آسالا
آسالا (ائرمنیجه. Հայաստանի Ազատագրութեան Հայ Գաղտնի Բանակ, ՀԱՀԳԲ) ۱۹۷۵-جی ایلدن فعالیت گؤسترمیش ائرمنی ترور تشکیلاتی. تورکیه جومهوریتی تهلوکه‌سیزلیک خیدمتی طرفیندن ترور تشکیلاتی کیمی تانینمیشدیر.[۱]
| آسالا | |
 | |
| یارادیلمیش | ۱۹۷۵ |
| اینحیلال | ۱۹۸۸ |
| هدف | تورکیه‌دن ائرمنی سوی‌قیریمی ایدیعاسینا گؤره قیصاص آلماق و ائرمنیلرین تاریخی وطن‌لرینی آزاد ائتمک |
| یئر | بیروت، لوبنان |
| رسمی دیللری | ائرمنی دیلی |
| رئیس | آکوپ آکوپیان |
" ائرمنیستانین آزادلیغی اوغروندا گیزلی ائرمنی اوردوسو " آدلانان بو تشکیلاتین آدی نین قیسالتماسی اینگیلیسجه "Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia" کیمی‌دیر. تشکیلات موستقیل ائرمنیستان دؤولتی نین قورولماسی و ۱۹۱۵-جی ایلده باش وئردیگی ایدیعا ائدیلن " ائرمنی سوی‌قیریمی نین " دونیا اؤلکه لری طرفیندن تانینماسی اوچون چالیشمیشدیر.
تشکیلات ۱۹۷۵-جی ایلده، لوبناندا وطنداش موحاریبه سی گئتدیگی بیر دؤورده بیروت شهرینده، بؤلوجو فلسطین دسته‌لری نین یاردیمی ایله یارادیلیب [۲]. تشکیلاتین قوروجولاری آکوپ آکوپیان و آکوپ تاراکچیان‌دیر [۳]تشکیلاتین قرارگاهی بیروتدا، تعلیم-مشق بازالاری ایسه سوریه‌ده یئرلشیر. آسالا-نین اساس مقصدی تورکیه‌نین شرقی، ایرانین شیمالی و آذربایجانین ناخچیوان و داغلیق قاراباغ بؤلگه‌لری‌نین ده داخیل اولدوغو بیر اراضیده " بؤیوک ائرمنیستان " دؤولتی قورماقدیر. آسالا اساساً تورکیه و آذربایجان وطنداش‌لارینا قارشی ترور آکت‌لاری حیاتا کئچیریر. تشکیلاتین " ابو نیدال " ، " قارا سپتامبر " کیمی ترور قروپ‌لاری ایله علاقه‌لری نین یارادیلماسیندا اونون لیدری آکوپ آکوپیانین بؤیوک رولو اولموشدور[۴][۵] آتن‌ده ۱۹۸۰-جی ایلده قتله یئتیریلمیش تورک سفیری نین اؤلومونه گؤره مسئولیتی اؤز اوزرینه گؤتورموش آ.آکوپیان ۰۱/۰۸/۱۹۸۰-جی ایلده " نیویورک تایمز " قزئتینه وئردیگی موصاحیبه ده بیلدیرمیشدیر: " بیزیم دوشمنیمیز تورک رژیمی، ناتو و بیزله امکداش‌لیق ائتمه‌ین ائرمنی‌لردیر ".
تاریخی
دَییشدیر
آسالا ۱۹۷۵-جی ایلده قورولموش، همین ایل پاریس ائرمنی کونفرانسیندا آسالا-یا یئرلی قووّه‌لر قوشولموشدور. ۱۹۸۱-جی ایلده تشکیلات زیروه نؤقطه‌سینه چیخمیش، آنجاق ۱۹۸۳-جو ایلده ایکی‌یه بؤلونموشدور.
۱۹۷۹-جو ایلده تشکیلاتا قوشولان‌لار آراسیندا ان تانینمیش سیمالار آلِخ ینیکومشیان و مونته ملکونیان‌دیر.
۱۹۸۰-جی ایلده بیر چوخ ترور حادیثه‌لری تؤره دن آسالا، بیر طرفدن سوئیسی ، دیگر طرفدن ایسه فرانسه‌نی هده‌له‌مگه باشلامیشدیر. فرانسه‌ده‌کی بیر چوخ قروپ لار، کاناداداکی " آزاد های " ، اینگیلیسده کی " کایتزِر " قروپ‌لاری آسالا-یا قوشولدوقلارینی اعلان ائتدیلر. بو ایل‌لرده مرکزده آرتیق پارچالانمالار باشلامیشدی.
ایسرائیلین بیروتو ایشغال ائتمه‌سی ایله آسالا بو شهری ترک ائتدی. ۱۹۸۳-جو ایلده ایکی‌یه پارچالاندی:
- آکوپ آکوپیانین قروپو یونان و فلسطین اراضی‌لرینده یئرلشمیش قوجا، جاوان، قادین، اوشاق دئمه‌دن اؤلدورورلر. ان دهشتلی ترور حادیثه‌سینی فرانسه‌نین اورلی هاوا لیمانیندا حیاتا کئچیرمیشدیرلر.
- تشکیلاتین غربی اوروپاداکی قروپو ایسه " آسالا اینقیلاب حرکاتی‌دیر " . بو قروپ ایسه ترور حادیثه‌لرینی تورکیه و آذربایجاندا حیاتا کئچیریرلر. بو حرکاتین لیدری ایسه مونته مِلکونیان‌دیر. اونون اؤلوموندن سونرا لیدرلری آرا تورایان اولموشدور.
