بیچاقچی ائلی
بیچاقچی‌لار و یا بیچاقچی ائلی (فارسجا: مردم بچاقچی) — ایران تورک‌لرینین اساساً کیرمان اوستانیندا یاشایان تورک آلت اتنیک قروپودور.[۱] بیچاقچی‌لار اساساً شیعه موسلمانلاردیر و آذربایجان تورکجه‌سینین قاراداغ آغیزیندا دانیشیرلار.
| اهالی سایی‌سی | |
|---|---|
| Unknown | |
| چوْخلی اهالی اولان بؤلگه‌لر | |
| کیرمان اوستانی، ایران | |
| دیل‌لری | |
| تورکجه و فارسجا | |
| دین‌لری | |
| ایسلام (شیعه) | |
| مربوط اولان قومی قروپلار | |
| آذربایجان تورکلری و دیگر تورک خالقلاری |
تاریخ
دَییشدیرایرانین کیرمان اوستانیندا یاشایان اوغوز بویلاریندان بیری ده بیچاقچی ائلی‌دیر. آدین آنلامینی هم "بیچاق حاضیرلایانلار"، "بیچاق دوزلدن‌لر"، هم ده "بیچاق گزدیرن‌لر" معناسیندا " غضبلی "، " قیزغین " کیمی ایضاح ائدیرلر، بو سونونجو داها عاغلاباتان ساییلیر.
بیچاقچی ائلی‌نین کؤکلری ایله باغلی چوخ-چوخ آز بیلگی وار. اورتا عصر سیاحی ابن بطوطه(۱۳۰۴−۱۳۷۷) آنادولودا سیواس اطرافیندا احمد بیچاقچی آدیندا بیر اصیل‌زاده‌دن خبر وئریر. بوندان باشقا بیچاقچی ائلی‌نین ایچینده ارشلی/ارشلو تیره‌سی‌نین اولماسی بیچاقچی بویونون بیر زامان‌لار افشارلارلا باغلیلیغینی گؤستریر، چونکی، بیلیندیگی کیمی ارشلی‌لر تاریخاً افشارلارا عایید بیر تیره اولموشدور.
بیچاقچی ائلی بیرینجی دونیا ساواشی دؤنمینده ایراندا بریتانیایا قارشی عوصیاندا، خوصوصاً «سیرجان اپیزودو» اولاراق بیلینن اولایلاردا فعال ایشتیراک ائدیب آدینی دویورموشدور. ۱۹۱۶-جی ایلین آقوست-اوکتوبر آیلاریندا باش وئرن بو اولای لار زامانی بیچاقچی ائلی نین حاکیمی حسین‌خان سیرجان اراضی‌سینده بریتانیا دوستاقلیغینداکی آلمان و اوتریش حربی اسیرلرینی خیلاص ائتمیش و آزاد ائتدیگی حربی اسیرلرین ده بیر قیسمی‌نین قاتیلماسی ایله سیرجانین مرکزی سعیدابادی بیر مودت اله کئچیره بیلمیشدیر. حسین خانین آتاسی اسفندیارخان دا قاچاق طبیعتلی قوچاق بیر ایگید اولموش و بوندان دولایی اینگیلیسلر اونا حتّی «ایرانین رابین‌هودو» دئمیشلر.
بیچاقچی ائلی کؤچری حیاتی سورمکده‌دیر. بیچاقچی‌لارین یایلاق‌لاری بالوارد و چاهارگونبد اراضی‌لرینده، قیشلاق‌لاری ایسه سعدابادین گونئی-باتیسینداکی عئین-ال-باقاردا یئرلشیر. ۱۹۳۰-جو ایله عایید بیلگی‌لره گؤره بیچاقچی ائلی‌نین تیره‌لری‌نین آدلاری و عاییله سایی بئله اولموشدور: قارا سعدلی (۵۰ عاییله)، کئرسلی/کیرسلی (۳۰ عاییله)، ساری سعدلی (۱۵ عاییله)، انکلو (۷۰ عاییله)، عباسلی (۲۲ عاییله)، حالوایی (۲۵ عاییله)، ارشلی (۱۰۰ عاییله)، اوستوری (۴۰ عاییله)، نوکی ریضوانی (۹۰ عاییله)، سیرجان-ای کؤهنه (۵۰ عاییله)، سوکتاچالی (۳۰ عاییله)، چاهارگونبدی (۱۲۰ عاییله)، و رائینی (۸۰ عاییله).
بیچاقچی ائلی اؤز خالچالاری ایله اونلودور. ۱۹۶۳-جو ایلین بیلگی‌لرینه گؤره توپلام سایلاری ۵۰۰ عاییله اولموشدور.
طایفالاری
دَییشدیربیچاقچی ائلی‌نین طایفالاری بونلاردیر:
قارا سعدلو، ساری سعدلو، عباس لو، خروسلو، ارشلو، انکلو، گوهر دیبی، شول، سوخته چالی، پور رضاقلی، مهنی، امینی، ناوکی
بیچاقچی ائلی‌نین یاشادیغی یئرلر:
کرمان اوستانیندا: سیرجان، بردسیر، راین، بابک، انار، زرند، غرب رفسنجان، بافت، ارزوئیه
یزد استانیندا :خاتم، هرات
فارس استانیندا: داراب و نی‌ریز
اردکان و تفت یزد، جیرفت و کرمان، حاجی‌آباد، رودان و میناب هرمزگان شهرستان‌لاریندا دا بیچاقچی طایفالاریندان بیر اقلیت یاشاییر.
گؤرونتولر
دَییشدیرقایناقلار
دَییشدیر- ^ "جبال بارزی، بچاقچی". World Islamic Encyclopedia
ائشیک باغلانتی
دَییشدیر- آشنایی با ایل بزرگ تورک بچاقچی – قیلیچ خان اسفندیار Archived ۲۰۱۵–۱۰–۰۶, at the Wayback Machine.