شوروی
شوروی سوسیالیست جومهوریتیلر بیرلیغی، قیساجا: شوروی اتفاقی، شوروی (روسجا: Союз Советских Социалистических Республик, СССР). روسیه ایمپیراتورلوغونین واریثی اوْلموش‌دور.
Union of Soviet Socialist Republics Союз Советских Социалистических Республик Soyuz Sovetskikh Sotsialisticheskikh Respublik | |
|---|---|
| ۱۹۲۲–۱۹۹۱[۱] | |
 Flag
.svg) State Emblem
| |
| شوعار: دونیا ایشچیلری بیرلشین! Пролетарии всех стран, соединяйтесь! (Proletarii vsekh stran, soyedinyaytes! Literally: Proletarians of all countries, unite!) | |
| میلی مارش: The Internationale (1922–1944) State Anthem of the Soviet Union (1944–1977) State Anthem of the Soviet Union (modified version) (1977–1991) | |
.svg) شوروی ایکینجی دونیا ساواشی‌دان سورا | |
| باشکند | مسکو |
| عۆموُمی دیللر | روس دیلی2 |
| لقب(لر) | Soviet, روسلار[۲] |
| دؤولت |
|
| General Secretary | |
• ۱۹۲۲–۱۹۵۲ | ایستالین (first) |
• ۱۹۹۱ | Vladimir Ivashko (last) |
| Head of state | |
• ۱۹۲۲–۱۹۳۸ | Mikhail Kalinin (first) |
• ۱۹۸۸–۱۹۹۱ | میخائیل گورباچوف (last) |
| Head of government | |
• ۱۹۲۲–۱۹۲۴ | ولادیمیر لنین (first) |
• ۱۹۹۱ | Ivan Silayev (last) |
| قانون اوقانی | Supreme Soviet |
| Soviet of the Union | |
| Soviet of Nationalities | |
| تاریخی دؤنم | ۲۰. یوز ایل |
| ۳۰ دسامبر ۱۹۲۲ | |
| ۲۵ اوکتوبر ۱۹۴۵ | |
| ۹ اوکتوبر ۱۹۷۷ | |
| ۲۶ دسامبر ۱۹۹۱[۱] | |
| اراضی | |
| ۱۹۹۱ | ۲۲٬۴۰۲٬۲۰۰ km2 (۸٬۶۴۹٬۵۰۰ sq mi) |
| جمعیت | |
• ۱۹۹۱ | ۲۹۳۰۴۷۵۷۱ |
| پول واحیدی | شوروی روبل (руб) (SUR) |
| تیلفون کودو | ۷ |
| اینترنت ال‌تی‌دی | .su1 |
عۆمومی‌لیکده دۆنیانین قۇرو حیصّه‌سینین ۱/۶ حیصّه سی محض شوروی-نین پایینا دوشموش‌دور – ۲۲ ۴۰۲ مین km۲. اهالیسینین سایینا گؤره ده دۆنیادا ۳-جو یئرده اوْلموش‌دور (۱۹۸۹، ۱ ژانویه – ۲۹۳ میلیون).
شوروی-نین اراضیسینین اساس حیصّه‌سینی روسیه شوروی فدراتیو سوسیالیست جومهوریتی تشکیل ائتمیشدیر. شوروی یارادیلارکن اوْنون اساسیندا ۴ دؤولت قۇرومو اوْلموش‌دور – روسیه، بلاروس شوروی سوسیالیست جومهوریتی، اوکراین شوروی سوسیالیست جومهوریتی و ترکیبینده ۳ (آذربایجان شوروی سوسیالیست جومهوریتی، گورجوستان شوروی سوسیالیست جومهوریتی، ائرمنیستان شوروی سوسیالیست جومهوریتی) دؤولتی بیرلشدیرمیش ماورای قفقاز سوسیالیست فدراتیو شوروی جومهوریتی. ۱۹۳۶-جی ایلدک شوروی-نین ترکیبینده علاوه اؤزبکیستان شوروی سوسیالیست جومهوریتی، تورکمنیستان شوروی سوسیالیست جومهوریتی، تاجیکیستان شوروی سوسیالیست جومهوریتی، قیرقیزستان شوروی سوسیالیست جومهوریتی و قازاخیستان شوروی سوسیالیست جومهوریتی تشکیل ائدیلمیش‌دی. بیرده، ۱۹۳۶-جی ایل اصلاحاتلارینین نتیجه‌سی اوْلاراق زاقافقازی سفسر پارچالاندی. بئله‌لیک‌له، شوروی فورمال ۱۱ دؤولت‌دن عبارت اتفاقاً چئوریلدی.
ایکینجی دونیا ساواشیندن غالیب چیخمیش شوروی ترکیبینه لیتوانی شوروی سوسیالیست جومهوریتی-ی، مولداوی شوروی سوسیالیست جومهوریتی-ی، استونی شوروی سوسیالیست جومهوریتی-ی و لتونی شوروی سوسیالیست جومهوریتی-ی ده قات‌دی. شوروی اؤز سرحدلرینی اوروپایا طرف گئنیشلندیردی. بیرده آلماننین بیر حیصّه سی ده (کئچمیش کنیسبرق ایالتی) اوْنا نسیب اوْلدو.
