تورکوستان

(تورکیستان-دن يوْل‌لاندیریلمیش)

تۆرکیستان (فارسجا: ترکستان توْرکئستان، معنا: تۆرکلرین اوْتوردوغو یئر؛ عربجه: بلادالترك، معنا: تۆرک اؤلکه‌سی)، اوْرتا آسیادا غربده خزر دنیزی و آشاغی ایدیلدن باشلاماق اۆذره شرقده مغولیستانداکی آلتای داغلارینا، جنوبدا کوْپئت - هیندوکوش - کۇئنلون داغلارینا، شیمالدا آرال و بالکاش گؤللری‌نین کناریندا قێرغیز چؤلونه قدر اۇزانان ساحه‌‌ 6 میلیوْن ک.م²دن گئنیش جغرافی و تاریخی بؤلگه. اهالیسی 2001 ایلی اعتبارییلا 43.210.802 نفردیر.

تۆرکیستان، اوْرتا آسیادا، اؤزبکیستان، قازاخیستان، تۆرکمنیستان، تاجیکیستان، رۇسیه و چین توْرپاقلاری‌نین بیر قیسیمینی ایحاطه‌‌ ائدن اکثریتله تۆرک خالقلارین ياشادیغی جغرافی بیر بؤلگه‌دیر.

جغرافیایی موْقعیت

دَییشدیر

بؤلگه غرب و شرق تۆرکیستان اوْلاراق ایکیيه آيریلماقدادیر.

غرب تۆرکیستان

دَییشدیر

غرب تۆرکیستان؛ بۇ گۆنکی اؤزبکیستان، تۆرکمنیستان، قێرغیزیستان، تاجیکیستانین هامیسی ایله قازاخیستانین بؤيوک بیر حیصه‌‌سی و افغانیستانین بیر قیسیمینی ایحاطه‌‌ ائتمکده‌دیر. غرب تۆرکیستانین افغانیستاندا اوْلان حیصه‌‌سی افغان تۆرکیستانی اوْلاراق خاطیرلانار و مزار شریف و اطرافیندان مئيدانا گلر.

بۇنون خاریجینده آنادوْلو ایله غرب تۆرکیستان آراسیندا قالان ایرانین شیمال بؤلگه‌سینه ده ایران تۆرکیستانی دئيیلمکده‌دیر. آراز چايی‌نین خزر دنیزینه تؤکولدويو نؤقطه‌‌دن باشلاياراق ایرانین شمال-غرب، شمال و شمال-شرق بؤلگه‌لری اوْلان آذربایجان، مازندران، تۆرکمن صحراسی و خراسانی دا ایچینه آلان بؤلگه تخمیناً 800 مین کم² اوْلوب 40 میليوْنا ياخینلاشان تۆرک اهالی ياشاماقدادیر.

شمالدا شرق رۇسیه دن باشلايیب اۇرال داغلارینا، جنوبدا آراز چايی و قارادنیز ساحللرینه، غربده موْلدوْوا قاقاوزلی و شرقده اۇرال داغلاری ایله خزر دنیزی‌نین سرحدلرینی مئيدانا گتیرن بؤلگه‌يه ده تۆرک ائلی دئيیلمکده‌دیر.

شرق تۆرکیستان

دَییشدیر

شرق تۆرکیستان، چینه باغلی اوْلان داها چوْخ اۇيغور تۆرکلری‌نین ياشادیغی سینجان اۇيغور آوتوْنوْم بؤلگه‌سی توْرپاقلارینا وئریلن آددیر.

قایناقلار

دَییشدیر
  • آنادولو تۆرکجه‌سی ویکی‌پدیاسی‌نین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Türkistan»، مقاله‌سیندن گؤتورولوبدور. (۷ نوْوامبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).