شیعه
شیعه و یا شیعه‌لیک ایسلامین ایکی اساس قولوندان بیریدیر. شیعه‌لر معتقددیلر کی ایسلام پیغمبری حضرت محمد اؤزوندن سونرا علی ابن ابیطالبی اؤز خلفی و اوندان سونرا ایمام(معنوی و سیاسی رهبر) غدیر خم واقعه‌سینده تأیین ائدیبدیر.[۱] آما حضرت محمدین یارلاری، حضرت علی ابن ابیطالب‌ین بوتون موسلمانلارا رهبر اولماقینا قارشی چیخیب آیری بیر آدامی سقیفه‌ده سئچیب حضرت علی‌نین بوتون موسلمانلارا رهبر اولماقینین قاباقین آلیبلار. بو باخیش ایلک دفعه سونیلر طرفیندن رد اولوبدور، سونیلر معتقددیلر حضرت محمد اؤلومندن قاباق اؤزونه جانشین تأیین ائتمَییبدیر و سقیفه‌ده موسلمان‌لارین بؤیوک‌لرینین طرفیندن سئچیلمیش ابوبکری حضرت محمددن سونرا ایلک حاقلی خلیفه تانییب سونی مذهبین تشکیل وئریبلر.[۲]
شیعه مذهبی حضرت محمدین "غدیر خم" حدیثی اساسیندادیر.[۳][۴] شیعه‌لر حضرت علینی الله طرفیندن اولاراق حضرت محمدین جانشینی و ایلک ایمام حساب ائدیرلر. شیعه‌لر آیریجا حضرت علینی حضرت محمدین عائیله‌سینه، اهل بیته("ائوین آداملاری/عائیله‌سی")نه باغلی بیلیرلر[۵] و اونون نسلیندن اولانلاری ایمام و خاص بیر معنوی نوفوذا صاحیب اولدوغونا اینانیرلار. معصوم و الله طرفیندن اولماق حضرت علی نسلیندن اولان ایماملارین باشقا خوصوصیّتلری‌دیر.[۶] شیعه‌نین چوخلو فرقه‌لرین نظرده آلمایاراق، موعاصیر شیعه مذهبی ایکی اساس فرقه‌یه آیریلیر؛ اون‌ایکی ایماملی شیعه و ایسماعیلی‌لر، شیعه‌لر آراسیندا ان بویوک و تأثیرلی فرقه‌لردیلر.[۷][۸][۹]
شیعه کلمه‌سینین معناسی
دَییشدیرشیعه لوغت‌ده ایکی آنلاما ایطلاق اولور : بیری "توافق" و یا ایکی یا ایکی نفردن چوْخ آداملارین هماهنگلیگی بیر شئین اؤستونده و اوبیریسی بیر فرد یا گروهون پیروی ائتمگی بیر آیری فرد یا گروهدان ؛ ایبن منظور لسان العرب ده دئییر : «الشیعه القوم الذین تجتمعوا علی امر، و کل قوم اجتمعوا علی أمر فهم شیعه، و کل قوم أمرهم واحد یتبع بعضهم رأی بعض هم شیع.»
شیعه ایصتیلاح‌دا
دَییشدیراو موسلمانلارا شیعه ایطلاق اولور کی امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السّلام ین بلافصل خلافتی و ایمامتینا پیغمبر دن سوْنرا ایعتیقاد و اینانلاری وار. و شیعه‌لرین ایعتیقادلاری وار کی ایمام و پیغمبر خلیفه سی شرعی نصّ طریقیندن تعیین اوْلونور و علی بن ابی طالب علیه السّلام و اوبیری شیعه ایماملارین ایمامتی ده شرعی نصّ طریقیندن ثابیت اولوبدور.
شیعه ایمام‌لاری
دَییشدیر- امیرالمومنین علیّ بن ابی طالب علیه السّلام
- ایمام حسن بن علی علیه السّلام (ایمام مجتبی)
- ایمام حسین بن علی علیه السّلام
- ایمام علی بن الحسین علیه السّلام
- ایمام محمد بن علی علیه السّلام (ایمام باقرالعلوم)
- ایمام جعفر بن محمد علیه السّلام
- ایمام موسی بن جعفر علیه السّلام
- ایمام علی بن موسی علیه السّلام
- ایمام محمد بن علی علیه السّلام (ایمام جوادالائمه)
- ایمام علی بن محمد علیه السّلام
- ایمام حسن بن علی علیه السّلام (ایمام عسکری)
- ایمام حجت بن الحسن عجّ الله تعالی فرجه الشّریف
قایناق‌لار
دَییشدیر- لسان العرب ج ۸ ص ۱۸۸
- المیزان ج ۱۷ ص ۱۴۷
- اوائل المقالات ص ۱۳۵
- الملل و النحل، ج۱، ص۱۴۶
- ^ Olawuyi, Toyib (2014). On the Khilafah of Ali over Abu Bakr. p. 3. ISBN 978-1-4928-5884-3. 22 April 2016-ده اوْریجینالدان آرشیولشدیریلیب.
{{cite book}}:|archive-date=/|archive-url=وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک) - ^ The Shura Principle in Islam – by Sadek Sulaiman.
- ^ Esposito, John. "What Everyone Needs to Know about Islam". Oxford University Press, 2002 | آی‌اس‌بی‌ان 978-0-19-515713-0. p. 40
- ^ From the article on Shii Islam in Oxford Islamic Studies Online. Oxfordislamicstudies.com.
- ^ Goldziher, I., Arendonk, C. van and Tritton, A.S. (2012). "Ahl al- Bayt". In P. Bearman; Th. Bianquis; C.E. Bosworth; E. van Donzel; W.P. Heinrichs (eds.). Encyclopaedia of Islam (2nd ed.). Brill. doi:10.1163/1573-3912_islam_SIM_0378.
{{cite encyclopedia}}: CS1 maint: uses authors parameter (link) - ^ Lesson 13: Imam's Traits. Al-Islam.org (13 January 2015).
- ^ Tabataba'i (1979), p. 76
- ^ God's rule: the politics of world religions, p. 146, Jacob Neusner, 2003
- ^ Esposito, John. What Everyone Needs to Know about Islam, Oxford University Press, 2002. آی‌اس‌بی‌ان 978-0-19-515713-0. p. 40