلوصوندن ایستیفاده ائتمیش و عؤمرو بویو بو آدلا تانینمیشدی. 1320-جی ایلین شهریورینده رضا شاهین ایراندان گئتمه‌سی و اؤلکه‌‌ده سیاسی دورومونون دییشمه‌سیندن سونرا حاجی اسمائیل امیرخیزی‌نین تشویقی ایله گنجه‌ای ساتیریک بیر درگی‌نین یایینلانماسینی دوشوندو. بونا گؤره همین ایلین اسفند آیی‌نین 18-ده عالی مدنیت شوراسی و مدنیت باخانی علی اکبر سیاسی اونون سوروملولوغوندا بیر هفته لیک درگی‌نین وئریلمه‌سینی تصدیق‌له‌دی. [۱]
باباشملین ایلک سایی 25 فروردین 1322 جومه آخشامی گونو یایینلاندی. گنجه‌ای‌نین گؤزله‌مه‌دیگی بیر حالدا درگی‌نین بوتون نوسخه‌لری سرعت‌له ساتیلیب بئله‌کی اونو یئنیدن چاپ ائتمگه مجبور اولدو.
باباشملین ایلک نؤمره‌لری او دؤورون بیر چوخ قزئت‌لریندن اوسلوب و مضمون باخیمیندان چوخ فرقلنمیردی؛ آنجاق بیر-ایکی آیدان سونرا تنقیدی و ایجتیماعی بیر یایین اولاراق اؤز اوسلوبونو قازانمیش اولدو.
درگی‌نین هر ساییسیندا بهرام داواری‌نین بیر طرحی درگی‌نین جیلدینده چاپ ائدیلیب اؤنجه‌لر دوزن‌سیز و داغینیق اولاراق چاپ اولان یازی‌لار ثابیت بیر باشلیق و موعیّن بیر یئر تاپدی.
" باباشملین دردلشمه‌سی " درگی‌نین ایلک یازیسی و دئمک اولار باش مقاله‌سی ایدی. "مجلس صحیفه‌سی"، شورا مجلیسی و وکیل‌لر حاقیندا، "قزئت‌لر" اؤلکه‌نین مطبوعاتی‌نین آراشدیرماسی و "دئییرلر" بؤلمه‌سی ایسه سیاسی و ایجتیماعی شایعه‌لره گؤره ایدی. بابا شمل پارتیا و قروپ‌لارین گونده‌لیک دئییشیک‌لرینی تجاری شیرکت و بونگاه‌لار توپلوسوندان باشقا بیر شئی حساب ائتمه‌دیگی اوچون بونلارین خبرلرینی "بورس" آدلی بیر سوتوندا آردیجیل اولاراق یایینلاییردی.
باباشملین ایلک دؤورو، 123 سایی یایینلاندیقدان سونرا 12 مهر 1324-جو ایلده باشا چاتدی. ایکینجی دؤورون ایلک سایی ۲۹ مهر ۱۳۲۶-جی ایلده درگی مودیری‌نین سفری و گئری دؤنوشونه ایشاره ائده‌رک یایینلاندی. بو دؤورده بعضی ثابیت سوتون‌لارین آدلاریندا جوزی دییشیک‌لیک‌لر ایستیثنا اولماقلا، اوسلوبوندا و عومومی ایچریکده چوخ دییشیک‌لیک اولمور. بو دؤورون عؤمرو ده قیسا ایدی و بیر نئچه آیدان سونرا همیشه‌لیک اولاراق باغلاندی.
بابا شمل(درگی‌نین باش یازاری‌نین تخلوصو) سون ساییدا (۲۰ اسفند ۱۳۲۶، 150.جی نومره) نئچه ایل‌لیک مطبوعات فعالیتیندن قازاندیغینی تکجه " دوشمن‌لرین غضبی و دوست‌لاری‌نین اینجیگی " اولاراق قئید ائدیب، " بو سایی‌ایله باباشملین دفتری بوکولوب و منیم ده صبیریم و باجاریغیم توکندی. " دئیه یازدی.
باباشملین یازیلاری نین چوخونو رضا گنجی نین اؤزو یازمیشدی و او، دیگر مؤوضولارین، او جومله دن شعیر و کاریکاتورلارین موعین‌لشدیریلمه‌سینده تاثیرلی رول اوینامیشدیر. نثر یازی‌لارین بیر حیصه‌سی ده " ایقتیصادچی موهندیس " آدی ایله ایمضالانمیشدیر.
رهی معیری "زاغچه" ، مهندیس سعید فزونی "مهندس الشعرا"، ابراهیم صهبا "شیخ سرنا" ، "ابرام سرپا" تاخما آدلاری ایله و احمد گلچین معانی باباشمل درگی‌سی‌نین ساتیریک شعیرلرینی قوشوردولار.
قایناق‌لار دَییشدیر
- ^ میرانصاری، علی (۱۳۷۶). دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ۲. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. صص. ۷۵۰–۷۵۱.
- دانشنامه جهان اسلام
- شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، باقر عاقلی