قاراخانلی تورکجهسی
قاراخانلی تۆرکجهسی، قاراخانلیجا یوخسا خاقانی تۆرکجهسی (لاتین تورکجه: Qaraxanlı Türkcəsi) 11-جی یۆزایللیکده قاراخانلیلار دؤولتی دؤنمینده یازیلیب و دانیشیلان بیر تاریخی تورک دیلی ایدی.[۱] قاراخانلی تۆرکجهسی تۆرکلرین ایسلامدان سوْنرا بیرینجی یازیلی دیلی کیمی تانینیر. چاغاتای تۆرکجهسی و خارزم تۆرکجهسی قاراخانلی تۆرکجهسیندن تؤرنمیش دیللردیرلر.[۲] قاراخانلی تۆرکجهسی عرب الیفباسی ایله یازیلیرمیش و اسکی اویغور تورکجهسینه اوْخشارلیغی واریمیش.[۳]
قاراخانلی تۆرکجهسی | |
---|---|
خاقانی تۆرکجهسی | |
منطقه | قاراخانلیلار |
دؤنم | 11-جی یۆزایللیک |
تورک دیللری
| |
دیل کوْدلاری | |
ISO 639-3 | xqa |
xqa | |
Glottolog | None |
کاشغرلی محمودون یاراتدیغی دیوان لغات الترک و یوسف خاص حاجبین یاراتدیغی قوتادغو بیلیک اثرلری، قاراخانلی تۆرکجهسینده یارادیلمیش ان اؤنملی اثرلردن ساییلیرلار.[۲]
الیفبا
دَییشدیرقوْرونموش | سوْن | اوْرتا | باشلانغیج | آدی | ALA-LC حرف ترجۆمهسی | تۆرکچه |
---|---|---|---|---|---|---|
ﺍ | ﺎ | — | elif | a, â | a, e, â | |
ﺀ | — | hemze | ˀ | ', a, e, i, u, ü | ||
ﺏ | ﺐ | ﺒ | ﺑ | be | b, p | b |
ﭖ | ﭗ | ﭙ | ﭘ | pe | p | p |
ﺕ | ﺖ | ﺘ | ﺗ | te | t | t |
ﺙ | ﺚ | ﺜ | ﺛ | se | s | s |
ﺝ | ﺞ | ﺠ | ﺟ | cim | c, ç | c |
ﭺ | ﭻ | ﭽ | ﭼ | çim | ç | ç |
ﺡ | ﺢ | ﺤ | ﺣ | ha | ḥ | h |
ﺥ | ﺦ | ﺨ | ﺧ | hı | ẖ, x | h |
ﺩ | ﺪ | — | dal | d | d | |
ﺫ | ﺬ | — | zel | z | z | |
ﺭ | ﺮ | — | re | r | r | |
ﺯ | ﺰ | — | ze | z | z | |
ﮊ | ﮋ | — | je | j | j | |
ﺱ | ﺲ | ﺴ | ﺳ | sin | s | s |
ﺵ | ﺶ | ﺸ | ﺷ | şın | ş | ş |
ﺹ | ﺺ | ﺼ | ﺻ | sad | ṣ | s |
ﺽ | ﺾ | ﻀ | ﺿ | dad | ż, ḍ | d, z |
ﻁ | ﻂ | ﻄ | ﻃ | tı | ṭ | t |
ﻅ | ﻆ | ﻈ | ﻇ | zı | ẓ | z |
ﻉ | ﻊ | ﻌ | ﻋ | ayın | ʿ | ', h |
ﻍ | ﻎ | ﻐ | ﻏ | gayın | ġ | g, ğ |
ﻑ | ﻒ | ﻔ | ﻓ | fe | f | f |
ﻕ | ﻖ | ﻘ | ﻗ | kaf | ḳ, q | k |
ﻙ | ﻚ | ﻜ | ﻛ | kef | k, g, ñ | k, g, ğ, n |
ﮒ | ﮓ | ﮕ | ﮔ | gef¹ | g | g, ğ |
ﯓ | ﯔ | ﯖ | ﯕ | nef, sağır kef | ñ | n |
ﻝ | ﻞ | ﻠ | ﻟ | lam | l | l |
ﻡ | ﻢ | ﻤ | ﻣ | mim | m | m |
ﻥ | ﻦ | ﻨ | ﻧ | nun | n | n |
ﻭ | ﻮ | — | vav | v, w, o, ô, ö, u, û, ü | v, o, ö, u, ü, û | |
ﻩ | ﻪ | ﻬ | ﻫ | he | h, e, a | h, e, a |
ﻻ | ﻼ | — | lamelif | lâ | la | |
ﻯ | ﻰ | ﻴ | ﻳ | ye | y, ı, i, î | y, ı, i, î |
قایناقلار
دَییشدیر- ^ Bill Hickman (14 October 2015). Turkish Language, Literature, and History: Travelers' Tales, Sultans, and Scholars Since the Eighth Century. Routledge. pp. 139–. ISBN 978-1-317-61295-7.
- ^ ۲٫۰ ۲٫۱ Johanson, Lars; Csató, Éva Á (2015-04-29). The Turkic Languages (in انگلیسی). Routledge. p. 85. ISBN 978-1-136-82527-9.
- ^ Ahmet Bican Ercilasun, Başlangıçtan Günümüze Türk Dili Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara 2010, s. 342. ISBN 978-975-338-589-3