آکوپ آکوپیان ایسرائیل ایشغالیندان سونرا آسالا-نین لوبنانداکی ۳ تعلیم دوشرگه‌سینی ایتیردیگینی، فلسطینلی ایداره‌چی‌لرین آسالا-نی آرخادان وورماغا چالیشدیقلارینی بئیروت رادیوسوندا یاییملادی.
آکوپ آکوپیان ۱۹۸۸-جی ایلده آفینادا اؤلدورولدو. بوندان سونرا پارچالانمالار آرتدی.
آسالا-نین یونان إقینا آداسیندا گیزلی تعلیم دوشرگه‌لری‌نین اولدوغو بیلینیر. بوردا پ‌ک‌ک ترورچولارینا دا تعلیم کئچیریلدیگی و تعلیم‌لره یونان ژنرالی ماتافیاسلن رهبرلیک ائتدیگی معلوم‌دور. بوندان علاوه آسالا-نین جنوبی قیبریس اوردوسونون نظارتی آلتینداکی إیاناپا بؤلگه‌سینده بیر دوشرگه‌سی اولدوغو و دوشرگه‌دن هارووت آقباچیانین مسئول اولدوغو بیلینیر.
فعالیت یئرلری
دَییشدیر
آسالا فعالیتینی فرانسه‌ده داها چوخ گؤسترمکده‌دیر. بونا سبب ایسه بو اؤلکه ده ائرمنی ترورچولارا سربست حرکتینه ایجازه وئریلمیشدیر. بوندان باشقا آب ش، یونان، جنوبی قیبریس، سوریه، ایران، سوئیس، فلسطین و کانادادا فعالیت‌لرینی داوام ائتدیرمکده دیرلر[۶].
دستک
دَییشدیرآسالا اساساً ان بؤیوک دؤرد دستک آلمیشدیر:
- شوروی
- یونان، سوریه، ایران،فلسطین
- کومونیست پارتیالاری، ائرمنی کیلیسا لاری، قنچاک پارتیاسی.
۱۹۸۳-جو ایلدن اعتیباراً آسالا مونته مِلکونیانین سیاستینه تابع اولموش، تورکیه و ۱۹۸۸-جی ایلدن باشلایاراق آذربایجاندا ترور حادیثه‌لری تؤرتمیشدیر.
مطبوعاتلا علاقه‌لری
دَییشدیرآسالا-نین رسمی اولاراق چاپ ائتدیردیگی قزئت " هایاستان " دیر. بوندان باشقا " های–بایکار " ، " آرمِنیال " ، لندن‌ده چاپ ائدیلن " کایتزِر " درگیسی ده چاپ اولونان‌لار آراسیندادیر.
آسالا-نین ایلک رادیو یاییمی ۱۹۸۱-جی ایلده بیروتدا فعالیته باشلامیشدیر. " لوبنانلی ائرمنیلرین سسی " آدی آلتیندا گونده بیر ساعات‌لیق وئریلیش یاییملانیردی.
سانال آلاندا فعالیتی
دَییشدیر۲۰ اوکتوبر ۲۰۰۹-جو ایلده ائرمنیلرین مشهور سایتی hayastan.com سایتینا هوجومو اولوب. آمریکا و ایسرائیل هکِرلری طرفیندن داغیدیلان سایتی برپا ائتمک مومکون اولماییب. " موسلمان‌لار گلیر، حاضیر اولون! فلسطین و قاراباغ تورپاق‌لاری موسلمان‌لارین‌دیر! " شوعارلاری آلتیندا داغیدیلان سایت ترور تشکیلاتی " آسالا " یا مخصوص‌دور. hayastan.com سایتی نین رهبرلری بیر نئچه دفعه آذربایجان سایت‌لارینا هوجوم ائدیب. ۲۰۰۶-جی ایلده آخ‌ج پ- نین اینترنت صحیفه‌سی (www.axcp.org) و آذربایجاندا وطنداش جمعیتی‌نین اینکیشافینا یاردیم آسسوسیاسیاسی نین (AVCİYA) اینترنت صحیفه‌سی (www.avciya.org) داغیدیلیب، mediaforum.az, kiv.az, apa.az gunazer.com times.az سایت‌لارینا ایسه بیر نئچه دفعه هوجوم ائدیبلر.[۷]
اتک یازی‌لار
دَییشدیر- ^ Emniyet Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler Daire Başkanlığı. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2007-12-13. یوْخلانیلیب2020-10-11.
- ^ Paul M. Pitman. Turkey: A Country Study. The Federal Research Division of the Library of Congress, s. 354. (Türkiye: Bir Ülke Hakkında Çalışma, Kongre Kütüphanesinin Federal Araştırma Grubu)
- ^ MIPT Terrorism Knowledge Base". 15 November 2007. Archived from the original on 2007-11-15.
- ^ Армянская секретная армия освобождения Армении[دائمی اولو باغلانتیلی]
- ^ Участники событий о том как был убит преступник Монте Мелконян
- ^ "ASALA İsveçrəni partladır.. آرشیولنیب اصلی نۆسخه‌دن on 2016-03-05. یوْخلانیلیب2020-10-11.
- ^ YƏHUDİLƏR "ASALA"nın SAYTINI DAĞITDI[دائمی اولو باغلانتیلی]