تبریز بیلیم‌یوردو
تبریز بیلیم‌یوردو، تبریزده بیر بیلیم‌یورددور کی ایراندا قیدمت باخیمیندان ایکینجی و علمی باخیمدان اونونجو تحصیل اوجاغی ساییلیر[۴] کی . بو بیلیم‌یورد ۱۳۲۵-جی گونش ایلینده، سید جعفر پیشه‌وری، آذربایجان میلّی حکومتینین باشچی‌سی، بویوروغو اساسیندا قورولدو.[۵]
| دانشگاه تبريز | |
 | |
قاباقکی آدلاری | آذربایجان بیلیم‌یوردو (۱۹۴۷–۱۹۷۹) |
|---|---|
| شوعار |
|
اینگیلیسجه شوعاری | Refinements and Education |
| نؤوع | دولتی |
| یارادیلمیش | -آذربایجان بیلیم‌یوردو (۱۹۴۶) -تبریز بیلیم‌یوردو (دییشیلدی ۱۹۷۹) |
| مالی موقوفه‌سی | ۵۶٫۰۵ میلیون دولار (دسامبر ۱۰، ۲۰۱۴)[۱] |
| رئیس | میررضا مجیدی[۲] |
آکادامیک چالیشان‌لاری | ۵۳۰ |
| اؤیرنجی سایی‌سی | ۱۸٬۰۰۰+[۳] |
| لیسانس | ۱۳٬۰۰۰+[۳] |
| لیسانسدان یوخاری | ۵٬۰۰۰+[۳] |
| یئر | ، 38°03′49″N 46°19′43″E / 38.06361°N 46.32861°E |
| اراضی‌سی | شهری ۱٬۴۴۵ acre (۲٫۳ sq mi; ۵٫۸ km2) land and ۸۰ acre (۰٫۱ sq mi; ۰٫۳ km2) Buildings and Offices |
| Affiliations | CUA |
| وب‌سایتی | tabrizu.ac.ir Archived 2012-10-11 at the Wayback Machine. |
آدی
دَییشدیرتبریز بیلیم‌یوردونون آد قویماسی بئله‌دیر کی ۱۳۲۵ده (قورولوش تاریخی) ترتیب ایله، «آذربایجان میلّی دارالفنونی»، «آذربایجان خلق اونیورسیته‌سی» و نهایت‌ده «آذربایجان اونیورسیته‌سی» بو بیلیم‌یوردا سئچیلدی. بیلیم‌یوردونون آدی ۱۳۲۶جی ایلینده «تبریز بیلیم‌یوردو» و نئچه ایل سونرا «آذرآبادگان بیلیم‌یوردو»نا و یئنیدن «تبریز بیلیم‌یوردو»نا چئویریلدی کی سونرالاردا «تبریز طب علملر بیلیم‌یوردو» اون‌دان آیریلدی.[۶]
تاریخی
دَییشدیرمیلّی حؤکومت دؤوره‌سی
دَییشدیرایکینجی دونیا ساواش‌یندان سونرا، آذربایجان میلی حؤکومتی نین دؤورونده، سید جعفر پیشه‌وری‌نین بویوردوغو اساسیندا، تبریز بیلیم‌یوردونون تؤرمه فیکری باشلاندی. ۱۳۲۴-جی ایلین ۹-جو آیین ۱۰-جو گونو بو دستور وئریلدی. آذربایجان میلّی حکومتینین مجلیسی تصویب ائلدی کی:
- دانیشسرا تیکینتی‌سی‌نی بوشالدیب و گلن ایلده بو ایشه ایختیصاص وئریلسین.
- بیر یاخشی یئر نظرده آلین‌سین و بیر کامیل بیلیم‌یوردونون تیکینتی‌سی و تجهیزاتی اوردا قویولسون.(بو یئر او زامان صاحب دیوان باغی آدلانیردی و رضاشه زامانی اوردا زندان تیکینتی‌سی یارانمیشدی.)
