پوْرتال:آذربایجان

(پورتال:آذربایجان-دن يوْل‌لاندیریلمیش)

حیدربابا، ایلدیریملار شاخاندا، سئللر، سولار شاقیلداییب آخاندا، قیزلار اونا صف باغلاییب باخاندا، سلام اولسون شؤکتیزه، ائلیزه، منیم ده بیر آدیم گلسین دیلیزه
— شهریار


آذربایجان پوْرتالینا
خوش گلمیسینیز!


آذربایجان یا دا گونئی آذربایجان و یا ایران آذربایجانی ایرانین شومال ‌باتی ساحه‌سینده و آذربایجان جومهوریتی‌نین جنوبوندا یئرلَشن بؤیوک بیر بؤلگه‌دیر. آذربایجانین اهالیسی آذربایجان تورکجه‌سینده دانیشاراق تورک و یا آذربایجان تورکو آدلانیرلار. آذربایجان ایکی مین ایلدن چوخ یاشی اوْلان سیاسی بیر واحید تشکیل ائتمیشدیر و تاریخ بویو اورتاشرقین مدنیّت اوجاغی کیمی تانینمیشدیر. ایرانین قوزئی‌باتی‌سیندا یئرلَشن آذربایجان، دوغودان خزر دنیزینه سؤیکنیر و گونئی سرحدلری ایراندا زنجان اوستانی و قزوین اوستانی‌نین بۆتونونو و همدان و مرکزی اوستانلاری‌نین بؤیوک قیسمتلرینه شامیل اولور. گونئی آذربایجان دوغو طرفدن آستارا بؤلگه‌سی‌نین واسیطه‌سی ایله خزر دنیزینه یولو وار. گونئی آذربایجانین ان بؤیوک گؤلو اورمو گؤلو و تاریخی مرکزی تبریز شهریدیر.

آذربایجان مقاله‌سینی اوخو...

سئچیلمیش یازی

تبریز ، آذربایجانین اَن بویوک شهری، ایرانین بؤیوک شهرلریندن بیری و شرقی آذربایجان اوستانینین باشکندی دیر. بۇ شهرین نوفوسو، ۲۰۰۶-اينجی ایلين نوفوس سایی‌سی اساسيندا ۱٬۵۵۸٬۶۹۳ نفر ايميش و بونا اساسا آذربایجانین ان بؤیوک شهری و ایرانین دؤردونجو ان بؤیوک شهری حساب اولور. بۇ شهرده چوخلو کارخانالار یئرلشیبدیر و ایرانین ان بؤیوک صنعتی شهرلریندن بیری ساییلیر. بۇ شهر قوزئیدن عئینالی داغینا، گونئیدن سهند داغینا و باتیدان تربیز چؤلونه محدود دور. تبریز شهری نئچه بؤیوک سولاله‌نین او جومله‌دن ائلخانیلر و صفوی‌لرین باشکندی و هابئله قاجارلارین ولیعهد اوتورموش شهری‌دیر.

تبریز شهری آذربایجانین قدیم شهرلریندن بیریدیر و اونون قیدمتی ۴٬۵۰۰ ایل بوندان قاباغا یئتیشیر.

شاردئن، ۷ینجی یوز ایلده تبریز حاققیندا یازیر کی: عالمده من بیر شهر تانیمیرام کی یارانماسی و ایلک آدی باره‌ده یئنی یازیچیلار بۇ قدر چوخ، بحث و جدل ائله‌ییبلر.

چوخلو اوروپالی توریست‌لر کی ۱۷ینجی و حتتی ۱۸ینجی و ۱۹ونجو یوزایللیک‌لرده تبریزدن گئچیب‌لر، تبریزی همان قدیم ایکباتان سانیب‌لار. تاورانی‌ییه کی شاردئنده‌ن قاباق تبریزده‌ن گؤروش ائله‌ییب، یازیر کی: بعضی‌لرین عقیده‌سی بودور کی تبریز همان قدیم ایکباتان ، ماد مملکتینین پایتختی‌دیر.

اولئآری‌یوس کی ۱۷ینجی یورایللیگین ایلک یاریسیندا تبریز دن گئچیب، قدیم ایران شاهلارینین پایتخت‌لریندن سوز ائده‌ن زامان، ایظهار-ی نظر ائله‌يیر کی: اونلار یایدا ایکباتانا – کی ایندیجه اورانی تبریز آدلاندیریرلار – داشیناردیلار.

لابولای لو ْگوزدا کی ۱۷ینجی یوزایللیگین آرالاریندا موددت‌لرجه ایران‌دا یاشاییب، بۇ اینامدا ایدی کی: تبریز اسکی ده اؤکباتان آدلانیردی، او یئر کی ماد شاه‌لارینین کیتاب ائوی ایدی. گاسپار دئ ويل کی ۱۹ونجو یوزایللیگین ایلک ایل‌لرینده تبریز ده ایدی، تردیدله یازیر کی: تبریز کی تصووور ائله‌ییرلر قدیم ایکباتاندی – باخمایاراق کی بعضی تاریخ‌چی‌لر همدانی ایکباتان بیلیرلر و نهایت بیزیم روزیگاردا سئیید ایسماییل وکیلی‌دیر کی اخی سعدالدین تپه‌سینی کی ولیان(بیلان) داغی‌دا آدلانیر و تبریزین قوزئی‌دوغوسوندا بیر تپه‌دیر، ایکباتان شهری‌نین یئری سانیر.