آددَییشدیر
فوریه اینقیلابیندا چوخلو اکینجی و ایشچی قروپ لاری یاراندی کی دئمک اولار «سوویت پتروگراد» اونلارین ان اونملی سیمیش روسجا Совет آدی کی گونی آذربایجان و ایران دا شوروی معنی اولدو بوردان کوکلنمیش دیر
تاریخیدَییشدیر
شوروی نین قۇرولماسیدَییشدیر
۲۰. یوز ایلین اوّللرینده روسیه ایمپیراتورلوغو کاپیتالیزمین اینکیشافی سورعتلنمیشدی. لاکین ۱۹۰۰-۱۹۰۳-جو ایللر دۆنیا ایقتیصادی بحرانی روسیه دان دا یان کئچمه‌دی. ایجتیماعی سیاسی پروسِسلرین درینلشمه‌سی ایله ایلک سیاسی حزب‌لر یارانماغا باشلادی. سوْنرالار روسیه نین تاریخینده اهمیت‌لی روْل اوْینامیش سوسیالیست-اینقیلاب‌چیلار حزبی ۱۹۰۲-جی ایلده یاراندی.
بیرینجی دونیا ساواشی بیر چوْخ دؤولتلرین، بیرده روسیه ایمپراتورلوغونون دا ضعیفلمه‌سی ایله نتیجه لندی. نتیجه‌ده داخیل‌ده اوْلان ضدیتلر داها دا قاباردی. بۆتون بۇ پروسِسلرین نتیجه‌سی کیمی روسیه‌دا ۱۹۱۷-جی ایلین فوْریه آییندا اینقیلاب نتیجه سینده ۱۶۱۳-جو ایلدن حاکمیّت‌ده اوْلان رومان‌اوف تاخت‌دان محروم ائدیلدی (۱۹۱۷-جی ایل ۲ مارس).
حاکمیّت موقتی حؤکومته (اثر-منشویکلره) کئچدی. لاکین بولشویکلر بۇ جور «حاکمیّت بؤلگوسون‌دن» راضی قالمادیلار. ۲۵ اوْکتوبردا (۷ نوْامبر) باش وئرمیش نؤوبتی اینقیلاب نتیجه سینده موقتی حؤکومت حاکمیّت‌دن گئتدی. نتیجه‌ده حاکمیّت ولادیمیر لنین باشدا اوْلماقلا کومونیسملرین الینه کئچدی.
ایداری بوْلۆنۆشدَییشدیر
| شوروی سوسیالیست جومهوریتیلاری اتفاقی (۱۹۵۶–۱۹۹۱) | ||||
|---|---|---|---|---|
| بایراق | ج.مه.ریت | باشکند | شوروی خریطه‌سی | |
| ۱ | .svg){kind=small} |
روسیه | موسکو |  |
| ۲ |  |
اوکراین | کیئف | |
| ۳ | .svg){kind=small} |
بلاروس | مینسک | |
| ۴ | .svg){kind=small} |
اؤزبکیستان | تاشکند | |
| ۵ |  |
قازاخیستان | آلماتی | |
| ۶ | .svg){kind=small} |
گورجوستان | تفلیس | |
| ۷ | .svg){kind=small} |
آذربایجان | باکی | |
| ۸ | .svg){kind=small} |
لیتوانی | ویلنیوس | |
| ۹ | .svg){kind=small} |
مولداوی | کیشیناو | |
| ۱۰ | .svg){kind=small} |
لتونی | ریقا | |
| ۱۱ |  |
قیرقیزستان | بیشکک | |
| ۱۲ |  |
تاجیکیستان | دوشنبه | |
| ۱۳ | .svg){kind=small} |
ائرمنیستان | ایروان | |
| ۱۴ | .svg){kind=small} |
تورکمنیستان | عاشق‌آباد | |
| ۱۵ | .svg){kind=small} |
استونی | تالین | |
گؤرونتولردَییشدیر
.jpg)
قایناقلاردَییشدیر
- ^ Declaration № 142-Н of the Soviet of the Republics of the Supreme Soviet of the Soviet Union, formally establishing the dissolution of the Soviet Union as a state and subject of international law. (روس دیلینده)
- ^ Russian. Oxford University Press. یوْخلانیلیب9 May 2017. “historical (in general use) a national of the former Soviet Union.”
- ^ Historical Dictionary of Socialism. James C. Docherty, Peter Lamb. Page 85. "The Soviet Union was a one-party Marxist-Leninist state.".
- ^ Ideology, Interests, and Identity. Stephen H. Hanson. Page 14. "the USSR was officially a Marxist-Leninist state"
- ^ The Fine Line between the Enforcement of Human Rights Agreements and the Violation of National Sovereignty: The Case of Soviet Dissidents. Jennifer Noe Pahre. Page 336. "[...] the Soviet Union, as a Marxist-Leninist state [...]". Page 348. "The Soviet Union is a Marxist–Leninist state."
- ^ Leninist National Policy: Solution to the "National Question"?. Walker Connor. Page 31. "[...] four Marxist-Leninist states (the Soviet Union, China, Czechoslovakia and Yugoslavia)[...]"
- ^ Law of the USSR of March 14, 1990 N 1360-I 'On the establishment of the office of the President of the USSR and the making of changes and additions to the Constitution (Basic Law) of the USSR'. Garant.ru. یوْخلانیلیب12 July 2010.
- ^ ویکی‌پدیا
