بوغدا
بۇغدا (اینگیلیسجه: Wheat، فارسجا: گندم، لاتین تورکجه: Buğda، عربجه: قمح، آنادولو تورکجهسی: Buğday، فرانسیزجا: Weizen، آلمانجا: Weizen) قیرتیج کیمیلردن بیر نوع بیتگی دیر. کؤکلری ساچاقلی، ۱۴-۴۰ سانتیمتیر آراسیندا اوزون ساپلاقلی بیر بیتکی دیر.ان چوخ یئتیشدیریلن اکین محصولودور. موختلیف ایقلیملرده یئتیشیر و بو اساسدا دونیانین چوخلو یئرلرینده بئجئریلیر. یئمک ده چوخلو ایشلئنیر و اینسان اۆچون اساس ارزاق بیتگیدیر. بوغدا ایکی نوعو چوخ بیئجئریلیر. یومشاق بوغدا و برک یوغدا و ۲۲ نوعو یازلیق و پاییزلیق بوغدا بئجئریلیر. یوموشاق بوغدا سونبولو بؤش و قیلچیقلی، دنه رنگی قیرمیزی، قهوهای و ساری، دوروشوقو یاریم شوشه کیمی و اونلو اولور. هم پایزلیق و هم یازلیق یومشاق بوغدا بئجئریلیر. یومشاق بوغدادان آلینان اون چؤرکچیلیقدا و آزجا ماکارونی دوزتاقدا ایستیفاده اولونور. برک یوغدا سونبولو دؤلو. دنی اؤزون سؤو، ساری آچیق و یا توتقون کهربا رنگینده و دوروشوقو شوشه کیمی اولور. برک بوغدانین اونو ماکارونی دوزتماقدا و دنه وئر (کپک) دوزتماقدا ایستیفاده اولونور. پایزلیق و یازلیق برک بوغدا بئجئریلیر. برک بوغدانین ۱۰ نوعو واردی و آذربایجان یئرینده آغ بوغدا، قیلچیقسیز، جعفری، سئوینج و آیریجا بوغدالار بئجئریلیر.
بوغدا | |
---|---|
علمی قوروپلاشدیرما | |
عالم: | بیتکی |
کلاد: | Flowering plant |
کلاد: | Monocotyledon |
کلاد: | Commelinids |
دسته: | Poales |
عائله: | Poaceae |
آلتعائله: | Pooideae |
سوی(تبار): | Triticeae |
جینس: | بۇغدا کارل لینه |
Species | |
قایناقلار: |
تاریخ
باتی آسیاده نئچه یوز ایللر اونجه دن بئجئریلیب و سونرادا قوزئی آفریقا و دوغو اوروپا و آسیانین آیریجا یئرلرینده بئجریلیب.
دونیادا
آمریکا، کانادا، آرژانتین، روسیه، اوسترالیا، قزاقیستان و اوکراین دونیادا ان چوخ بوغدانی بئجئردیللر.
قایناقلار
- اینگیلیسجه ویکیپدیاسینین ایشلدنلری طرفیندن یارانمیش«Wheat»، مقالهسیندن گؤتورولوبدور. (۲۷ جولای ۲۰۱۷ تاریخینده یوْخلانیلیبدیر).