داها...

سئچیلمیش عکس

اولجایتو توربه‌سی یا دا سولطانیه گونبدی ایرانین زنجان اوستانینین سولطانیه شهرینده یئرلشن بیر تاریخی بینا دیر.

داها...

سئچیلمیش شخصیت

سید محمدحسین بهجت تبریزی (شهریار) (۱۲۸۵ - ۱۳۶۷), ایرانین آدلیم شاعیری، آذربایجان تورکجه‌سینده و فارس دیلینده بویوک اثرلر یارادیب. شهریار ۱۲۸۵ اینجی ایل‌ده بوستان آوانین خشگناب(خوشگه نوو) کندینده آنادان اولدو و ۱۳۶۷ گونش ایلینده اؤلدو و اؤز وصیتینه گؤره تبریزین مقبرةالشعرا مزارلیقیندا قویلاندی. اونون اؤلوم گونو (شهریور آیی‌نین ۲۷-سی) ایران‌دا میللی شعر و ادب گونو آدلانیب.

داها...


تاریخ

صفویلر یا دا صفوی ایمپیراتورلوغو و یا صفوی دؤولتیآذربایجان تورکلری صفویلر دؤولتی‌نین اساسینی قویموش ایرانین حاکیم سولاله‌سی‌ایمیش. ۱۵۰۱-۱۷۳۶-جی میلادی ایللرده حاکیمیییتده اولموش بۇ سولاله اورتا عصرلرده، بوگونکو ایران، آذربایجان، آذربایجان جومهوریتی، ائرمنیستان، افغانیستان، پاکیستان، بحرین، گورجوستان‌ین دوغو قیسمتلری و تورکمنیستان‌ین گونئی قیسمتلری، هابئله بعضی دؤورلرده عراقی و کویتی دا اؤز متصرفاتی ائلییب و بو اراضیلری ایحاطه ائتمیش نهنگ بیر ایمپیراتورلوق قورا بیلمیشدیر. صفویلر آغ‌قویونلولار و شیروان‌شاه‌لار دؤولتلرینه سون قویموش، شئیبانی‌لر، عثمانلی‌لار و افغان‌لارلا موحاریبه‌لر آپارمیشلار.

داها...

فرهنگ

آشێق یا عاشیق، گۆنئی و قۇزئی آذربایجاندا و تورکیه ده ساز (قوْپوز) ایله ایجرا ائدن اوْخوجو. آشیق‌لار ایسلام‌دان اؤنجه زامان‌لاردان، تۆرک خالق‌لارین آراسیندا ایجرا ائدرمیش‌لر. مۇختلیف تۆرک ائللری، آشیق ایله سازی مۇختلیف آدلار ایله تانیرلار. آشیق‌لار قهوه‌خانالاردان علاوه، توْی و آیری مراسیم‌ده ده ایجرا ائدرلر.بو سوزون دوزراق یازیلیمی "آشیق" شکیلینده دیر. ایسلامی اینقیلاب‌دان اؤنجه ایللرده، آشیق‌لارین چێخی و باتی آذربایجانین بۆتون اصلی شهرلرین‌ده، چوْخلو ایجرالاری اولاردی. تبریز، آشیق‌لارین چێخی مرکزی و اۇرمیه اوْنلارین باتی مرکزی ایدی. تبریزده چوْخلو واقت‌لار آشیق بیر بالابان‌چالار و بیر قاوال‌چالار ایله ایجرا ائدردی. اۇرمیه‌ده آشیق همیشه تک ایجرا ائدردی.

داها...

مرحمت

۱۹۱۸-جی میلادی ایلین مارس آییندا، مین‌لرجه آذربایجان تورکلری، اوزل‌لیک‌له اورمیه، خوی و سالماس شهرلرینده یاشایان‌لارین ائرمنی‌لر و جیلولار (آسوری‌لار) طرفیندن سوی‌قیریما معروض قالدیق‌لاری حادیثه. بو سوی‌قیریم دا ۲۰۰ مین الی ۵۰۰ مینه یاخین آذربایجان‌لی شیعه موسلمان اوْلدورولموش‌دور. قتله یئتیشنلر او زامان‌لار گونئی آذربایجاندا یاشایان‌لارین یوزده ۱۵ ین شامیل اولوردو.

داها...

بؤلمه‌لر

مربوط اولان پورتال‌لار

ائشیک باغلانتیلار

دیقت پورتال ایشتیراکچی‌سی اوْلماق ایسته‌يیرسینیزسه موافیق بؤلمه‌ده آدینیزی قئيد ائدین