دوکتور جهانشاهلو افشار بو بیلیم‌یوردون باشچی‌لیغینا سئچیلدی و بیر ۷ نفرلیک کومیته درس‌لرین، اوستادلارین و باشقا ایشلری بیر یئره ییغیماق اؤتری قورولدو. ۱۳۲۵-۳-۲۲سینده اصلی تیکینتی‌نین تؤره‌مه‌سی اولجه بیر یادیگار داشین دانیشسرایا قویماق و چاغیریلان‌لار اصل تیکینتی‌نین تؤره‌مه یئرینه گئدمه و بیر یادگار اونون پی‌نین بئتونونا قویماق ایله باشلاندی. ۱ میلیون بیلیم‌یوردون اول مرحله تیکینتی‌سینه و ۱ میلیون جاری هزینه‌لر اؤتری نظرده توتولدو. ۱۳۲۵-۴-۱۰دان ۱۳۲۵-۵-۱۵قدر آد یازدیرما زامانی ایدی. ۱۲-ی اوخویانلار کونکورسوز و اونلار کی ۱۱-ی اوخوموشدولار و یا ایلک دانیشسرانی اوخوموشدولار کونکورلا بیلیم‌یوردونا گئتدیلر. کوکنکور ۶-جی آیدا اولدو و زامانیندا کیلاسلار باشلادی. اوندا بیلیم‌یوردو ۳ فاکولته‌دن تشکیل تاپمیشدی:
- طب علملر فاکولته‌سی(۶۰ نفر اویرنجی‌سی وار ایدی و ۶ ایل چکیردی.)
- اکینچیلیک فاکولته‌سی(کی بعضی لر بو فاکولته و حقوق فاکولته‌سین گله‌جکده یارانماسین خبر وئریب و اوندا اولماغینی دوز بیلمیل‌لر.)[۷]
- تربیت و تعلیم فاکولته‌سی(۴ یئره بؤلونوردو و هر بؤلومده ۳۰ اؤیرنجی و ۳ ایل چکیردی.)
- دیل و ادبیات
- تاریخ و جوغرافیا
- ریاضیات و قیزیک
- شیمی و طبیعیات
اوستادلارین تبریزین باش دوکتور، موهندیس و اوستادلارندان سئچیلمیشدی و بیر ریاضیات اوستادی‌دا باکی‌دان گلمیش‌دی. پیشه‌وری دیل و ادبیات اوستادلاریندان ایدی.[۵] تورک دیلی(آذربایجان تورکجه‌سی) بوتون ریشته‌لر ایجباری ایدی و بو درسین اوستادی گنجعلی صباحی ایدی. کیلاسلار ناهارچاغی ساعات ۲دن آخشام ۸قدر ایدی.[۵][۷] تبریزذه ساکین اولمایان اؤیرنجی‌لره یاتمایئری نظرده آلینمیشدی و بوتون اؤیرنجی‌لره صبحانه، ناهار و شام یئمه‌ک‌لری موفته ایدی. وارهایت قازئت‌ین (غربی آلمان قازئتی) یازدیغی اساسیندا آذربایجان میلّی حکومتینین بیلیم‌یوردا وئردیگی بوتون آزربایحانین بودجه‌سین‌دن، پهلوی دؤورونده، چوخ ایدی.[۵]
پهلوی حکومت دؤوره‌سی
دَییشدیربیر ایلدن آز فعالیت‌دن سونرا، آذربایجان میلّی حکومتینین آرادان گئتمه‌سی ایله، بو بیلیم‌یوردودا نئچه آی تعطیل اولدو. سونرا مصطفی حبیبی و خان‌بابا بیاتی، تهران بیلیم‌یوردونون اوستادلاری و منوچهر اقبال و شفق، ایلین 10-جو آیی تبریزه گلیب و یئنیدن بو بیلیم‌یوردو ایشه سالدیلار.[۷][۸] آذربایجان‌نین میلّی شورادا اولان نماینده‌لری و یوللانان هیئتین چالیشمالار اساسیندا قرار اولدو یئنیدن بیلیم‌یوردو آچیلسین. دوکتور اقبال او زمانین باشباخانی تبریز بیلیم‌یوردونون 13-جو قورولان ایل دؤنومونده دئییب:«13 ایل بوندان اول(1325-10) بیز تبریزه گئتدیک. بیر سیرا افراد اورانین باغلانماسین ایستییردیلر آمّا بیز اؤیرنجی‌لرین تکلیفین آیدین ائتمک اساسیندا بیلیم‌یوردونون یئنیدن ایشه باشلانماسین ایسته‌دیک.»1225- اؤیرنجی‌لرین گوناه‌سیز اولماق‌لارینا اؤتری بو هیئت تصمیم توتدو کی «1325-10-14 ده بیر کمسیون دوکتور اقبال (بهداری باخانی)، دوکتور حبیبی، دوکتور کاسمی، دوکتور بیانی، صادق‌نژاد (فرهنگ باخانی) و دوکتور رضازاده شفق حضورلاری ایله تبریزده قورولدو و تبریز بیلیم‌یوردونون ایشینه دوام وئرماغی تصویب اولوندو.»[۷] نئچه ایل دن سونرا فارس‌لاشدیرما اساسیندا بو بیلیم‌یوردو نون آدی آذرآبادگان بیلیم‌یوردو (فارسجا : دانشگاه آذرآبادگان) نا چئویریلدی.
