شیعه و یا شیعه‌لیک ایسلامین ایکی اساس قولوندان بیریدیر. شیعه‌لر معتقددیلر کی ایسلام پیغمبری حضرت محمد اؤزوندن سونرا علی ابن ابیطالبی اؤز خلفی و اوندان سونرا ایمام(معنوی و سیاسی رهبر) غدیر خم واقعه‌سینده تأیین ائدیبدیر.[۱] آما حضرت محمدین یارلاری، حضرت علی‌ ابن ابیطالب‌ین بوتون موسلمان‌لارا رهبر اولماقینا قارشی چیخیب آیری بیر آدامی سقیفه‌ده سئچیب حضرت علی‌نین بوتون موسلمانلارا رهبر اولماقینین قاباقین آلیبلار. بو باخیش ایلک دفعه سونیلر طرفیندن رد اولوبدور، سونیلر معتقددیلر حضرت محمد اؤلومندن قاباق اؤزونه جانشین تأیین ائتمَییبدیر و سقیفه‌ده موسلمان‌لارین بؤیوک‌لرینین طرفیندن سئچیلمیش ابوبکری حضرت محمددن سونرا ایلک حاقلی خلیفه تانییب سونی مذهبین تشکیل وئریبلر.[۲]

شیعه
تشیع پوْرتالی
اینانلار
فروعناماز • اوروج • خمس • زکات • حج • جیهاد • امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری
شیعهمهدویت: غیبت (غیبت صغری، غیبت کبراانتظار، ظهور و رجعت • بدا • شفاعت و توسل • تقیه • عصمت • دینی مرجع‌لیگی، حوزه علمیه و تقلید • ولایت فقیه • متعه • شهادت ثالثه • جانشینی محمد • نظام حقوقی
شخصیت‌لر
اون‌دورد معصوممحمد • علی ابن ابیطالب • فاطمه الزهرا • حسن ابن علی • حسین ابن علی • ایمام سجاد • محمد بن علی • ایمام صادق • ایمام کاظم • ایمام رضا (ع) • ایمام جواد (ع) (تقی) • علی النقی (امام هادی) (نقی) • ایمام عسکری (ع) (عسکری) • حضرت مهدی
صحابهسلمان فارسی • مقداد بن اسود • میثم تمار • ابوذر غفاری • عمار یاسر • بلال حبشی • جعفر بن ابی‌طالب • مالک اشتر • محمد بن ابوبکر • عقیل • عثمان بن حنیف • کمیل بن زیاد • اویس قرنی • ابوایوب انصاری • جابر بن عبدالله انصاری • ابن‌عباس • ابن مسعود • ابوطالب • حمزه • یاسر • عثمان بن مظعون • عبدالله بن جعفر • خباب بن ارت • اسامة بن زید • خزیمة بن ثابت • مصعب بن عمیر • مالک بن نویره • زید بن حارثه
زنان: فاطمه بنت اسد • حلیمه • زینب • ام کلثوم بنت علی • اسماء بنت عمیس • ام ایمن • صفیه بنت عبدالمطلب • سمیه
رجال و علماکشته‌شدگان کربلا • فهرست رجال حدیث شیعه • اصحاب اجماع • روحانیان شیعه • عالمان شیعه • مراجع تقلید
موحتشم یئرلر
مکه و مسجدالحرام • مدینه، مسجد النبی و بقیع • بیت المقدس و مسجد الاقصی • نجف، حرم علی بن ابی‌طالب و مسجد کوفه • کربلا و حرم حسین بن علی • کاظمین و حرم کاظمین • سامرا و حرم عسکریین • مشهد و حرم علی بن موسی الرضا
دمشق و زینب • قوم و حرم فاطمه معصومه • شیراز و شاه‌چراغ • کاشمر و حمزه بن حمزه بن موسی بن جعفر امامزاده سید مرتضی و آرامگاه سید حسن مدرس • آستانه اشرفیه و سید جلال‌الدین اشرف • رئی و حرم شاه عبدالعظیم
مسجید • امامزاده • حسینیه
موقدس گؤنلر
اوروج بایرامی • قوربان بایرامی • غدیر خم • موحررم، تاسوعا، عاشورا و اربعین) • عید مبعث • میلاد پیامبر • تولد ائمه • ایام فاطمیه
رویدادلار
موباهیله • غدیر خم • سقیفه بنی‌ساعده • فدک • رویداد خانه فاطمه زهرا • عثمان بن عفان • جمل دؤیوشو • نبرد صفین • نبرد نهروان • کربلا دؤیوشو • مؤتمر علماء بغداد • حدیث ثقلین • اصحاب کسا • آیه تطهیر • شیعه‌کُشی
کیتاب‌لار
قورآن • نهج‌البلاغه • صحیفه سجادیه
کتب اربعه: الاستبصار • الکافی • تهذیب الاحکام • من لایحضره الفقیه
مصحف فاطمه • مصحف علی • اسرار آل محمد
وسائل‌الشیعه • بحارالانوار • الغدیر • مفاتیح‌الجنان
تفسیر مجمع‌البیان • تفسیر المیزان • کتب شیعه
بوداقلار
اون‌ایکی ایماملی (اثنی‌عشری) • اسماعیلیه • زیدیه • غلاه • واقفیه
اجتیهاد قایناقلاری
قورآن • حدیث • عقل • اجماع

