آرالیق دنیزی
دنیز
آرالؽق دنیزی یا دا آغ دنیز — اوروپا، آفریقا و آسیا نین آراسیندا یئرلشن بیر دنیز. بو دنیز جبل‌الطارق بوغازی واسیطه‌سی ایله اطلس اوقیانوسونا باغلانیر.[۱] آرالیق دنیزی باتی دان جبل الطارق بوغازی و اطلس اوقیانوسو ایله، گونئی-دوغو دان ایسه میصرده‌کی سوئز کانالی و قیزیل دنیزله بیرلشیر.
آرالیق دنیزی تخمیناً ۴ میلیون km²-لیک بیر اراضینی ایحاطه ائدیر. کئچمیش‌ده‌کی بؤیوک آنتیک مدنییتلار اوْنون حؤوضه‌سینده فوْرمالاشمیش‌دیر.
آدلاری دَییشدیر
- آنادولو تورکجه‌سینده - آک دنیز؛
- اینگیلیس دیلینده - مدیتررانانه. بۇ دا لاتین دیلینده‌کی مدیتررانوستان (مدی: اوْرتا + تررا: توْرپاق، یئر) معناسینا گلیر.
- یونان دیلینده - مسوگیوس.
- عرب دیلینده - قارشی‌لیغی البحر المتوسط «اوْرتادا اوْلان دنیز» مناسیندادیر.
- فارس دیلینده - آرالیق دنیزی اۆچون ایستیفاده ائدیلن بحر سفید آدی عثمانلی ایمپیراتورلوغو دؤورو خریطه‌لرینده ده گؤرونمک‌ده‌دیر.
- روم ایمپیراتورلوغودا - ماره نوستروم دییرلر کی، بۇ دا بیزیم دنیز معناسینا گلیر.
- تورک دیللی خالقلاردان بۇ دنیزه تورکمنلر اورتایئر دنیزی، اویغورلار یئر اوتتورا دنیزی، قیرقیزلار یئر اوتتورلوق دنیز، اؤزبکلر اورتا دنیز، چوواشلار ویتتاشئر دینئزی، قیریم‌تاتارلاری آق دنیز، باشقورتلار اورتا دینگز، قازاقلار دا ژئراورتا دئنیزی دئییرلر.
آرالیق دنیزینه ساحلی اوْلان اؤلکه‌لر دَییشدیر
- آوروپادا (باتی دان دوغویا): ایسپانیا، فرانسه، موناکو، ایتالیا، مالت، ایسلوونی، کروواسی، بوسنی و هرزقووین، مونتینیقرو، آلبانی، یونان، تورکیه (آوروپا دا اوُلان اراضی‌لر).
- آسیادا (قوزئی دن گونئیه): تورکیه، سوریه، قوزئی قیبریس تورک جومهوریتی، قیبریس جومهوریتی، لوبنان، ایسرائیل، میصر (آسیا دا اوُلان اراضی‌لر).
- آفریقادا (دوغو دان باتیا): میصر، لیبی، تونیس، الجزاییر، مراکش، ایسپانیا (سوتا و ملیلیا).
دنیزین بؤیوک آدالاری دَییشدیر
گؤرونتولر دَییشدیر
قایناقلار دَییشدیر
منابع دَییشدیر