ایران ایسلام جومهوریت دؤوره‌سی
دَییشدیرایران اسلام انقلابیندا تبریز یئنه تبریز بیلیم‌یوردو نئچه آی تعطیل اولدو.
اوستادلار و اؤیرنجی‌لر
دَییشدیرتبریز بیلیم‌یوردو 18,000دن چوخ اؤیرنجی‌سی وار کی 841-ی دکترا اؤیرنجی‌سی، 4,780-ی فوق‌لیسانس اؤیرنجی سی دیلر ؛ هم‌ده 500 اوستادی(علمی هیئت اوستادی) وار.[۸]
کئنچنکی باشچی‌لار
دَییشدیر| ردیف | زمان | باشچی‌نین آدی | ایضاح‌لار | تحصیل یئری |
|---|---|---|---|---|
| ۱ | ۱۳۲۵ | دوکتور نصرت‌الله جهانشاه‌لوی افشار | ||
| ۲ | ۱۹۴۷–۱۹۵۰ | خان‌بابا بیانی |  سوربون
| |
| ۳ | منوچهر اقبال | |||
| ۴ | ۱۹۵۲ | سید محمد سجلدی | ||
| ۵ | ۱۹۵۲–۱۹۵۳ | محسن هشترودی | فیزیک‌بیلن، ریاضی‌بیلن و آدلیم ادیب | سوربون
|
| ۶ | ۱۹۵۳ | ناصر قلی اردلان | ||
| ۷ | ۱۹۵۳–۱۹۵۶ | محمد شفیع امین | ||
| ۸ | ۱۹۵۶–۱۹۵۷ | عباس قلی گلشائیان | ||
| ۹ | ۱۹۵۷–۱۹۶۴ | غلامعلی بازرگان دیلمقانی | ||
| ۱۰ | ۱۹۶۴–۱۹۶۷ | محمد علی صفاری | استاندار وقت از سال 1343 تا 1346 | |
| ۱۱ | ۱۹۶۷ | تقی سرلک | ۱۳۴۶ اینجی ایلینده اوستاندار | |
| ۱۲ | ۱۹۶۷–۱۹۶۸ | هوشنگ منتصری کوهساری | ریاضیات | استراسبورق بیلیم‌یوردو
|
| ۱۳ | ۱۹۶۸–۱۹۷۲ | منوچهر تسلیمی | 
| |
| ۱۴ | ۱۹۷۲ | علی اکبر حسن علی زاده | ||
| ۱۵ | ۱۹۷۲–۱۹۷۵ | حمید زاهدی | ||
| ۱۶ | ۱۹۷۵–۱۹۷۷ | محمد علی فقیه | ||
| ۱۷ | ۱۹۷۷–۱۹۷۸ | منوچهر مرتضوی |  تهران بیلیم‌یوردو
| |
| ۱۸ | ۱۹۷۸–۱۹۷۹ | قباد فتحی | ||
| ۱۹ | حبیب‌الله مجیر مولوی | |||
| ۲۰ | ۱۹۷۹ | ابوالفتح ثقةالاسلامی | ||
| ۲۱ | حسن باروقی | |||
| ۲۲ | ۱۹۸۰–۱۹۸۳ | حسین صادقی شجاع |  Royal College of Surgeons of England
| |
| ۲۳ | ۱۹۸۳–۱۹۸۶ | حسین سیفلو |  University of Stirling[۹]
| |
| ۲۴ | ۱۹۸۹–۱۹۹۱ | سیدمهدی گلابی | پاریس بیلیم‌یوردو
| |
| ۲۵ | ۱۹۹۱–۲۰۰۲ | محمدحسین پورفیض |  ولز بیلیم‌یوردو
| |
| ۲۶ | ۲۰۰۲–۲۰۰۵ | محمدرضا پورمحمد | کاردیف بیلیم‌یوردو
| |
| ۲۷ | ۲۰۰۵–۲۰۰۸ | محمدحسین سرورالدین | بیرمنقام بیلیم‌یوردو
| |
| ۲۸ | ۲۰۰۸–۲۰۱۲ | محمدتقی علوی | تهران بیلیم‌یوردو
| |
| ۲۹ | ۲۰۱۲–۲۰۱۴ | پرویز آژیده | Allameh Tabatabaei University
| |
| ۳۰ | ۲۰۱۴– | محمدرضا پورمحمد | کاردیف بیلیم‌یوردو
|
فاکولته‌لر و موسیسه‌لر
دَییشدیرتبریز بیلیم‌یوردونون 17 فاکولته، 1 تحصیل‌یئری 1 اولوسلارآراسی پردیسی، 6 آراشدیرما مرکزی واری‌دیر.