شیعه مذهبی حضرت محمدین "غدیر خم" حدیثی اساسیندادیر.[۳][۴] شیعه‌لر حضرت علینی الله طرفیندن اولاراق حضرت محمدین جانشینی و ایلک ایمام حساب ائدیرلر. شیعه‌لر آیریجا حضرت علینی حضرت محمدین عائیله‌سینه، اهل بیته("ائوین آداملاری/عائیله‌سی")نه باغلی بیلیرلر[۵] و اونون نسلیندن اولانلاری ایمام و خاص بیر معنوی نوفوذا صاحیب اولدوغونا اینانیرلار. معصوم و الله طرفیندن اولماق حضرت علی نسلیندن اولان ایماملارین باشقا خوصوصیّتلری‌دیر.[۶] شیعه‌نین چوخلو فرقه‌لرین نظرده آلمایاراق، موعاصیر شیعه مذهبی ایکی اساس فرقه‌یه آیریلیر؛ اون‌ایکی ایماملی شیعه و ایسماعیلی‌لر، شیعه‌لر آراسیندا ان بویوک و تأثیرلی فرقه‌لردیلر.[۷][۸][۹]

شیعه کلمه‌سینین معناسی

دَییشدیر

شیعه لوغت‌ده ایکی آنلاما ایطلاق اولور : بیری "توافق" و یا ایکی یا ایکی نفردن چوْخ آداملارین هماهنگلیگی بیر شئین اؤستونده و اوبیریسی بیر فرد یا گروهون پیروی ائتمگی بیر آیری فرد یا گروهدان ؛ ایبن منظور لسان العرب ده دئییر : «الشیعه القوم الذین تجتمعوا علی امر، و کل قوم اجتمعوا علی أمر فهم شیعه، و کل قوم أمرهم واحد یتبع بعضهم رأی بعض هم شیع.»

شیعه ایصتیلاح‌دا

دَییشدیر

او موسلمانلارا شیعه ایطلاق اولور کی امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السّلام ین بلافصل خلافتی و ایمامتینا پیغمبر دن سوْنرا ایعتیقاد و اینانلاری وار. و شیعه‌لرین ایعتیقادلاری وار کی ایمام و پیغمبر خلیفه سی شرعی نصّ طریقیندن تعیین اوْلونور و علی بن ابی طالب علیه السّلام و اوبیری شیعه ایمام‌لارین ایمامتی ده شرعی نصّ طریقیندن ثابیت اولوبدور.

شیعه ایمام‌لاری

دَییشدیر
  1. امیرالمومنین علیّ بن ابی طالب علیه السّلام
  2. ایمام حسن بن علی علیه السّلام (ایمام مجتبی)
  3. ایمام حسین بن علی علیه السّلام
  4. ایمام علی بن الحسین علیه السّلام
  5. ایمام محمد بن علی علیه السّلام (ایمام باقرالعلوم)
  6. ایمام جعفر بن محمد علیه السّلام
  7. ایمام موسی بن جعفر علیه السّلام
  8. ایمام علی بن موسی علیه السّلام
  9. ایمام محمد بن علی علیه السّلام (ایمام جوادالائمه)
  10. ایمام علی بن محمد علیه السّلام
  11. ایمام حسن بن علی علیه السّلام (ایمام عسکری)
  12. ایمام حجت بن الحسن عجّ الله تعالی فرجه الشّریف

قایناق‌لار

دَییشدیر
  • لسان العرب ج ۸ ص ۱۸۸
  • المیزان ج ۱۷ ص ۱۴۷
  • اوائل المقالات ص ۱۳۵
  • الملل و النحل، ج۱، ص۱۴۶
  1. ^ Olawuyi, Toyib (2014). On the Khilafah of Ali over Abu Bakr. p. 3. ISBN 978-1-4928-5884-3. 22 April 2016-ده اوْریجینالدان آرشیولشدیریلیب. {{cite book}}: |archive-date= / |archive-url= وقت مؤهورونون اۇیغونسوزلوغو (کؤمک)
  2. ^ The Shura Principle in Islam – by Sadek Sulaiman.
  3. ^ Esposito, John. "What Everyone Needs to Know about Islam". Oxford University Press, 2002 | آی‌اس‌بی‌ان 978-0-19-515713-0. p. 40
  4. ^ From the article on Shii Islam in Oxford Islamic Studies Online. Oxfordislamicstudies.com.
  5. ^ Goldziher, I., Arendonk, C. van and Tritton, A.S. (2012). "Ahl al- Bayt". In P. Bearman; Th. Bianquis; C.E. Bosworth; E. van Donzel; W.P. Heinrichs (eds.). Encyclopaedia of Islam (2nd ed.). Brill. doi:10.1163/1573-3912_islam_SIM_0378.{{cite encyclopedia}}: CS1 maint: uses authors parameter (link)
  6. ^ Lesson 13: Imam's Traits. Al-Islam.org (13 January 2015).
  7. ^ Tabataba'i (1979), p. 76
  8. ^ God's rule: the politics of world religions, p. 146, Jacob Neusner, 2003
  9. ^ Esposito, John. What Everyone Needs to Know about Islam, Oxford University Press, 2002. آی‌اس‌بی‌ان 978-0-19-515713-0. p. 40