یالچوک
یالچوک - تۆرک میفوْلوْژیسینده آی تانریسی. دیگر آدلاری آی آتا و یا اۇیاه (اۇجاه) ائدئدیر. مغوللار سار (ساران) ائچئگئ دئیرلر. بیر ماغارادا مئیدانا گلمیشدیر. بۇ ماغارا بیر نوْع آنا بطنینی سیزمووْلیزه ائدیر. گؤیون آلتینجی قاتیندا یاشاماقدادیر. بعضی تۆرک طایفالاری آیدان تؤرندیکلرینه اینانارلار. بعضی داستانلاردا اوْغوز خانین نسلینین آی آتایا قدر گئتدیگی ایضاح ائدیلر. مغوللارین مقدس آناسی آلانکوْوا دا آی ایشیغیندان حامیله قالمیشدیر. اوْغوز خاقانین آتالارینین نسلی آی آتایا قدر اۇزانار. ساگاغانسار (ساگانسار) و یا ساگاغالگان (ساگالگان) یعنی "آغ آی" دئدیکلری مراسیمین بۇ تانری ایله علاقهسی اوْلماسی احتیمالی وار. ناغیللاردا ایضاح ائدیلن آی دده موْتیوی ده یئنه بۇ آنلاییشین بیر داوامیدیر. آی خان ایله قاریشدیریلمامالیدیر. گؤیون آلتینجی یانیندا اوْتورار. پارلاقلیغی، ایشیغی و گؤزللیگی سمبوللاشدیرما ائدر.
آیین آیپارا شکلی سمبوللاشدیرما ائدیلمیش ایکی بۇغا بۇینوزونون خاطیرلادار کی، آی و بۇغا عنصرلارینین بیر-بیرلرییله علاقهلندیریلمهسینین فرقلی بیر ایستیقامتینی اوْرتایا قوْیار. بۇغا ایلک دفعه سۇمئرلرده قبول ائدیلمیشدیر، بیرده آیا آدلی سۇمئر ایلاههسی گۆنشین آروادی اوْلاراق ایفاده ائدیلر، یعنی بۇ ایلاههنی تۆرکلردهکی آی اوْلماسی احتیمال ائدیلیر. اۇرال باتیر (اۇرال خان) افسانهسینده گؤی تانریسی سامراوین ایکی آروادی واردیر: بیرینین آدی آی آنا، دیگری ده گۆنش آنادیر. بیر چوْخ مدنیتلرده آی قادین جینسینده اوْلاراق تصور ائدیلمیش و گؤزللیگین سیمووْلو حساب ائدیلمیشدیر.
ائتیموْلوْژی
دَییشدیريالچوک: (يال) کؤکوندن تؤرهمیشدیر. اوْد معناسی احتوا ائدر. يالازلانماق سؤزو ایله عئینی کؤکدندیر. تۆرکجهده يال / جال، مغولجادا زال کؤکو ایشیلداما، پارایلداماق معنالارینی وئرر.
آی: (آی) کؤکوندن تؤرهمیشدیر. پارلاقلیق، ایشیق، تمیزلیک، يۆکسلمک کیمی معنالاری واردیر. آيمان حرکتی ایسه اؤزونده اوْلماغی، شعورو، اؤزونه گلمهيی ایفاده ائدر.
بیرده باخین
دَییشدیرقایناقلار
دَییشدیر- آذربایجان جۆمهۇریتی تۆرکجهسی ویکیپدیاسینین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Yalçuk»، مقالهسیندن گؤتورولوبدور. (۲۴ اوْکتوبر ۲۰۱۷ میلادی تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) Archived 2022-03-21 at the Wayback Machine.