فاکولته‌لر
دَییشدیر- فارسجا ادبیات و باشقا دیل‌لر فاکولته‌سی
- ریاضیات فاکولته‌سی
- شیمی فاکولته‌سی
- اکینچیلیک فاکولته‌سی
- اینسان‌سئل و ایجتماع‌سئل علملر فاکولته‌سی
- تربیت‌چیلیق و روان‌شوناس‌چیلیق فاکولته‌سی
- طبیعی علملر فاکولته‌سی
- فیزیک فاکولته‌سی
- برق و بیلگی‌سایار موهندیس‌چیلیک فاکولته‌سی
- عومران موهندیس‌چیلیک فاکولته‌سی
- میکانیک موهندیس‌چیلیک فاکولته‌سی
- ارس اولوسلارآراسی پردیسی
- مال طب فاکولته‌سی
- مرند فنلی و موهندیس‌چیلیک تحصیل‌یئری
- اهر اکینچیلیک فاکولته‌سی
- یئنی فنلر فاکولته‌سی
- ایلاهیّات و ایسلام علملر فاکولته‌سی
- میانا فنلی و موهندیس‌چیلیک تحصیل‌یئری
- موحیط علملر و معمارچیلیق فاکولته‌سی
موسسیه‌لر
دَییشدیر- نوجوم و تطبیقی فیزیک آراشدیرما مرکزی
- تبریز علم آراشدیرما مرکزی
- ایسلام‌سئل-اینسان‌سئل علملر آراشدیرما موسسیسه‌سی
- جوغرافیا آراشدیرما قروپو
- ایجتیماع‌سئل آراشدیرما موسیسه‌سی
- صنعت‌ده ریاضیات
موکمیل مرکزلری
دَییشدیر- فوتونیک موکمیل مرکزی
- مئکاترونیک موکمیل مرکزی
- شیمالی-غربی جوغرافیا موکمیل مرکزی
- مولئکولیار بیتکی ایصلاح موکمیل مرکزی
- بیولوژی موکمیل مرکزی
- یئنی ماده‌لر و تمیز شیمی موکمیل مرکزی
گئچه‌جک
دَییشدیربیلیمیوردلار
دَییشدیرفاکولتهلر
دَییشدیر- موهندیس‌چیلیک فاکولته‌سی
- ادبیات، اینسان‌سئل و ایجتماع‌سئل علملر فاکولته‌سی
آدلیم اؤیرنجی‌لر و باشچی‌لار
دَییشدیر- مهدی باکری[۱۰] — ایران-عراق ساواشی‌نین، ایرانلی ساواش قاهرامانی
- صمد بهرنگی[۱۱] — ایرانلی اوشاق حیکایه‌لری یازار(مثلا: کیچیک قارا بالیق)
- منوچهر اقبال — تبریز بیلیم‌یوردونون باشچی‌سی و اسکی باشباخان[۱۲]
- یحیی رحیم صفوی[۱۳] — سپاه باشچی‌سی
- علی سعیدلو[۱۴]— ایران جومهور باشکانی اولوسلارآراسی ایشلر باشکان یاردیمجی‌سی[۱۵]
- غلامحسین سعیدی — یازار و اویون‌یازاری
- فرج سرکوهی — ایرانلی ادبیات تنقیدچی‌سی
- عبدالعلی‌زاده[۱۶][۱۷] — ایران‌نین اسکی مسکن باخانی
بیرده باخ
دَییشدیرقایناقلار
دَییشدیر- ^ Financial information=December 10, 2014. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2017-08-01. یوْخلانیلیب2018-09-19.
- ^ {{وب ایستینادی |وب آدرسی=http://www.tabrizu.ac.ir/fa/news/16/bodyView/2047/%D8%AFhttps://tabrizu.ac.ir/fa/page/9/%D8%B1%DB%8C%DB%8C%D8%B3-%D9%81%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2[دائمی اولو باغلانتیلی]
- ^ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ About University -Student Statistics & Total Number:. University of Tabriz (19 June 2010). آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 26 October 2013. یوْخلانیلیب26 October 2013.
- ^ (فارسجا) تبریز بیلیم‌یوردو یئنه‌ده ایران‌ین 10 باش بیلیم‌یوردلار آراسیندا قرار تاپدی.. تبریز بیلیم‌یوردونون مهم خبرلری. یوخلانیلیب 1391-07-27.
- ^ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ (فارسجا) تبریز بیلیم‌یوردونون تاریخی. رضا همراز. رضا همرازین رسمی وئب‌سایتی (2012). یوخلانیلیب 2012-10-09.
- ^ (فارسجا) سندلر و شکیل‌لر. تبریز طب علملر بیلیم‌یوردونون موزه‌سی. یوخلانیلیب ۲۰۱۲-۱۰-۱۲.
- ^ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ (فارسجا) آذربایجان‌ین اسکی عالی تحصیل اوجاغلاری. آرشیو نوسخه‌سی. تبریز طب علملر بیلیم‌یوردونون عمومی ایشلر دائیره‌سی. یوخلانیلیب 1391-07-26.
- ^ ۸٫۰ ۸٫۱ (فارسجا) تبریز بیلیم‌یوردونون تاریخی. تبریز بیلیم‌یوردونون رسمی سایتی. یوخلانیلیب 1391-06-25.
- ^ The Mathematics Genealogy Project – Husain Saiflu. یوْخلانیلیب29 June 2015.
- ^ (اینگیلیسجه) مهدی باکری. ایسلام چاغری رادیوسو. یوخلانیلیب 1391-07-28.
- ^ (اینگیلیسجه) صمد بهرنگی. بشیری‌نین ایران و اورتا آسیا حاقّیندا مقاله‌لری. یوخلانیلیب 1391-07-28.
- ^ (فارسجا) دکتور منوچهر اقبال باخانی جومهورباشکانی‌نین خاص نوماینده‌سی ایران‌ین بؤیوک ییغینجاق‌لار سالونون یاراتما اؤتری سئچیلمه‌سی. ایران موعاصیر تاریخی‌نین آراشدیرما موسسیسه‌سی. یوخلانیلیب 1391-07-28.
- ^ (فارسجا) رحیم یحیی صفوی‌نین یاشایش یازی‌سی جومهورباشکانی‌نین خاص نوماینده‌سی ایران‌ین بؤیوک ییغینجاق‌لار سالونون یاراتما اؤتری سئچیلمه‌سی. دوکتور سید یحیی صفوی‌نین رسمی سایتی. یوخلانیلیب 1391-07-28.
- ^ (فارسجا) دؤلت‌نین یئنی دؤوره‌سی‌نین اؤنرگه باخانلاری. تبیان نئت. یوخلانیلیب 1391-07-28.
- ^ (فارسجا) نئیه سعیدلو کئچن 2 آیدا موریتانیا، پاکیستان و بیلاروس اؤلکه‌لرینه گئدیپ؟. خبر آنلاین. یوخلانیلیب 1391-07-28.
- ^ (فارسجا) ایران مجلیس‌نین 6-جی دؤوره‌سی‌نین 223-جو جلسه‌سی‌نین موزاکیره‌سی‌نین مشروحو. ایران مجلیس‌نین بلگه مرکزی. یوخلانیلیب 1391-07-28.
- ^ (فارسجا) بی عبدالعلی‌زاده مسکن باخانی جومهورباشکانی‌نین خاص نوماینده‌سی ایران‌ین بؤیوک ییغینجاق‌لار سالونون یاراتما اؤتری سئچیلمه‌سی. ایران مجلیس‌نین آراشدیرما مرکزی. یوخلانیلیب 1391-07-28.
